Нацисттик Германия

Википедия дан
Үчүнчү рейх‎»‎ барагынан багытталды)
Германиялык рейх
(1933–1943)
Улуу германиялык рейх
(1943–1945)

империя
28-февраль 1933 — 23-май 1945


Желек Герб
Ураан
«Ein Volk, ein Reich, ein Führer»
Гимн
Das Lied der Deutschen
(«Немистердин ыры»)

Horst-Wessel-Lied
(«Хорст Весселдин ыры»)
Борбор калаа Берлин
Ири шаарлары Берлин, Вена, Гамбург, Мюнхен
Тил Немис тили
Дин Динден тышкары
Акча бирдиги рейхсмарка
Аянт 633 786 км² (1938)
696 265 км² (1941)
Калк 109 518 183 киши (1940)
Сулале (династия) Национал-Социалисттик Немис Иштөөчү Партиясы (нем. NSDAP)
Фюрер
 - 1934—1945 Адольф Гитлер
Рейхспрезидент
 - 1934 чейин Пауль фон Гинденбург
Өтүүчүлүк
Веймар Республикасы
Оккупацияланган Германия

Нацисттик Германия, ошондой эле фашисттик Германия, Үчүнчү рейх (нем. Das Dritte Reich), гитлердик Германия катары белгилүү, 1943-жылы чейин расмий аталышы ― Германиялык рейх (нем. Deutsches Reich), андан кийн Улуу германиялык рейх (нем. Großdeutches Reich) ― 1933―1945-жылдары НСДАПнын тоталитардык башкаруусундагы Германия.

Этнохроним[түзөтүү | булагын түзөтүү]

«Үчүнчү рейх» термини о. кылымдагы үч падышалык жөнүндөгү мистикалык окуудан алынган. «Үчүнчү» же «мин жылдык» рейх (о. кылымдагы «Ыйык Рим империясы» 1-рейх, 1871-1918-жылдардагы Германия империясын 2-рейх деп эсептешкен) жөнүндөгү миф өзүн социалдык өнүгүүнүн «жогорку», «акыркы» етадиясы деп жарыялап, дүйнөлүк үстөмдүккө умтулган фашизмдин идеологиялык негизи болгон. 1938-ж. мартта Германияга Чехия жана Клайпеда крайы бириктирилген, 1939-ж. сентябрда Германия Данциг шаарын жана Полынаны басып алган. Экинчи дүйнөлүк согуштун башында Германия Европанын (Испания, Португалия, Швейцария жана Швециядан башка) көп бөлүгүн көзөмөлдөп турган. 1945-ж. 23-майда рейхспрезидент Карл Дёниц жетектеген Фленсбург өкмөтү таркатылган соң, «Үчүнчү рейх» өкүм сүрүүсүн токтоткон.

Оккупациялануусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]

1945-1949-жылдары Германиянын аймагы СССРдин, Улуу Британиянын, АКШ, Франциянын аскерлери тарабынан оккупацияланып, алардын аскердик администрацияларынын көзөмөлүндө болгон.

Булактар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  • «Кыргызстан». Улуттук энциклопедия: 7-том / Башкы ред. Ү. А. Асанов. К 97. Б.: «Кыргыз энциклопедиясы» башкы редакциясы, 2015. - 832 б., илл. ISBN 978-9967-14-125-4