Мамлекет башчысы: нускалардын айырмасы

Browse history interactively

← мурунку түзөтмө Кийинки айырма →

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун

ВизуалдыкВикитекст

Бирге

23 ноябрь 2012, саат 05:41 учурдагы нуска

Мамлекет башчысы – мамлекеттин жогорку өкүлү

эсептелген жогорку кызмат (кыйла сейрек – коллегиалдуу орган) адамы, эреже

катары, аткаруу бийлигинин алып жүрүүчүсү. Монархиялык мамлекеттерде (Улуу

Британия, Швеция, Испания, Япония) М. б. монарх (король, император) болуп

саналат, адатта анын бийлиги мыйзамда белгиленген тартипте падышачылык кылуучу

бүлөнүн улам бир өкүлүнөн экинчисине мурасталып отурат. Башкаруу республикалык

тариздеги өлкөлөрдө: түздөнтүз эл тарабынан (КР, РФ, Мексика), болбосо кыйыр

тартипте (АКШ, Аргентина) же көп тепкичтүү шайлоолордо (Италия, ГФР, Индия)

шайланган президент М. б. болуп саналат. Президенттик өлкөлөрдө (АКШ, Мексика)

бир эле мезгилде аткаруу бийлигинин башчысы болуп саналат. Иш жүзүндө баардык

конституциялар М. б-на кеңири укуктарды берет: ал өкмөт башчысын жана

министрлерди дайындайт, куралдуу күчтөрдүн жогорку башкы командачысы болуп

саналат, мунапыс берүү, вето (тыюу) коюу укугуна ээ, ордендер жана медалдар

менен сыйлайт, парламенттин сессияларын чакырат, парламентти (же анын төмөнкү

палатасын) таркатуу (президенттик республикалардан башкаларда) укугуна ээ,

мыйзам чыгаруу демилгеси менен чыгуу (баардык жерде эмес) укугун пайдаланат ж.

б. Дээрлик баардык парламентардык мамлекеттерде М. б-нын ыйгарым укуктары анын

атынан өкмөт тарабынан иш-ке ашырылат. КР Президенти М. б., КР жогорку кызмат

адамы болуп саналат.

Колдонулган адабияттар

Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7

@@ 1-сап: / 1-сап: @@
+'''Мамлекет башчысы''' – мамлекеттин жогорку өкүлү
-'''Мамлекет башкаруу''' – [[Мамлекет|мамлекеттин]] милдеттерин жана функцияларын ишке ашырууга багытталган мамлекеттик ишмердүүлүктүн формаларынын бири, мамлекеттик органдардын аткаруу ишмердүүлүгүндө чагылдырылат. [[Саясат|Саясий]] гана эмес, чарбалык жетекчиликти да алып жүрөт.
+эсептелген жогорку кызмат (кыйла сейрек – коллегиалдуу орган) адамы, эреже
-* Мамлекет башкаруу органдарынын ишмердүүлүгүнүн мазмуну мамлекеттин башкы милдеттери жана негизги функциялары менен аныкталат. Мамлекет башкаруу мамлекеттик органдардын аткаруучу жана буйрук берүүчү ишмердүүлүктөрүнөн куралат.
-* Мамлекет башчысы органдары жогорулаган сайын, буйрук берүү укуктары кеңейет. Мамлекет башкаруу органдары актыларды, б. а. милдеттүү түрдө аткарыла турган иш кагаздарын жазып чыгышат. Актыларга чечимдер, токтомдор, буйруктар, жоболор жана көрсөтмөлөр кирет.
+катары, аткаруу бийлигинин алып жүрүүчүсү. Монархиялык мамлекеттерде (Улуу
-* Өзүлөрүнүн ишмердүүлүгүндө Мамлекет башкаруу органдары башкарылгандардын жүрүмтурумуна жана ишмердүүлүгүнө таасир кыла турган, негизинен ынандыруу жана мажбурлоо сыяктуу түрдүү ыкмаларды колдонушат. Мамлекет башкаруу органдары мамлекеттик бийликтин органдарынын алдында жооп жана отчёт беришет.
-* Мамлекеттик бийликтин системасы же парламент же [[Президент|президент]] башчылык кылат. Демократтык өлкөлөрдө мамлекеттик бийликтин жана башкаруунун органдары мыйзамдын негизинде, аны аткаруу үчүн иш аракет жасашат. Алардын ишмердүүлүгү [[Мыйзам чыгаруу иши|мыйзамга]] ылайык.
+Британия, Швеция, Испания, Япония) М. б. монарх (король, император) болуп
+саналат, адатта анын бийлиги мыйзамда белгиленген тартипте падышачылык кылуучу
+бүлөнүн улам бир өкүлүнөн экинчисине мурасталып отурат. Башкаруу республикалык
+тариздеги өлкөлөрдө: түздөнтүз эл тарабынан (КР, РФ, Мексика), болбосо кыйыр
+тартипте (АКШ, Аргентина) же көп тепкичтүү шайлоолордо (Италия, ГФР, Индия)
+шайланган президент М. б. болуп саналат. Президенттик өлкөлөрдө (АКШ, Мексика)
+бир эле мезгилде аткаруу бийлигинин башчысы болуп саналат. Иш жүзүндө баардык
+конституциялар М. б-на кеңири укуктарды берет: ал өкмөт башчысын жана
+министрлерди дайындайт, куралдуу күчтөрдүн жогорку башкы командачысы болуп
+саналат, мунапыс берүү, вето (тыюу) коюу укугуна ээ, ордендер жана медалдар
+менен сыйлайт, парламенттин сессияларын чакырат, парламентти (же анын төмөнкү
+палатасын) таркатуу (президенттик республикалардан башкаларда) укугуна ээ,
+мыйзам чыгаруу демилгеси менен чыгуу (баардык жерде эмес) укугун пайдаланат ж.
+б. Дээрлик баардык парламентардык мамлекеттерде М. б-нын ыйгарым укуктары анын
+атынан өкмөт тарабынан иш-ке ашырылат. КР Президенти М. б., КР жогорку кызмат
+адамы болуп саналат.
 == Колдонулган адабияттар ==
-* Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору.Саясат таануу (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004,ISBN 9967-14-11-9
-[[Category:Политология]]
-[[Category:Саясат таануу]]
+* [[Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү]]. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7
-[[af:President]]
-[[am:ፕሬዝዳንት]]
+[[Категория:Юридикалык аталгылар жана түшүнүктөр ]]
-[[an:President]]
-[[ang:Foresittend]]
-[[ar:رئيس]]
-[[arc:ܪܝܫ ܩܘܛܢܝܘܬܐ]]
-[[ast:Presidente]]
-[[az:Prezident]]
-[[be:Прэзідэнт]]
-[[be-x-old:Прэзыдэнт]]
-[[bg:Президент]]
-[[bm:Jamanatigi]]
-[[bn:রাষ্ট্রপতি]]
-[[bs:Predsjednik]]
-[[ca:President]]
-[[cbk-zam:Presidente]]
-[[cs:Prezident]]
-[[cv:Президент]]
-[[cy:Arlywydd]]
-[[da:Præsident]]
-[[de:Staatspräsident]]
-[[el:Πρόεδρος]]
-[[en:President]]
-[[eo:Prezidanto]]
-[[es:Presidente]]
-[[et:President]]
-[[eu:Lehendakari]]
-[[fa:رئیس‌جمهور]]
-[[fi:Presidentti]]
-[[fr:Président]]
-[[fy:Presidint]]
-[[gan:總統]]
-[[gl:Presidente]]
-[[he:נשיא]]
-[[hi:राष्ट्रपति]]
-[[hr:Predsjednik]]
-[[ht:Prezidan]]
-[[hy:Նախագահ]]
-[[ia:Presidente]]
-[[id:Presiden]]
-[[ilo:Presidente]]
-[[is:Forseti]]
-[[it:Presidente]]
-[[ja:大統領]]
-[[jv:Présidhèn]]
-[[ka:პრეზიდენტი]]
-[[kk:Президент]]
-[[ko:대통령]]
-[[krc:Президент]]
-[[ku:Serokkomar]]
-[[la:Praeses]]
-[[lt:Prezidentas]]
-[[lv:Prezidents]]
-[[map-bms:Presiden]]
-[[mhr:Президент]]
-[[mn:Ерөнхийлөгч]]
-[[mr:राष्ट्राध्यक्ष]]
-[[ms:Presiden]]
-[[nah:Tlahtohcātēīxiptla]]
-[[ne:राष्ट्रपति]]
-[[nl:President]]
-[[nn:President]]
-[[no:President]]
-[[oc:President]]
-[[os:Президент]]
-[[pa:ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ]]
-[[pl:Prezydent]]
-[[ps:ولسمشر]]
-[[pt:Presidente]]
-[[qu:Umalliq]]
-[[ro:Președinte]]
-[[ru:Президент]]
-[[sco:Preses]]
-[[sh:Predsjednik]]
-[[simple:President]]
-[[sk:Prezident]]
-[[sl:Predsednik]]
-[[so:Madaxweyne]]
-[[sr:Председник]]
-[[sv:President]]
-[[sw:Rais]]
-[[ta:குடியரசுத் தலைவர்]]
-[[tg:Президент]]
-[[th:ประธานาธิบดี]]
-[[tk:Prezident]]
-[[tl:Pangulo]]
-[[tr:Başkan]]
-[[tt:Президент]]
-[[udm:Президент]]
-[[uk:Президент]]
-[[uz:Prezident]]
-[[vec:Presidente]]
-[[vi:Tổng thống]]
-[[wuu:总统]]
-[[yi:פרעזידענט]]
-[[yo:Ààrẹ]]
-[[zh:總統]]
-[[zh-min-nan:Chóng-thóng]]
-[[zh-yue:總統]]