Аскорбин кычкылы: нускалардын айырмасы
м робот кошту: uz:Askorbin kislota |
м Bot: Migrating 31 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q193598 (translate me) |
||
13-сап: | 13-сап: | ||
[[Категория:Дарыгерлик]] |
[[Категория:Дарыгерлик]] |
||
[[Категория:Медицина]] |
[[Категория:Медицина]] |
||
[[cy:Asid ascorbig]] |
|||
[[da:Ascorbinsyre]] |
|||
[[de:Ascorbinsäure]] |
|||
[[en:Ascorbic acid]] |
|||
[[eo:Askorbata acido]] |
|||
[[es:Ácido ascórbico]] |
|||
[[et:Askorbiinhape]] |
|||
[[fa:اسید اسکوربیک]] |
|||
[[fr:Acide ascorbique]] |
|||
[[hi:एस्कॉर्बिक अम्ल]] |
|||
[[hu:Aszkorbinsav]] |
|||
[[id:Asam askorbat]] |
|||
[[io:Askorbata acido]] |
|||
[[it:Acido ascorbico]] |
|||
[[ja:アスコルビン酸]] |
|||
[[kk:Аскорбин қышқылы]] |
|||
[[lb:Ascorbinsaier]] |
|||
[[lt:Askorbo rūgštis]] |
|||
[[nl:Ascorbinezuur]] |
|||
[[pl:Kwas askorbinowy]] |
|||
[[pt:Ácido ascórbico]] |
|||
[[ro:Acid ascorbic]] |
|||
[[ru:Аскорбиновая кислота]] |
|||
[[simple:Ascorbic acid]] |
|||
[[sk:Kyselina L-askorbová]] |
|||
[[sr:Askorbinska kiselina]] |
|||
[[sv:Askorbinsyra]] |
|||
[[ta:அஸ்கார்பிக் அமிலம்]] |
|||
[[ur:اسکوربک ترشہ]] |
|||
[[uz:Askorbin kislota]] |
|||
[[zh:抗坏血酸]] |
11 март 2013, саат 11:33 учурдагы нуска
Аскорбин кычкылы - (С витамини) организмдеги кычкылдануу калыбына келүү, зат алмашуу, айрыкча белок алмашуу процессинде негизги роль ойнойт. С витамининин жетишсиздигинен кан тамырлардын капталдарынын өткөргүчтүгү артып, кемирчек, сөөк тканы бузулуп, цинга оорусу пайда болот (к. Витамин жетишсиздиги). Аскорбин кислотасы киши организминде пайда болбойт жана топтолбойт. Ошондуктан С витамининин керектүү өлчөмү (суткасына чоң кишилерге 50—100 мг, балдарга 30— 70 мг) тамак менен келиши керек. С витамини негизинен жемиштерде, жашылча-мөмөлөрдө көп. Бул витаминге күнүмдүк талапты капуста, картошка, көк пияз, томат менен тамактануу толуктайт. С витамини көбүнчө ит мурундун ашында (100 г кургатылган ит мурун ашында 1500 мгга чейин), кызыл мурчта (250 мг) болот, чычырканактын ашында, апельсинде, лимондо да көп; жаныбардан алынган азыктарда өтө аз.
С витамини сууда жакшы эрийт; витаминдердин ичинен эң туруксузу бат кычкылданат. Жашылчаны бышырганда С витамининин А бөлүгүнө жакыны жоголот. Тамакты жылытуу жана узакка сактоодо витамин азаят. Азыктарды ачытууда С витамини жакшы сакталат. Тоңдурулган мөмө менен жашылчаларды эриткенде С витамини туруксуз болуп калат, ошондуктан эриген продуктуларды тез тамакка колдонуу керек. С витамини жазында көк пиязда жана бул витамин жакшы сакталуучу консерваланган кээ бир азыктарда, мисалы, томат-паста, көк буурчакта көп болот. СССРде С витамининин биологиялык баалуулугун көтөрүү жана С витамининин жетишсиздигин алдын алуу үчүн балдар мекемелеринин, оорукананын, төрөт үйлөрүнүн тамактары витаминдештирилет. Өнөр жайда 0,5 жана 2,5 г аскорбин кислотасы бар таблеткалар чыгарылып, ал даяр тамакты витаминдештирүүдө колдонулат. Бул витамин сууда эрүүчү витаминдерге кирет.
Колдонулган адабияттар
Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. «Ден соолук» Медициналык энциклопедия. - Ф.:1991, ISBN 5-89750-008-8