Кудус: нускалардын айырмасы

	Кудус
	евр. ירושלים; араб. القدس
Туу;	Герб;
Өлкө	Израиль
мэр	Нир Баркат
Тарыхы жана Географиясы
Негизделген күнү	4-миң жылдык б. з. ч.
Биринчи белгиленген	XIX-XX к. б. з. ч.
Мурунку аталышы	Шалем, Иевус, Сион (Цион), Ир Давид, Элия Капитолина, Аль-Кудс
Аянты	125,156
Бийиктиктиги	754
Климатынын түрү	жер ортолук деңиздик
Калкы
Калкынын саны	829 863 (2013)
Жыштыгы	адам/км2
Улуттук курамы	арабдар, еврейлер ж. б.
Этнохроним	кудустук, кудустуктар
Сандык идентификаторлор
Убакыт аралыгы	+2
Телефон коду	+972 2

Browse history interactively

← мурунку түзөтмө Кийинки айырма →

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун

ВизуалдыкВикитекст

Бирге

17 январь 2016, саат 02:46 учурдагы нуска

Кудус, Иерусалим - (байыркы еврейче Иерушалаим, ар. Аль Кудс) Израилдеги шаар. Административдик жактан аты окшош округду түзөт. Жер Ортолук деңизден 60 км чыгышта, Жансыз деңизден 30 км батышта, бөксө тоолуу чөлдө, деңиз деңгээлинен 740 м бийиктикте жайгашкан. Иудейлердин, христиандардын, мусулмандардын диний («ыйык») борбору. Калкы 743,5 миң (2007); калкынын саны боюнча өлкөдөгү ири шаар. Темир жана автомобиль жолдор тоому. Аэропорту бар. Шаар эки (эски жана жаңы) бөлүктөн турат. Шаардын экономикасынын негизин тейлөө чөйрөсү (эмгекке жарамдуу калктын 87% и) түзөт. Иерусалим заманбап жогорку техника өндүрүшүнүн борборлорунун бири. Эл аралык жана израилдик ири концерндер (анын ичинде «Intel» жана «Motorola» (компьютерлер үчүн электрондук схемаларды чыгарат), «AVK Izrael» (мобилдик байланыштар үчүн микросхема)), тиричилик электр-техникалары, фармацевтика, текстиль, булгаары бут кийим, жыгаччылык (анын ичинде эмерек), курулуш материалдар, ишканалары жана салттуу полигр., тамак-аш өнөр жай иштейт. Зер буюмдарды жасоо (алмаз иштетилет, кырдалат) өнүккөн. Алгач б. з. ч. 2-кылымдын ортосунан эскерилет. Кийинчерээк Иудей падышалыгы, Александр Македонский державасы, Байыркы Рим, Византия, Селевки мамлекети, Араб халифаты, Айюбилер жана мамлюктардын башкаруусунда болгон. 16-кылымдын башынан Осмон империясынын башкаруусуна өткөн. 1917-ж. декабрда англиялык аскерлер басып алган. 1920-48-ж. Англиянын мандаты менен башкарылуучу Палестинанын административдик борбору. Палестинада Англиянын бийлиги жоюлган соң БУУнун Генералдык Ассамблеясынын чечими боюнча 1947-жылдын 29-ноябрынан БУУнун башкаруусу менен өз алдынча административдик бирдик болууга тийиш эле, бирок 194849-ж-дагы араб-израил согушунан кийин Иерусалимдин чыгышы Иорданияга, батышы Израилге тийген. 1950-ж. январда Израил өкмөтү БУУнун Генералдык Ассамблеясынын чечимин тоотпой Иерусалимди Израилдин борбору деп жарыялаган. Улуу Британия, СССР, АКШ, Франция ж. б. мамлекеттер Израилдин бул чечимин тааныган эмес. 1967-ж. июлдун башында Израиль Иерусалимдин чыгыш бөлүгүн басып алып, 1980-ж. Иерусалимди бүт Израилдин «түбөлүктүү жана бөлүнгүс борбору» деп жарыялаган. Эски шаар азыркы Иерусалимдин тарыхый борбору. Бүткүл дүйнөлүк мурастын тизмесине кирген. Анда Кудайдын табыты ротондасы, Муң (Плач) дубалы (Экинчи Храм талкаланганда бүлүнбөй калган), Куббат ас-Сахра (687-691), Эль-Акса (Мухаммедге пайгамбарлык берилген жер) мечиттери, 11-12-кылымдын чиркөөлөрү, цитадель (14-16-к.), Ыйык Иаков монастыры (12-к.; байыркы баалуу китептер сакталууда), падыша Давиддин табыты (4-к.; Сион тоосунун чокусунда) ж. б. көптөгөн эстеликтер сакталган. Батыш бөлүгү 19-кылымдын ортосунан курулууда. Университет комплекси, китепканалар, Улуттук «Бецалель» (сүрөт), Улуттук Израиль (искусство жана археологиялык эстеликтери) ж. б. музейлери, «Хадасса» медициналык борбору (1960) бар. Жыл сайын эл аралык Израиль (1982), кино (1982), куурчак театрлардын жана камералык музыка (1997) фестивалдары, Л. Беристайн атындагы музыка конкурсу өткөрүлүп турат. Туризм өнүккөн.

Галерея

Израилдин жогорку соту
Израилдин тышкы иштер министрлиги
Израиль музейиндеги Китеп күмбөзү
Эл аралык кеңешме борбору (Кудус)Эл аралык конференц-борбор
Кудус Синематекасы
Библия өлкөлөрүнүн музейи
Израиль телекөрсөтүүсүнүн 1-каналынын имараты
Израиль илимдер академиясы
Жөөт тилинин академиясы

Колдонулган адабияттар

“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074 -5

@@ 1-сап: / 1-сап: @@
+{{ОЖ
+|статусу                     = Шаар
+ |кыргызча аталышы           = Кудус
+ |расмий аталышы             = {{lang-he|ירושלים}}<br />{{lang-ar|القدس}}
+ |сүрөтү                     = [[File:Jerusalem infobox image.JPG|Jerusalem infobox image|300px]]
+ |баш ийгени                 =
+ |өлкө                       = Израиль
+ |герб                       = Jerusalem emblem.svg
+ |желек                      = Flag of Jerusalem.svg
+ |гербдин сүрөттөлүшү        =
+ |желектин сүрөттөлүшү       =
+ |гербдин туурасы            =
+ |желектин туурасы           =
+  |lat_deg =31 |lat_min =47 |lat_sec =0 |lon_deg =35 |lon_min =14 |lon_sec =0
+ |CoordAddon =
+ |CoordScale =
+ |өлкөнүн картасынын өлчөмү  =
+ |облус картасынын өлчөмү =
+ |район картасынын өлчөмү =
+ |облус түрү              =
+ |облус                     =
+ |таблицадагы облус        =
+ |район түрү              =
+ |район                      =
+ |таблицадагы район          =
+ |коомдун түрү               =
+ |коом                       =
+ |таблицадагы коом           =
+ |ички бөлүнүшү              =
+ |башчысынын түрү            = мэр
+ |башчысы                    = Нир Баркат
+ |негизделген күнү           = 4-миң жылдык б. з. ч.
+ |биринчи белгиленген        = XIX-XX к. б. з. ч.
+ |мурунку аталышы            = Шалем, Иевус, Сион (Цион), Ир Давид, Элия Капитолина, Аль-Кудс
+ |статустун берилиши           =
+ |аймагы                     = 125,156
+ |бийиктиктин түрү                 =
+ |ОЖ борборунун бийиктиги    = 754
+ |климаты                    = [[Жер ортолук деңиздик климат|жер ортолук деңиздик]]
+ |расмий тили                =
+ |расмий тили2               =
+  |калкы                     = 829 863
+  |элди каттоо жылы          = 2013
+  |жыштыгы                   =
+  |агломерация               =
+  |улуттук курамы            = арабдар, еврейлер ж. б.
+  |диний курамы              =
+  |этнохороним               = кудустук, кудустуктар
+ |убакыт аралыгы             = +2
+ |DST                        = +3
+ |телефон коду               = +972 2
+ |почта индекси              =
+ |почта индекстери           =
+ |автоунаа коду              =
+ |идентификатордун түрү         =
+ |цифралык идентификатор     =
+ |Commons түрмөгүндө         =
+ |сайты                      =
+ |сайтынын тили              =
+}}
+'''Кудус, Иерусалим''' - (байыркы еврейче Иерушалаим, ар. Аль Кудс) Израилдеги шаар. Административдик жактан аты окшош округду түзөт. Жер Ортолук деңизден 60 км чыгышта, Жансыз деңизден 30 км батышта, бөксө тоолуу чөлдө, деңиз деңгээлинен 740 м бийиктикте жайгашкан. Иудейлердин, христиандардын, мусулмандардын диний («ыйык») борбору. Калкы 743,5 миң (2007); калкынын саны боюнча өлкөдөгү ири шаар. Темир жана автомобиль жолдор тоому. Аэропорту бар. Шаар эки (эски жана жаңы) бөлүктөн турат. Шаардын экономикасынын негизин тейлөө чөйрөсү (эмгекке жарамдуу калктын 87% и) түзөт. Иерусалим заманбап жогорку техника өндүрүшүнүн борборлорунун бири. Эл аралык жана израилдик ири концерндер (анын ичинде «Intel» жана «Motorola» (компьютерлер үчүн электрондук схемаларды чыгарат), «AVK Izrael» (мобилдик байланыштар үчүн микросхема)), тиричилик электр-техникалары, фармацевтика, текстиль, булгаары бут кийим, жыгаччылык (анын ичинде эмерек), курулуш материалдар, ишканалары жана салттуу полигр., тамак-аш өнөр жай иштейт. Зер буюмдарды жасоо (алмаз иштетилет, кырдалат) өнүккөн. Алгач б. з. ч. 2-кылымдын ортосунан эскерилет. Кийинчерээк Иудей падышалыгы, Александр Македонский державасы, Байыркы Рим, Византия, Селевки мамлекети, Араб халифаты, Айюбилер жана мамлюктардын башкаруусунда болгон. 16-кылымдын башынан Осмон империясынын башкаруусуна өткөн. 1917-ж. декабрда англиялык аскерлер басып алган. 1920-48-ж. Англиянын мандаты менен башкарылуучу Палестинанын административдик борбору. Палестинада Англиянын бийлиги жоюлган соң БУУнун Генералдык Ассамблеясынын чечими боюнча 1947-жылдын 29-ноябрынан БУУнун башкаруусу менен өз алдынча административдик бирдик болууга тийиш эле, бирок 194849-ж-дагы араб-израил согушунан кийин Иерусалимдин чыгышы Иорданияга, батышы Израилге тийген. 1950-ж. январда Израил өкмөтү БУУнун Генералдык Ассамблеясынын чечимин тоотпой Иерусалимди Израилдин борбору деп жарыялаган. Улуу Британия, СССР, АКШ, Франция ж. б. мамлекеттер Израилдин бул чечимин тааныган эмес. 1967-ж. июлдун башында Израиль Иерусалимдин чыгыш бөлүгүн басып алып, 1980-ж. Иерусалимди бүт Израилдин «түбөлүктүү жана бөлүнгүс борбору» деп жарыялаган. Эски шаар азыркы Иерусалимдин тарыхый борбору. Бүткүл дүйнөлүк мурастын тизмесине кирген. Анда Кудайдын табыты ротондасы, Муң (Плач) дубалы (Экинчи Храм талкаланганда бүлүнбөй калган), Куббат ас-Сахра (687-691), Эль-Акса (Мухаммедге пайгамбарлык берилген жер) мечиттери, 11-12-кылымдын чиркөөлөрү, цитадель (14-16-к.), Ыйык Иаков монастыры (12-к.; байыркы баалуу китептер сакталууда), падыша Давиддин табыты (4-к.; Сион тоосунун чокусунда) ж. б. көптөгөн эстеликтер сакталган. Батыш бөлүгү 19-кылымдын ортосунан курулууда. Университет комплекси, китепканалар, Улуттук «Бецалель» (сүрөт), Улуттук Израиль (искусство жана археологиялык эстеликтери) ж. б. музейлери, «Хадасса» медициналык борбору (1960) бар. Жыл сайын эл аралык Израиль (1982), кино (1982), куурчак театрлардын жана камералык музыка (1997) фестивалдары, Л. Беристайн атындагы музыка конкурсу өткөрүлүп турат. Туризм өнүккөн.
 == Галерея ==
 <gallery>
@@ 17-сап: / 79-сап: @@
 </gallery>
+==Колдонулган адабияттар==
+* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074 -5
+{{Азия өлкөлөрүнүн борборлору}}
+[[Категория:География]]