Бета-ажыроо: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун

Бирге

2 июль 2017, саат 14:12 учурдагы соңку нуска

Бета-ажыроо (β-ажыроо) – ядродон электрондордун же позитрондордун бөлүнүп чыгышы менен шартталган атомдук ядронун радиоактивдүү ажыроосу. Бета-ажыроонун үч түрү бар: 1-ажыроочу ядро электронду, 2–позитронду нурлантат, 3–ядрого жакын турган k -катмарынан электронду тартып алат (k-кармоо). Бета-ажыроонун схемасы:
^A_zX→^A_z+1+⁰_-1e +v
Мында ядронун атомдук номери бирге жогорулап, массалык саны өзгөрбөйт. Ажыроодо ядронун заряды бирге чоңойгондуктан, жаңы пайда болгон элемент мезгилдүү системадан оң жакка бир клеткага жылат. Бета-ажыроодо ядродогу радиоактивдүү нейтрон өзүнөн өзү протонго айланып, электронду жана антинейтринону бөлүп чыгат. Бета-ажыроодо α-ажыроодогудай дүүлүккөн абалда болот. Дүүлүккөн түрдөн дүүлүкпөгөн түргө келгенде γ-нурланат. Мис.,

Ар бир топто өзүнчө белгилүү энергияга ээ болгон α-бөлүкчөлөрдөн айырмаланып, β-электрондор нөлдөн баштап максималдуу энергияга Еmax чейинки ар кандай энергияга ээ болот. Б.а-нун 2-түрү позитрондук ажыроо (β±ажыроо):

Схемада пайда болгон ядронун атомдук номери ажыроочу ядронукунан бирге кемдигин көрсөтүп, процессте позитрон менен нейтрино жана γ-нуру бөлүнүп чыгат. Позитрон электрондун, нейтрино антинейтринонун тескери бөлүкчөсү. β±а. процессинде ядродогу протон өзүнөн өзү нейтронго айланып, позитрон менен нейтринону нурлантат, б. а. . Б.-а-нун 3-түрүндө (k-кармоо же e-кармоо) ядро өзүнүн атомунун k-катмарындагы электрондордун бирин тартып алат, натыйжада протондордун бири нейтронго айланып, нейтринону бөлүп чыгарат: Пайда болгон дүүлүккөн ядро дүүлүкпөгөн абалга өтүп γ-фотонун нурлантат. Бул процесстин схемасы:

Мис.,

Колдонулган адабият[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Физика. Энциклопедиялык окуу куралы. 2004 Бишкек. ISBN 9967-14-010-0

Байланыштуу макалалар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

@@ 1-сап: / 1-сап: @@
-Бета-ажыроо (β-ажыроо) – [[ядро]]дон [[электрон]]дордун же [[позитрон]]дордун бөлүнүп чыгышы менен шартталган [[атом]]дук ядронун [[радиоактивдүү ажыроо]]су. Бета-ажыроонун үч түрү бар: 1-ажыроочу ядро электронду, 2–позитронду нурлантат, 3–[[ядро]]го жакын турган k -катмарынан электронду тартып алат (k-кармоо). Бета-ажыроонун схемасы:<br>
+'''Бета-ажыроо''' (β-ажыроо) – [[ядро]]дон [[электрон]]дордун же [[позитрон]]дордун бөлүнүп чыгышы менен шартталган [[атом]]дук ядронун [[радиоактивдүү ажыроо]]су. Бета-ажыроонун үч түрү бар: 1-ажыроочу ядро электронду, 2–позитронду нурлантат, 3–[[ядро]]го жакын турган k -катмарынан электронду тартып алат (k-кармоо). Бета-ажыроонун схемасы:<br>
 <sup><small>A</small></sup><sub>z</sub>X→<sup><small>A</small></sup><sub><small>z+1</small></sub>+<sup>0</sup><sub>-1</sub>e +v <br>
 Мында [[ядронун атомдук номери]] бирге жогорулап, массалык саны өзгөрбөйт. Ажыроодо ядронун заряды бирге чоңойгондуктан, жаңы пайда болгон элемент [[мезгилдүү система]]дан оң жакка бир клеткага жылат. Бета-ажыроодо ядродогу радиоактивдүү нейтрон өзүнөн өзү протонго айланып, электронду жана [[антинейтрин]]ону бөлүп чыгат. Бета-ажыроодо [[α-ажыроо]]догудай дүүлүккөн абалда болот. Дүүлүккөн түрдөн дүүлүкпөгөн түргө келгенде γ-нурланат. Мис.,
 <gallery>
 Файл:beta-division.png
@@ 21-сап: / 22-сап: @@
 ==Колдонулган адабият==
-* © Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору.  Физика. Энциклопедиялык окуу куралы. 2004 Бишкек.
+* Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору.  Физика. Энциклопедиялык окуу куралы. 2004 Бишкек. ISBN 9967-14-010-0
-*ISBN 9967-14-010-0
-[[Category: Таажы-2012]]
-[[Category: Физика]]
 == Байланыштуу макалалар ==
-* [[нейтрон бета-ажыроо ]]
+* [[нейтрон бета-ажыроо]]
 * [[Бета-бөлүкчө]]
 * [[Кош бета-ажыроо]]
@@ 36-сап: / 34-сап: @@
 [[Категория:Радиоактивдүүлүк]]
+[[Категория:Таажы-2012]]
+[[Категория:Физика]]