Газали: нускалардын айырмасы

Википедия дан
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
No edit summary
No edit summary
 
1-сап: 1-сап:
'''Гaзали''', аль Газали, Абу Хамид Мухаммед ибн Мухаммед (1058, Иран, Хорасан, Туса шаары 19.12. 1111, ошол эле жер), мусулман уламасы, философ, теги боюнча ирандык. «Диний ишеним жөнүндөгү илимдерди калыбына келтирүү» («Китаб ухйя улум ад-дин») деген бардык илимдерден кыскартып жараткан көлөмдүү эмгегинде (компендий) Кудай эң жогорку Акыйкат болгондуктан, илимий негизде таанып-билүү мүмкүн эмес деген идеяны өнүктүргөн, өзгөчө чыгыш аристотелизмин жокко чыгарган (бирок анын классикалык баяндоосун берген). Газалинин ою боюнча кудайтаануу ар адамдын жекече эңсөөсү, бүткүл дили-делебеси менен берилүүсү, шыктанып табынуусу аркылуу гана жетиши мүмкүн. Бирок Газали реалдуу дүйнөнүн законченемдүүлүктөрүн рационалдык негизде изилденген, ачып чыккан ил. билимдердин тууралыгын четке каккан эмес. Өзүнө белгилүү филосиялык системаларды катуу сындаган, «Философтордун өзүн-өзү төгүндөөсү» китеби айрыкча чыгыш аристотелизмине, башкача айткандаошол учурдагы философиянын алдыңкы идеяларына каршы жазылган. Бул китепке жооп катары ибн-Рушд «Төгүндөөнү төгүндөө» аттуу эмгек жазган. Газалинин философиялык идеялары Европанын мистик ойчулдарынын (Луллий, Экхарт жана башка) окуусунун өнүгүшүнө таасир берген.
{{mergeto|Гaзали}}
'''Абу Хамид Мухаммед Ибн Мухаммед Аль–Газали''' ('''Газали''')([[Араб тили|араб.]] ابو حامد محمد بن محمد الغزالى‎‎) (1059–1111) – ирандык [[теолог]], ислам философу.


==Колдонулган адабияттар==
Газалинин чыгармачылыгы эки этаптан турат:
* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4
# чыгыш перипатиканын өкүлдөрүнүн таасиринин астында болуп, [[Аль-Фараби|Аль-Фарабинин]] ж-а [[Ибн-Сина|Ибн-Синанын]] көз караштарын пропагандалаган. Ушул учурда «Философтордун тенденциясы» аттуу философиялык эмгек жазат.
# [[Скептицизм]] м-н [[пессимизм|пессимизмге]] толугу м-н өтөт. Анын «Философторду төгүндөө» деген китеби ошол учурдагы философиянын алдыңкы идеяларына каршы жазылган. Бул китепке жооп катары Ибн-Рошд «Төгүндөөнү төгүндөө» аттуу эмгек жазган. Ошону м-н бирге Газали чыгыш перипатетизминин философиялык системасынын кээ бир кемчилдиктерин ылайыктуу сындаган. Газали [[суфизм|суфизмди]] ачыкка чыгарган ж-а суфизмдин духуна жараша мистик болгон. Алгач себептүүлүк мыйзамынын жалпыга тиешелүүлүгүнө шек келтирип, Газали кийин философиянын көрүнүктүү душманына айланган ж-а ортодоксалдык теологиянын жаңы негиз салуучусу болгон. Газалинин идеялары мусулман философиясынын, орто кылымдагы еврей философиясынын (Маймонид, Бахья ибн Пакуда ж. б.) ж-а Европанын мистик ойчулдарынын (Луллий, Экхарт ж-а башка) окуусунун өнүгүшүнө таасир берген.


[[Категория:Философия]]
== Колдонулган адабияттар ==
[[Категория:Инсандар]]
*Л. В. Блинников. Философтордун кыскача сөздүгү. - Б.: 1997, ISBN 5-900162-16-8

16 январь 2019, саат 01:31 учурдагы соңку нуска

Гaзали, аль Газали, Абу Хамид Мухаммед ибн Мухаммед (1058, Иран, Хорасан, Туса шаары 19.12. 1111, ошол эле жер), мусулман уламасы, философ, теги боюнча ирандык. «Диний ишеним жөнүндөгү илимдерди калыбына келтирүү» («Китаб ухйя улум ад-дин») деген бардык илимдерден кыскартып жараткан көлөмдүү эмгегинде (компендий) Кудай эң жогорку Акыйкат болгондуктан, илимий негизде таанып-билүү мүмкүн эмес деген идеяны өнүктүргөн, өзгөчө чыгыш аристотелизмин жокко чыгарган (бирок анын классикалык баяндоосун берген). Газалинин ою боюнча кудайтаануу ар адамдын жекече эңсөөсү, бүткүл дили-делебеси менен берилүүсү, шыктанып табынуусу аркылуу гана жетиши мүмкүн. Бирок Газали реалдуу дүйнөнүн законченемдүүлүктөрүн рационалдык негизде изилденген, ачып чыккан ил. билимдердин тууралыгын четке каккан эмес. Өзүнө белгилүү филосиялык системаларды катуу сындаган, «Философтордун өзүн-өзү төгүндөөсү» китеби айрыкча чыгыш аристотелизмине, башкача айткандаошол учурдагы философиянын алдыңкы идеяларына каршы жазылган. Бул китепке жооп катары ибн-Рушд «Төгүндөөнү төгүндөө» аттуу эмгек жазган. Газалинин философиялык идеялары Европанын мистик ойчулдарынын (Луллий, Экхарт жана башка) окуусунун өнүгүшүнө таасир берген.

Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]