Астана: нускалардын айырмасы
https://www.nur.kz/1784519-asimbaev-resenie-o-pereimenovanii-astany-v-nursultan-prinato.html City Name |
название |
||
1-сап: | 1-сап: | ||
{{ОЖ |
{{ОЖ |
||
|статусу = Казакстандын борбор шаары |
|статусу = Казакстандын борбор шаары |
||
|кыргызча аталышы = |
|кыргызча аталышы = Нурсултан |
||
|расмий аталышы = {{lang-kk| |
|расмий аталышы = {{lang-kk|Нұрсұлтан}} |
||
|баш ийгени = |
|баш ийгени = |
||
|сүрөт = Ak Orda Presidential Palace04.jpg |
|сүрөт = Ak Orda Presidential Palace04.jpg |
||
32-сап: | 32-сап: | ||
|негизделген күнү = 1830-жыл |
|негизделген күнү = 1830-жыл |
||
|биринчи белгиленген = 1830-жыл |
|биринчи белгиленген = 1830-жыл |
||
|мурунқу аталышы = 1961-жылға чейин — ''Акмолинск'',<br />1992-жылға чейин — ''Целиноград'', <br />1998-жылга чейин — ''Акмола'' |
|мурунқу аталышы = 1961-жылға чейин — ''Акмолинск'',<br />1992-жылға чейин — ''Целиноград'', <br />1998-жылга чейин — ''Акмола'', <br />2019-жылга чейин — ''Астана'' |
||
|-жылдан бери шаар = 1998 |
|-жылдан бери шаар = 1998 |
||
|аймагы = 722 |
|аймагы = 722 |
||
46-сап: | 46-сап: | ||
|улуттуқ қурамы = [[казактар]] — 65,2%<br />[[орустар]] — 23,8%<br />[[украинецтер]] — 2,9%<br />[[татарлар]] — 1,7%<br /> [[немистер]] — 1,5%<br />улуттун башка өкүлдөрү — 4,9%<ref>[http://www.astana.stat.kz/docs/2847.rar 2010 жылдағы Астана қаласының халқы]</ref> |
|улуттуқ қурамы = [[казактар]] — 65,2%<br />[[орустар]] — 23,8%<br />[[украинецтер]] — 2,9%<br />[[татарлар]] — 1,7%<br /> [[немистер]] — 1,5%<br />улуттун башка өкүлдөрү — 4,9%<ref>[http://www.astana.stat.kz/docs/2847.rar 2010 жылдағы Астана қаласының халқы]</ref> |
||
|диний қурамы = мусулмандар, православдар ж.б. |
|диний қурамы = мусулмандар, православдар ж.б. |
||
|этнохороним = |
|этнохороним = нурсултандык, нурсултандыктар |
||
|убақыт аралығы = +6 |
|убақыт аралығы = +6 |
||
|телефон коду = +7 7172 |
|телефон коду = +7 7172 |
||
66-сап: | 66-сап: | ||
== Аталышы == |
== Аталышы == |
||
Шаардын аталышы казак тилинен алынган. Казакча бул сөз элдин баш калаасы дегенди билдирет. |
Шаардын "Астана" аталышы казак тилинен алынган. Казакча бул сөз элдин баш калаасы дегенди билдирет. Бул сөз казак тилине парс тилинен келген. Анда ал "ыйык жер" "босого" деген мааниге ээ. "Нурсултан" деп туңгуч президент Нурсултан Назарбаевдин атынан коюу чечими 2019-жылы 20-мартта кабыл алынган. |
||
== Эскертүүлөр == |
== Эскертүүлөр == |
20 март 2019, саат 08:14 учурдагы нуска
Орусча
Нурсултан
|
Нурсултан (1961-ж. чейин Aкмолинск, 1961—1992-ж. Целиноград, 1992—1998-ж. — Aкмоло, 2019-ж. чейин Астана) — Казакстан Республикасынын борбор шаары (1998-жылдан тарта). Акмолинск шаар статусуна 1862-жылы 26-сентябрда ээ болгон. 2018-жылдын 1-январына карата Астананын калкынын саны 1 035 537 адамды түздү.
Өлкөнүн түндүк бөлүгүндө, Ишим дарыясынын боюнда, Казак Сараркасынын түндүгүндө жайгашкан. Калкы 345,6 миң (2005). Темир жол тоому. Эл аралык аэропорту бар. 1830-ж. Aкмоло чебинин ордунда отурукташкан. 1832-жылдан Aкмоло станицасы, 1863-жылдан округдук шаар, 1868-жылдан Aкмоло уездинин борбору. Ташкен ж-а Бухарадан Россияга, Чыгыш Кытайдан Сибирге кеткен кербен жолунун маанилүү пункту болгон. 1920-36-ж. Кыргыз (Казак) ACCРинин курамындагы губерниянын (1920-28), округдун (1928-30) республикага баш ийген райондун (1930-32), Караганда облусундагы райондук (1932-39), 1965-97-ж. облустун борбору болгон. 1939-жылдан Aкмоло облусунун, дың жерлерди өздөштүрүүдө крайдын административдик борбору болуп, экономикалык ж-а саясий абалы тез өсө баштаган. 1998-жылдан азыркыдай аталат. 1990-жылдын аягынан шаардын борбордук бөлүгүндө (япон архитектору К. Курокаванын генералдык долбоору б-ча) курулуш иштери жүргүзүлгөн; алар: парламент ж-а өкмөт үйү, президенттин резиденциясы, «Караотель» турак жай комплекси, «Aль-Фараби» ж-а «Самал» кичи райондору, Конгресс-холл, «Евразия» соода борбору, Ишим дарыясындагы көпүрө ж-а дарыянын сол жагында бийиктиги 97 м келген «Aстана-Байтерек» монументи. Aнда диаметри 22 м айнек шар орнотулган. Металл шардын каркасы 3 кабат түстүү айнек м-н капталган. Ал Казакстан Республикасынын 10 жылдыгына арналган көрүнүктүү монументтик курулуш.
Астана - Казакстандын маданий борбору. 28 ЖОЖ (филиалдары м-н), анын ичинен техникалык университет (1933-жылдан), С. Сейфуллин атынагы агрардык институту (1957), Л. Н. Гумилев атындагы Евразия улуттук университети (1998; Москва мамлекеттик университетинин филиалы), медицина (1964), музыка (1998) ж. б. академиялары иштейт. Китепканалары: Президенттик маданий борборунуку, Борбордук шаардык, А. Гайдар атындагы балдар китепканалары ж. б. А. Кастеев атындагы искусство (1935), азыркы искусство (1980-ж. негизделип, 1999-ж. Алматыдан көчүрүлүп келинген), жазуучу С. Сейфуллиндин (1988) музейлери, орус драма (1940), музыкалык драма (1991), улуттук опера ж-а балет (2000) театрлары, филармония (1997), оркестрлер бар. Маанилүү өнөр жай тармактары: «Казак айыл чарба машиналары», «Газмашаппарат» АКсы, «Астана Моторс» компаниясы, вагон ремонттоо, машина куруу, металл иштетүү, жеңил, тамак-аш өнөр жайлары, эмерек өндүрүшү бар.
Аталышы
Шаардын "Астана" аталышы казак тилинен алынган. Казакча бул сөз элдин баш калаасы дегенди билдирет. Бул сөз казак тилине парс тилинен келген. Анда ал "ыйык жер" "босого" деген мааниге ээ. "Нурсултан" деп туңгуч президент Нурсултан Назарбаевдин атынан коюу чечими 2019-жылы 20-мартта кабыл алынган.
Эскертүүлөр
БУУга мүчө өлкөлөр: Абу-Даби |
Амман |
Анкара |
Ашхабад |
Багдад |
Бакы |
Бандар-Сери-Бегаван |
Бангкок |
Бейрут |
Бишкек |
Вьентьян |
Дакка |
Дамаск |
Дили |
Доха |
Душанбе |
Жакарта |
Ереван |
Иерусалим |
Исламабад |
Кабул |
Катманду |
Куала-Лумпур |
Мале |
Манама |
Манила |
Маскат |
Москва |
Найпьидо |
Никосия |
Нур-Султан |
Нью-Дели |
Пекин |
Пномпень |
Путражайя |
Пхеньян |
Сана |
Сеул |
Сингапур |
Ташкен |
Тбилиси |
Тхимпху |
Тегеран |
Токио |
Улан-Баатыр |
Ханой |
Шри-Жаяварденепура-Котте |
Эл-Кувейт |
Эр-Рияд
|
БУУга мүчө өлкөлөр: Амстердам • Андорра-Ла-Вилья • Анкара • Афины • Белград • Берлин • Берн • Братислава • Брюссель • Будапешт • Бухарест • Вадуц • Валлетта • Варшава • Ватикан • Вена • Вильнюс • Дублин • Загреб • Киев • Кишинёв • Копенгаген • Лиссабон • Лондон • Любляна • Люксембург • Мадрид • Минск • Монако • Москва • Нур-Султан • Осло • Париж • Прага • Рейкьявик • Рига • Рим • Сан-Марино • Сараево • Скопье • София • Стокгольм • Таллин • Тирана • Хельсинки • Цетине Башка аймактардын борборлору:
Гибралтар •
Дуглас •
Лонгйир •
Мальта сарайы •
Мариехамн •
Сент-Питер-Порт •
Сент-Хелиер •
Торсхавн •
Эпископи
|