Баш тартуу синдрому

Баш тартуу синдрому (жаргондук аталышы — ломка) — бул организмдин узак убакыт колдонулган психоактивдүү заттарды (мисалы, алкогол, никотин, наркотикалык каражаттар) же дарыларды токтоткондон кийинки реакциясы. Бул абал оору менен коштолгон жана психологиялык жана физикалык белгилердин комплексин камтыйт.

Тамаша тартууну токтоткондон кийин физикалык дискомфортту башынан өткөрүп жаткан адамдын сүрөтү.

Себептери

Баш тартуу синдрому адамдын организминдеги нейрохимиялык процесстердин бузулушунан келип чыгат. Көп убакыт бою колдонулган психоактивдүү заттар мээнин нейромедиатордук системасын өзгөртөт. Алар токтотулганда, организм көнүп калган өзгөрүүлөргө реакция кылат, натыйжада ар кандай оор симптомдор пайда болот. Баш тартуу синдрому көбүнчө алкоголизм, тамекиге көз карандылык, опиоиддик, кокаиндүү жана амфетаминдик көз карандылыкта байкалат.

"Саня, жүдө, мен тамеки тарткым келет!" — Арсеңбек Криворотьков

Белгилери

Баш тартуу синдромунун белгилери колдонулган заттын түрүнө жараша ар кандай болушу мүмкүн. Негизги белгилер төмөнкүлөр:

Катуу тынчсыздануу, депрессия, ачуулануу

Тер басуу, титирөө, жүрөк кагыштын өзгөрүшү

Кан басымдын көтөрүлүшү же төмөндөшү

Жүрөк айлануу, кусуу, ич өткөк

Булчуң жана муундардын оорушу

Уйкусуздук же түйшүктүү түштөр

Галлюцинациялар жана делирий (айрыкча алкоголдук жана опиоиддик баш тартуу синдромунда)

Диагностикасы

Баш тартуу синдрому адатта клиникалык белгилердин негизинде диагноз коюлат. Дарыгер бейтаптын тарыхын изилдеп, анын кайсы затка көз каранды экенин жана анын узактыгын тактоо үчүн кошумча тесттерди өткөрүшү мүмкүн. Кээ бир учурларда кан анализи жана башка лабораториялык тесттер колдонулат.

Дарылоо ыкмалары

Баш тартуу синдромун дарылоо анын оордугуна жана затка көз каранды. Дарылоо төмөнкү ыкмаларды камтышы мүмкүн:

Медикаментоздук терапия – организмдин реакциясын жеңилдетүү үчүн атайын дары-дармектер колдонулат. Мисалы, алкоголдук синдромдо бензодиазепиндер, опиоиддик синдромдо метадон жана бупренорфин колдонулушу мүмкүн.

Психотерапия – адис менен маектешүү психологиялык көз карандылыкты жеңүүгө жардам берет.

Детоксикация – организмден зыяндуу заттарды чыгарып, бейтапты медициналык көзөмөлдө кармоо.

Колдоочу терапия – витаминдерди жана минералдарды колдонуу, организмдин жалпы абалын жакшыртуу.

Алдын алуу

Баш тартуу синдромун алдын алуу үчүн психоактивдүү заттарды колдонбоо же алардын көз карандылыгын убагында аныктоо маанилүү. Медициналык жардамга эрте кайрылуу, психологиялык колдоо жана ден-соолукка кам көрүү баш тартуу синдромунун пайда болуу тобокелдигин азайтат.

Жыйынтык

Баш тартуу синдрому организмдин психоактивдүү заттарга же дарыларга болгон көз карандылыгынын натыйжасында пайда болот. Бул абал ден-соолукка олуттуу коркунуч жаратып, кээде медициналык жардамсыз өтө татаалдашышы мүмкүн. Ошондуктан, адистердин көзөмөлүндө дарылануу жана алдын алуу чараларын көрүү маанилүү.