Зоя чырашы
Зоя чырашы (лат. Eremurus zoae), (Vved.) - Чачы тамыр-сабактуу, кыска вегетациялуу чөп өсүмдүк, геофит, ксеромезофит. Сабагы, түксүз, бийиктиги 25-40 см. Жалбырактары сызгычтай, шуштугуй, туурасы 5-6 мм. Гүл тобу көп гүлдүү, цилиндрдей. Гүл жан жалбырактарынын түбү жазы үч бурчтуу, жогору жагы учтугуй, гүл сабынан узун, узундугу 1,5-2 см. Коңгуроодой гүл коргонунун желекчелери сары, көрүнгөн тарамыштуу, узундугу 15-16 мм. Кутучасы жылмакай, шар сымал.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Апрелң-майда гүлдөп, майда мөмөлөйт.
Жалпы жана өлкөдө таралышы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кыргыз тоо кыркасынын түндүк капталынын Ысыката жана Кегети капчыгайларынын аралыгында учурайт.
Өсүү шарттары[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Гипстелген топурактуу тоо беттеринин төмөнкү алкактарында өсөт.
Саны[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Маалымат жок.
Чектөөчү факторлор[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Түр өскөн аймактарда адамдын чарбачылык иш аракеттери, жазында мал жаюу, гүлүн үзүп, тамыр-сабактарын казып алуу.
Өстүрүү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Маалымат жок.
Уюштурулган коргоо аракеттери[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Иштелип чыкпаган.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Популяциясына иликтөө жүргүзүп, түр кеңири таралган жерлерде ботаникалык заказниктерди уюштуруу.
Статусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]
VU. Кыргыз тоо кыркасынын сейрек, чукул кездешкен эндем түрү.
Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2