Ирандык Азербайжан

Ирандык Азербайжан
азе. Cənubi Azərbaycan
	Желек;
	Желек;
Өлкө	Иран
Статусу	Тарыхый аймак
Административдик борбор	Тебриз
Б.ири шаары	Тебриз, Урмия, Ардебил
Калкы	7.7 млн
Аянты	100 887 км2 км²

Азербайжан , Иран Азербайжаны же Түштүк Азербайжан ( фарс. آذربایجان‎ گونئی آذربایجان; азе. آذربایجان ) — Ирандын түндүк-батышындагы, Урмия чыгышындагы тарыхый-географиялык аймак, болжол менен Ирандын азыркы үч провинциясынын Ардебил, Чыгыш Азербайжан жана Батыш Азербайжан аймагына туура келет. Зенжан провинциясы Иран Азербайжанынын административдик бөлүгү болбосо да, азербайжан калкы басымдуулук кылгандыктан маданий жактан анын чыгыш чек арасы болуп эсептелет.

Аты[оңдоо | булагын оңдоо]

Аты "Азербайжан" ( фарс. آذربایجان‎ классикалык фарс. Āδarbāyagān (Āδarbāδāgān‎ арабдаштырылган түрү. пехл. Aturpātākān ^[1] (Atrpatakan; cf. арм. Ատրպատական (Atrpatakan^[1]), грек. ᾿Ατροπατήνη, Византия. грек. ᾿Αδραβιγνων, сириялык. Aδorbāyγān . Бул категория horonimov (ошондуктан этнонимдердин), бул учурда самап, ата-бабасы деп шектелип жаткан жетекчи же ысымы үчүн кайсы күн артка таандык - акыркы ысмын Ахеменидаддын башчы соусе Atropates (Āturpāt), биринчи жолу 320-ж. NS. , Искендер Зулкарнайн өлгөндөн кийин, өзүн анын түндүк бөлүгүнүн падышасы деп жарыялап, Кичи Мидия ^[2] . Мөөнөттүү Āturpātākān Жакынкы перс-жөнү жазылуучу жардамы менен пайда болот - Āturpāt <Эски Ирандын атынан Акан. * Турпата (лит. «(ыйык) от менен корголгон») .

Иран Азербайжанына байланыштуу академиялык илимий адабияттарда «Түштүк Азербайжан» деген белги да колдонулат.

Жалпы маалыматтар[оңдоо | булагын оңдоо]

Иран Азербайжаны Кавказ Азербайжанынан бир топ чоң аймакты ээлейт . Аймагы - 104 497 км² ^[3], калкы - болжол менен. 7,7 млн (2006: Батыш Азербайжан - 2 873 459, Чыгыш Азербайжан - 3 603 456, Ардабил - 1 228 155) ^[4] . Негизги калкы азербайжандар . 2002-жылдагы маалыматтарга караганда, азербайжандар аймактын жалпы калкынын 72%, күрттөр 20%, перстер 6%, башка улуттар 2% түзөт ^[3] . Азербайжандардын компакттуу жашаган аймагына Иран Азербайжанынын түштүгүндөгү Занжан провинциясынын дээрлик бардыгы кирет. Урмия көлүнө түздөн-түз чектеш аймактарды кошпогондо, негизинен Батыш Азербайжан провинциясында күрттөр жашашат - ал жерде азербайжандар, башка облустардагыдай эле жашашат. Тебризде аз сандагы армяндар жашайт, шаардын армян жамааты бар. Урмия көлүнүн батыш жээгине жакын жерде 20 миңге жакын ассириялыктар.

Негизги шаар Тебриз, Урмия, Ардебил, Кату, Марага, Жезказган жана Меренттин .

↑ ^1.0 ^1.1 Калып:Статья
↑ Энциклопедия Ираника. AZERBAIJAN. Pre-Islamic History
↑ ^3.0 ^3.1 James Minahan. Encyclopedia of the stateless nations. 4. S — Z. — Greenwood Publishing Group, 2002 — p. 1765 — ISBN 978-0-313-32384-3
↑ アーカイブされたコピー. Текшерилген күнү 30 -июнь (кулжа) 2008. Түп булактан архивделген күнү 7 -август (баш оона) 2008. (жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы)

[Xavier_de_Planhol-1] 1.0 ^1.1 Калып:Статья

[2] Энциклопедия Ираника. AZERBAIJAN. Pre-Islamic History

[JM-3] 3.0 ^3.1 James Minahan. Encyclopedia of the stateless nations. 4. S — Z. — Greenwood Publishing Group, 2002 — p. 1765 — ISBN 978-0-313-32384-3

[4] アーカイブされたコピー. Текшерилген күнү 30 -июнь (кулжа) 2008. Түп булактан архивделген күнү 7 -август (баш оона) 2008. (жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы)

[1]

[2]

[3]

[4]