Ирландия Республикасы

	Ирландия Республикасы ; ирл. Poblacht na hÉireann; таанылбаган мамлекет
	Ураан; «God Save Ireland!»
	Гимн; «God Save Ireland» ; которулганда, «Кудайым, Ирландияны сакта!»
Борбор калаа	Дублин
Тил	Ирланд тили; Англис тили
Дин	Христиан дини
Акча бирдиги	Стерлинг пунду
	Президент Dáil Éireann
- 1919—1919	Катал Бруга
- 1919—1922	Эмон де Валера
- 1922—1922	Артур Гриффит
- 1912—1912	В.Т. Косгрейв
	Өтүүчүлүк
	← Улуубритания жана Ирландиянын Бириккен Королдугу; Түндүк Ирландия →; Ирландия Эркин Мамлекети →;

Ирландия Республикасы (ирл. Poblacht na hÉireann)^[1] 1919-жылы январда Улуу Британиядан көз карандысыздыгын жарыялаган таанылбаган революциялык мамлекет болгон ^[2]. Республика Ирландиянын бүт аралында юрисдикцияны талап кылган, бирок 1920-жылга чейин анын функционалдык көзөмөлү Ирландиянын 32 округунун 21и менен гана чектелген ^[3] жана Британиянын мамлекеттик күчтөрү түндүк-чыгыштын көп бөлүгүндө, ошондой эле Коркто, Дублин жана башка ири шаарлар. Республика айыл жеринде эң күчтүү болгон жана өзүнүн аскер күчтөрү аркылуу өзү түздөн-түз көзөмөлдөбөгөн шаарлардагы калкка таасир эте алган.

Тарыхы[оңдоо | булагын оңдоо]

Анын келип чыгышы 1916-жылдагы Пасха көтөрүлүшүнө, ирландиялык республикачылар Дублиндеги негизги жерлерди басып алып, Ирландия Республикасын жарыялаган кезде башталат. ^[4] Көтөрүлүш басылган, бирок аман калгандар реформаланган Синн Феин партиясынын алдында республика үчүн үгүт иштерин жүргүзүү үчүн биригишкен. Партия 1918-жылдагы жалпы шайлоодо талашсыз орундардын так көпчүлүгүн жеңип алды жана 1919-жылы 21-январда Дублинде Ирландиянын биринчи Даилди (мыйзам чыгаруучу органын) түзгөн. Республикачылар кийин өкмөттү, сот системасын жана полиция күчтөрүн түзүшкөн. Ошол эле учурда, Дайлдын көзөмөлүнө кирип, Ирландиянын Республикалык Армиясы деп аталып калган ирландиялык ыктыярчылар Ирландиянын көз карандысыздык согушунда Британиянын мамлекеттик күчтөрүнө каршы салгылашкан.

Колдонулган адабияттар[оңдоо | булагын оңдоо]

↑ Laffan, Michael (1999). The Resurrection of Ireland. Cambridge University Press. p. 350. ISBN 9781139426299. Archived from the original on 24 December 2019. Retrieved 16 October 2015.
↑ Kautt, William Henry (1999). The Anglo-Irish War, 1916–1921: A People's War. Greenwood Publishing Group. p. 71. ISBN 978-0-275-96311-8. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 12 September 2011.
↑ M.E. Collins, Ireland, p. 252.
↑ Berresford Ellis, Peter (1985). The Celtic Revolution: A Study in Anti-imperialism. Talybont: Y Lolfa. pp. 101–102. ISBN 0862430968. Archived from the original on 27 December 2019. Retrieved 30 January 2016.

[Laffan1999-1] Laffan, Michael (1999). The Resurrection of Ireland. Cambridge University Press. p. 350. ISBN 9781139426299. Archived from the original on 24 December 2019. Retrieved 16 October 2015.

[2] Kautt, William Henry (1999). The Anglo-Irish War, 1916–1921: A People's War. Greenwood Publishing Group. p. 71. ISBN 978-0-275-96311-8. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 12 September 2011.

[3] M.E. Collins, Ireland, p. 252.

[4] Berresford Ellis, Peter (1985). The Celtic Revolution: A Study in Anti-imperialism. Talybont: Y Lolfa. pp. 101–102. ISBN 0862430968. Archived from the original on 27 December 2019. Retrieved 30 January 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]