Ичкерия Чечен Республикасы
Ичкерия Чечен Республикасы, ИЧР (чечен. Nóxçiyn Paçẋalq Içkeri), 1994 - жылдын 14-январына чейин - Чечен Республикасы (Нохчичоь) [1], ЧРН (чечен. Nóxçiyn Paçẋalq Noxçiyçö) — СССР кулагандан кийин РСФСРдин курамындагы мурдагы Чечен-Ингуш АССРинин аймагынын бир бөлүгүндө болгон өзүн-өзү жарыялаган мамлекеттик уюм . 1993-жылдын 9-январынан тартып Россия Федерациясынын бийлиги бул аймакты Россия Федерациясынын курамындагы Чечен Республикасы деп эсептеген [2] .
| Ичкерия Чечен Республикасы (ИЧР) (чеч. Nóxçiyn Paçẋalq Noxçiyçö) республика, таанылбаган мамлекет | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Ураан «Marşo ya Joƶalla!» которулганда: «Эгемендүүлүк же өлүм!» | |||||||||
| Гимн «Marşo ya Joƶalla!» | |||||||||
| |||||||||
| Борбор калаа | Жохар | ||||||||
| Тил | Чечен тили | ||||||||
| Дин | Ислам | ||||||||
| Акча бирдиги | нахар | ||||||||
| Аянт | 15 000 км² | ||||||||
| Калк | 1,3 млн (1992) 865,000 (1996) | ||||||||
| Өтүүчүлүк | |||||||||
| ← Чечен-Ингуш Автономиялуу Кеңештик Республика Чеченстан → | |||||||||
1991-жылы июлда эгемендүүлүгүн жарыялаган [1] ; биринчи президент Жохар Дудаев болгон. Чеченстандын көз карандысыздыгын бир тараптуу жарыялоосу орус өкмөтү менен козголоңчулардын ортосунда узакка созулган аскердик кагылышууга алып келди, бул олуттуу жоготууларга жана кыйроого алып келди жана акырындык менен Түндүк Кавказда чыңалууну жана аскердик кагылыштарды пайда кылды. 1994-1996-жылдардагы согуштук аракеттердин натыйжасында орус армиясы КРИди күч менен Россия Федерациясына кайтарууга аракет кылган, бирок бул аракети ийгиликсиз болгон [3] . 1996-жылы боло турган президенттик шайлоого байланыштуу орус жетекчилиги Чеченстандан аскерлерин чыгарып кетүүгө жана анын статусу боюнча чечимди 2001-жылга чейин жылдырууга аргасыз болгон, муну менен козголоңчулардын жетекчилигин де-факто тааныган [3] . 1999-жылы Экинчи Чечен согушу башталып, 2000-жылдын жазында CRI мамлекет катары де-факто жоюлган.
Дипломатиялык таануу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Чеченстан Ичкерия Республикасын БУУга мүчө мамлекеттердин бир дагы мыйзамдуу өкмөтү тааныган эмес [4], бирок Ичкериянын өкүлчүлүктөрү бир катар постсоветтик мамлекеттерде - Азербайжанда, Литвада, Эстонияда, Грузияда, ошондой эле Түркияда болгон., Катар жана дагы онго жакын мамлекеттер [5] . Бул өкүлчүлүктөрдүн көбү 2000-жылдардын башында жабылган. [5]
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ 1.0 1.1 Черкасов А. В., Орлов О. П. Хроника вооружённого конфликта // Мемориал
- ↑ Закон Российской Федерации от 10 декабря 1992 г. № 4071-I «О внесении изменений в статью 71 Конституции (Основного Закона) Российской Федерации — России» // «Российская газета», 29 декабря 1992 года, № 278 (614), с. 5. Данный закон вступил в силу 9 января 1993 года по истечении 10 дней со дня официального опубликования.
- ↑ 3.0 3.1 Операция по восстановлению конституционного порядка в Чечне. Текшерилген күнү 6 -февраль (бирдин айы) 2022.
- ↑ Чеченская Республика
- ↑ 5.0 5.1 Меньше Ичкерии! — Известия
| Постсоветтик мейкиндик | |
|---|---|
| БУУ мүчөлөрү |
 Азербайжан •  Армения •  Беларусь •  Грузия •  Казакстан •  Кыргызстан •  Латвия •  Литва •  Молдова •  Орусия •  Тажикстан •  Түркмөнстан •  Өзбекстан •  Украина •  Эстония |
| Жарым-жартылай таанылган мамлекеттер |
 Абхазия •  Түштүк Осетия |
| Таанылбаган мамлекеттер |
.svg){kind=spacer} Приднестров Молдова Республикасы |
| Жоюлган жарым-жартылай таанылган мамлекеттер |
.svg){kind=small} Донецк Эл Республикасы •  Луганск Эл Республикасы |
| Жоюлган таанылбаган мамлекеттер |
 Гагаузия •  Тоолуу Карабак Республикасы •  Ичкерия Чечен Республикасы |
| Жоюлган таанылбаган автономиялар |
Тоолуу Карабак Республикасы •  Бадахшан автономдук Республикасы •  Талыш-Муган автономдук республикасы •  Урал Республикасы |
| Эл аралык уюмдар |
 КМШ •  МААК •  ЖККУ •  ЕЭК |
