Каңгүй

Википедия дан

Каңгүй, Кангха, КангдизОрто Азиядагы байыркы мамл. бирикме. Арал деңизинин боюн, Амударыя менен Сырдарыянын аралыгындагы бир катар жерлерди, Хорезм, Ташкен, Талас суусуна чейинки түндүк Теңир-Тоо аймактарын камтыган. Каңгүй мамлекетине беш дубан (Сусе, Фуме, Юени, Ги, Юегянь) караган. 120миңдей аскери, алты жүз миңдей калкы болгон. Каңгүй мамлекети б. з. ч. 2-кылымда усун уруулар союзу жана Дабан мамлекети менен элчилик, соода жана маданий байланышта болгон. Каңгүй б. з. ч. 1-кылымдын ортосунда хунндардын кытайларга каршы канатын колдогон. Б.з. 1-кылымында кушандыктар менен алака түзүп, каңгүй падышасынын кызына Кушан өкүмдары үйлөнгөн. Б. з. 1–3-кылымында Хорезм жана Ташкен аймагын Кушан мамлекетине тарттырып жиберген. Байыркы жазма булактарында б. з. 287-жылы каңгүй элчилери Кытайдын Батыш Цзин, 379-жылы Эртецин, 437-жылы Вэй падышалыктарына келгендиги баяндалат. Каңгүйлөр этностук компоненттер катары соңку түрк элдеринин курамдарына (кыргыз, казак, түркмөн, азербайжан, башкыр, ногой, крым татарлары, каракалпак жана башка) жуурулушуп кеткен.

Адабият[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Кыргыз Тарыхы. Энциклопедия. Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Бишкек, 2003. И. Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик педагогикалык университети.