Кралендейк
Кралендейк (нидерл. айтылышы: [ˈkraːlə (n) dɛik]) – Кариб Нидерланд Бонайре аралынын борбору жана негизги порту. Шаарда папиаменто тили колдонулат, бирок нидерланд жана англис тилдери кеңири колдонулат. 2017-жылга карата шаардын калкы 10 620 адам болгон.
Кралендейктин жээгинде адам жашабаган Клейн Бонэйр (Кичи Бонэйр) жайгашкан, ал сууга түшүү жана сноркелинг үчүн белгилүү. Бул кичинекей аралга суу такси менен же же сууга түшүүчүлөр үчүн жергиликтүү дайвинг кызматтары аркылуу жетүүгө болот.
Тарыхы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Форт Оранже 1639-жылы Бонайрдин негизги портун коргоо үчүн курулган. Чеп көп XVII кылымдын аягында өзгөртүлгөн. [1] Англиянын "Плайя" конушу 1810-жылы чепке жанаша курулган. Шаар 1830-жылы нидерланд колониялык башкаруучулар тарабынан "Кралендейк" деп аталган.
1940-жылдын 10-майында 461 нидерланддык жана немис жарандар Бонайрге жеткирилип, чептин түштүк тарабында жайгашкан лагерге камакка алынышкан. Экинчи дүйнөлүк согуштан кийин, бул лагерь мейманканага айландырылган, ал азыр Divi Bonaire деп аталат. [2]
Кралендейк шаары беш айылдын биригишинин натыйжасында пайда болгон: Антриол (Энтрейол), Никибоко, Норд Салина, Плая жана Тера Кора. [3]
Кызыктуу жерлер жана иш-чаралар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Бонэйр туризм корпорациясы[4] шаардын борборундагы 25 тарыхый жерлерди тизмелеген "Тарыхый сейилдөө тур" китепчеси бар:
- Экинчи дүйнөлүк согушка арналган эстелиги. Согуш учурунда өмүрүн берген Бонэйрдиктердин эсине арналган. Көпчүлүгү Нидерланд Антилдеринен келген кеме командасынын мүчөлөрү болгон мунай ташуучу кемелерди немис субмариналары чөктүргөндө өлгөн. Бонэйр башка нидерланддык аралдарга караганда көбүрөөк деңизчилерин жоготкон.
- Пасанграан. 1890-жылдар чамасында Деброт үй-бүлөсүнүн үйү катары курулган. 1921-жылы ал келген расмий өкүлдөр үчүн мамлекеттик конок үйүнө айланган. Кийинчерээк ал суу жана коомдук иштер башкармалыгынын кеңсеси болгон. Калыбына келтирилгенден кийин, 1980-жылы арал кеңешинин жыйыны өтүүчү Арал парламент үйү катары кайра ачылган.
- Вильгельмина паркы. Бул парк Нидерланддын ханышасы Вильгельминанын атына аталган.
- Протестанттык чиркөө. Бул жамаат 1843-жылы негизделген. Чиркөө 1847-жылы негизинен Бонэйрде жашаган нидерланддыктар үчүн курулган. Чиркөөнүн мунарасы 1868-жылы кошулган.
- Ван Вальбек эстелиги. Бул 1934-жылдагы эстелик Кюрасаодогу Нидерланддын Батыш Индия компаниясынын биринчи директору жана Нидерланд Антилдеринин биринчи губернатору Йоханнес ван Вальбектин 300 жылдык мааракесин эскерет.
- Элеанора Рузвельт эстелиги. Бул эстелик Экинчи дүйнөлүк согушта Бонэйрдеги америкалык аскерлерге келген Рузвельт айымдын сапарына арналган.
- Welcome отургучу. Бул отургуч 1923-жылдын 31-августунда ачылган. Бул жерде адамдар Кюрасаодон келген үй-бүлө жана досторун күтүшкөн. Плитага Нидерланд падышасы Вилгельмина ысымы берилген. «W» формасы «Welcome» жана «Wilhelmina» дегенди билдирет.
- Бажы имараты. Бул имарат 1925-жылы Арал башкармалыгы катары курулган. Жылдар бою ал салык чогултуучу кеңсе, бажы кеңсеси жана почта кеңсеси катары кызмат кылган. 1995-жылы калыбына келтирүү үчүн бошотулган. Азыр ал кайрадан бажы кеңсеси болуп колдонулат.
- Өкмөт имараты. Бул имарат 1837-жылы губернатордун үйү катары курулган. 1972-жылы калыбына келтирилип, азыр арал өкмөтүнүн негизги имараты болуп саналат.
- Оранже чепи. Бул чеп 1639-жылы курулган.
- Оранже чепинин ичинде 1868-жылдардын чамасында жыгач маяк курулган, ал 1932-жылы таш имарат менен алмаштырылган. [5][6] Кралендейк маягынын имараты жылдар бою өкмөт борбору жана мамлекеттик товар сактоочу жай, түрмө, ошондой эле полиция жана өрт өчүрүү бөлүмү катары колдонулган.
- Бетико Кроес эстелиги. Бул эстелик жана бюст Аруба аралында “Status Aparte” үчүн күрөшкөн Бетико Кроеске арналган.
- Почта кеңсеси. Биринчи почта кеңсеси 1890-жылы негизделген жана 1974-жылы ушул имаратка көчүрүлгөн. Жакында калыбына келтирилген.
- Туристтик маалымат кеңсеси.[4] 1956-жылдагы бир отчетто туризм Бонэйр үчүн негизги киреше булагына айлануусу мүмкүн экени көрсөтүлгөн. Бул жерде Кралендейк жана Бонэйр тууралуу маалымат алса болот.
- Телефон компаниясы (TELBO).[7] 1911-жылы Кюрасао менен биринчи телеграф байланыш орнотулган. 1921-жылы телефон зымдары Ринконго жеткирилген. Телефон курулушу 1944-жылы башталган жана 1961-жылы автоматтык болуп калган. 1975-жылы Бонэйр эл аралык чалууну түздөн-түз жасай алган биринчи нидерланддык арал болгон. 1999-жылы Бонэйрде биринчи жолу деңиз астындагы кабель аркылуу оптикалык була байланыш орнотулган.
- Симон Боливар эстелиги жана бюсту. Бул эстелик Либераторлордун 1816-жылы Венесуэла көзкарандысыздык согушу учурунда Бонэйрге коопсуздук издеп келген сапарын эскерет.
- Museo Boneriano. Бул музейде Бонэйрдин тарыхынан ар кандай экспонаттар сакталган.
- Сент-Бернардус чиркөөсү. Сент-Бернардга арналган бул парафия 1827-жылы негизделген. Алгачкы имарат 1829-жылы курулган, кийин 1848-жылы жаңыланган. Чиркөөнүн комплекси ошондой эле пастордун үйүн камтыган.
- Plaza Fraternan di Tilburg эстелиги.[8]
- Юлианаплейн. Бул кичинекей парк Нидерланд падышасы Юлианага арналган.
- Мурдагы Сент-Францискус (Сен-Франсиско Ассизи) монастыры.[9]
- Эски оорукананын имараты. 1922-жылы курулган, 1944-жылы калыбына келтирилген. 1977-жылы жаңы заманбап оорукананын ачылышынан кийин имарат кеңсе жана кары адамдар үчүн пайдаланылган.
- Эски оорукананын капелласы. Бул капелла бардык диндердин конокторун тосуп алат.
- Тарыхый мушкеттер. Бул мушкеттер Эски оорукананын карама-каршы көчөсүндө жайгашкан. Алар 1829-жылы Оранже көлүнүн жанында кургакка чыккан британдык кемеден алынган. Якорь да ошол эле аймактан табылган.
- Башкы соода көчөсү (Kaya Grandi). Бул соода көчөсүндө XIX жана XX кылымдардагы ар кандай архитектуралык стильдерди көрүүгө болот. Дүкөн ээлери жер төлөдө бизнес жүргүзсө, үстү жагында жашаган.
- Балык базары. 1935-жылы балыкчылар үчүн базар катары курулган. Азыр Венесуэладан жумасына бир жолу жемиш жана жашылча ташылып келет. Венесуэлалык эркектер продукцияны эски балык базарында сатышат.
- "Коомдук пляж", ошондой эле Windsock катары белгилүү, Фламинго эл аралык аэропортунун учуп-конуу тилкесинин батыш четинде шаардын борборунан 1.5 км. түштүктө жайгашкан. Башка коомдук пляж Bonaire Sunset Beach Hotel [10] жайгашкан жерде, болжол менен эки километр, шаардын борборунан түндүктө.
Транспорт
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кралендейк Фламинго эл аралык аэропорту жана круиздик кеме терминалы тарабынан тейленет. Шаарда жана аэропортто такси бар. Коомдук автобус кызматы жок, бирок жамааттык таксилер Кралендейк жана Ринкон ортосунда жүрөт. Аэропортто унааны ижарага алуу мүмкүнчүлүгү бар. Шаарда велосипед жана скутер ижарага берилет. Суу такси кызматы Клейн Бонэйрге жана бир нече курорттук аймактарга барат.
Экономика
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Буга чейин Dutch Antilles Express, азыр иштебей калган авиакомпаниянын башкы кеңсеси Кралендейктеги Plasa Medardo SV Thielmanда болгон. 2007-жылдын апрель айында авиакомпания башкы кеңсесин Бонайреден Кюрасао шаарына көчүрдү, ал жерде авиакомпаниянын учуу иштери негизделген. Авиакомпаниянын колл-борбору жана анын кирешелерди эсепке алуу жана башкаруу бөлүмдөрү Бонайреде калды.
Галерея
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Серу Ларгудан Кралендейк жана Клейн Бонэйр көрүнүшү.
- Вильгельмина паркы.
- Бонайр шаарынын борбору.
- Оң жактагы Балык базары жана Экинчи Дүйнөлүк Согуштун эстелиги.
- Сент-Бернард парафиясы (чиркөө)
Белгилүү адамдар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Ошондой эле караңыз
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Schunck's Kledingindustrie Bonaire
- Ыйык Бернард чиркөөсү
- Бонайрдеги маяктардын тизмеси
Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Van Der Helm, Rien (1987). Traveler's Handbok Bonaire. Rijswik, The Netherlands: Elmar Media Service. pp. 222 p. ISBN 90-6120-635-9.
- ↑ Welcome.
- ↑ De Dorpen op Bonaire (нидерландча). Текшерилген күнү 16 -сентябрь (аяк оона) 2025. Түп булактан архивделген күнү 8 -март (жалган куран) 2023.
- 1 2 Bonaire Official Site - Top Destination for Diving and Eco-Activities.
- ↑ United States Hydrographic Office (1902). Navigation of the Gulf of Mexico and the Caribbean Sea (in англисче). 2 (4 ed.). Washington, DC: Government Printing Office.
- ↑ Lighthouses of Bonaire.
- ↑ Welcome to TELBO.
- ↑ Home - CMM Brothers.
- ↑ SFIC Zusters Franciscanessen. Текшерилген күнү 16 -сентябрь (аяк оона) 2025. Түп булактан архивделген күнү 9 -май (бугу) 2008.
- ↑ Bonaire - Sunset Resorts / Sunset Hotel.
- ↑ Gerritson Craane.
- ↑ Cola Debrot.