Кыйшык корум гүл
Кыйшык корум гүл (лат. Alajja anomala (Juz.) Jkonn), (Erianthera anomala Juz.) - Көп жылдык, тамыр-сабактуу, жыш баркыт кийиздей түктүү буласынан ак буурул көрүнгөн өсүмдүк. Жалбырактары бүтүн кырдуу же бир аз тишчелүү, сабактын тегиндегилери – кичине, жалбырак саптуу. Гүлүнө жакын жалбырактары ири, жалбырак сапсыз, кичирээктери бүтүн кырдуу, жалбырак саптуу. Жалбырак тишчелери билинер- билинбес. Гүл жан жалбырактары ири, гүл отургучу кыска. Гүлдөрү 2-4 жалган мутовкада. Гүл коргону ири, узундугу 3-4 мм, кызгылтым-сыя, сырты жумшак түктүү, узундугу 1,5-2 см, туурасы 3-4 мм жана эки эриндүү бүгүлгөн түтүкчөлүү. Үстүңкү эрини бошомук сымал, айчыктуу, төмөнкүсү – имерилген, үч калакчалуу, ири тилинген ортоңку калакчалуу, эки четкилери болсо кичирээк, бүтүн.
Биологиялык өзгөчөлүктөрү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Июлң-августта гүлдөйт. Уругу аркылуу жана вегетативдик жол менен көбөйөт.
Жалпы жана өлкөдө таралышы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кыргызстан: Ички Тянңшанң (Тогузторо, Актеке тоосу) жана Алай кырка тоолору.
Өсүү шарттары[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Алңпы жана субнивалдык алкактардын тик, таштактуу түштүк беттери. Шагылдар.
Саны[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Анча көп эмес.
Чектөөчү факторлор[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Аныкталбаган.
Өстүрүү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Маалымат жок.
Уюштурулган коргоо аракеттери[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Атайын коргоо чаралары иштелип чыккан эмес. Кыргыз ССРинин Кызыл китебине (1985) киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Жалпы эле бийик тоолордун жаратылышын коргоого байланыштуу түрдүн өскөн аймактарын корукка алуу.
Статусу[түзөтүү | булагын түзөтүү]
VU. Тоолуу Борбордук Азиянын эндеми. Сейрек учуроочу түр, бийик тоолордо гана кездешет.
Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2