Кыргыз-кытай чек арасындагы куралдуу кагылышуу
Кыргыз-кытай чек арасындагы аскердик окуя (кыт. 中吉边境武装分子事件) 23-май, 2014-жылдын күнү өткөн Кыргызстан чек арачылар белгисиз адамдардын тобу менен от алмашышты. Бул жер Кытайга чектеш Ысык-Көл облусунун Жиети-Өгүз районунда жайгашкан жана Кытай чек арасынан 35-40 чакырым алыстыкта жайгашкан.
Ысык-Көл облусунун өкмөтүнүн басма сөз катчысы Эми Либек Каптагаев согушкерлер Кытай Эл Республикасынын Шинжаң-Уйгур Өзэркин районундагы уйгур сепаратисттери болушу мүмкүн экенин билдирди. Кыргызстандын «Кабар» телеканалы 23-майда билдирген. Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги ошол эле күнү кыргыз-кытай чек арасындагы окуя боюнча Кытай элчилигинин кызматкерлери менен жолугушуу өткөрдү. Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги Кыргызстан менен Кытай “үч кара ниет күч ” менен күрөшүү жаатында тыгыз кызматташып келгенин жана бул окуя боюнча эки өлкөнүн тиешелүү мекемелери тыгыз кызматташат деген ишенимде экенин билдирди. [1]
Хронологиясы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
11 23-январда Кыргызстандын түндүк-чыгышындагы тоодон өлкөгө кирип келе жаткан белгисиз адам бычак жана башка буюмдарды көтөрүп, жергиликтүү мергенчиге жолугуп калган. Андан кийин эки тарап кагылышып, мергенчилер эки кишини өлтүрүп, анан ал өзү бычак менен өлтүрүлгөн ушул топ болгон. Кол салгандар мергенчилердин мылтыктарын алып, жакын жердеги посттун чек арачылары алардын жолун тосуп алышкан. Топ кыргыз чек арачыларына багынып берүүдөн баш тартып, “Аллах Улук» деген ураан чакырып, ар бири өлгөнчө согушкан. Алар жашырынып жаткан имаратты жарып өтүп, качып кетүүнү көздөп, түн киргенде өрттөп жиберишкен, бирок аракетинен майнап чыккан эмес. Атайын ыкчам топ тик учак менен Кыргызстан-Кытай чек арасынан 40 чакырымдай алыстыкта жайгашкан Пицертекке жетип, багынып берүүдөн баш тарткан калган тогуз кишини жок кылган. Кагылышууда бир чек арачы жеңил жаракат алды. Окуя болгон жерден 11 этникалык союл, 1 аң уулоочу мылтык ( оксуз ), кычкач, 8 рюкзак, азык-түлүк ( курма, мисте, ун, 2 литр бал ), 1 компас, 11 ак даана кездеме шейшеп, 1 карта табылган. Кытайда жасалган, узундугу 10-15 метр 11 аркан, 11 жуп кебез бут кийим (11 мыйзамсыз чек арадан өткөндөр спорттук бут кийим кийген), 1 Куран китеби, 11 кичинекей намаз жууркан, 1 комплект ачкыч, 11 кара бет маскалар, 2 балта, 11 гигиеналык буюмдар комплекти, 1 сынган видеокөзөмөл (эстутум картасы жок), 2 жип мончок ( диний колдонуу үчүн), 602 юань жана 546 АКШ доллары . [2]
Алар жергиликтүү малчылардан жана мергенчилерден кандайдыр бир курал-жарактарды алып, бул жерде террордук аракеттерди жасап, анан кайра Кытайга кайтууну көздөп жатат деп ойлойбуз, - дейт Кыргызстандын Чек ара кызматынын басма сөз катчысы Гүлмира Бөрүбаева. Чек ара кызматынын башчысынын милдетин аткаруучу Рейнберди Дүйшөнбиев маалымат жыйынында: “Көрүнүп караганда алар уйгурлар. Алардан табылган нерсе алардын уйгур сепаратисттик тобуна таандык экенин көрсөткөн. " [3] "Бул адамдардын үй-бүлөлөрү Кытайдын Уши округунда жашаарын аныктоого болот." [4]
Кыргызстандын президенти Алмазбек Атамбаев чек арада кылмышкерлердин тобу менен атышууда каза болгон Ысык-Көл мамлекеттик мергенчилер жана балыкчылар комитетинин жетекчиси Александр Барекиндин жакындарына көңүл айтты. Ошол эле учурда мергенге өлгөндөн кийин сыйлык берилет. [5] Hunter Александр Берко согушкерлери тарабынан өлтүрүлгөн, улуттук шейит үчүн колдонулат, ал эми Кыргыз президенти өз үй-бүлөсү үчүн пенсия буйрук берди. [6]
- ↑ 不明身份武装分子闯入中吉边境被毙 或来自中国. Текшерилген күнү 2 -февраль (бирдин айы) 2014.
- ↑ 吉尔吉斯斯坦公布击毙11名中国武装分子画面(图). Текшерилген күнү 2 -февраль (бирдин айы) 2014. Түп булактан архивделген күнү 14 -июль (теке) 2019.
- ↑ 吉证实击毙的11名闯入边境武装分子为“疆独”分子. Текшерилген күнү 2 -февраль (бирдин айы) 2014. Түп булактан архивделген күнү 19 -февраль (бирдин айы) 2014.
- ↑ 中吉边境被吉军方击毙武装分子身份确认. Текшерилген күнү 2 -февраль (бирдин айы) 2014. Түп булактан архивделген күнү 8 -февраль (бирдин айы) 2014.
- ↑ 吉尔吉斯将向中吉边境战斗中牺牲猎人授奖. Текшерилген күнү 2 -февраль (бирдин айы) 2014. Түп булактан архивделген күнү 11 -сентябрь (аяк оона) 2019.
- ↑ Ысык-Көл облустук аңчылар коомунун жетекчиси Александр Барыкиндин сөөгү жерге берилди. Текшерилген күнү 2 -февраль (бирдин айы) 2014. Түп булактан архивделген күнү 19 -февраль (бирдин айы) 2014.