Лео XIV

	Лео XIV; Роберт Фрэнсис Превост
Желек	Рим папасы
8-май, 2025
Андан мурунку:	Франциск
Желек	Епископтордун иши боюнча Дикастериясынын префект
30-январь, 2023 — 8-май, 2025
Андан мурунку:	Кардинал Марк Уэлле
Желек	Чиклайо епискобу
26-сентябрь, 2015 — 30-январь, 2023
Андан мурунку:	Хесус Молине Лабарте
Андан кийинки:	Эдинсон Эдгардо Фарфан Кордова
Жарандыгы:	АКШ; Перу; Ватикан
Туулган жери:	АКШ, Иллинойс, Чикаго
Атасы:	Луи Мариус Прево
Автограф:
Сыйлыктары:	Bailiff Knight Grand Cross of Honour and Devotion of the Order of Saint John
Лео XIV Уикиказынада

Лео XIV (лат. Leo PP. XIV), туулганда ыйгарылган ысымы — Роберт Френсист Превост (англ. Robert Francis Prevost) — рим епискобу, 2025-жылы 21-апрелинде рим папасы Франциск каза болгондон кийин, 2025-жылдын 8-майында конклав тарабынан рим папасы жана Ватикандын башчысы болуп шайланган^[1]^[2].

1955-жылы 14-сентябрда АКШнын Иллинойс штатынын Чикаго шаарында туулган жана шаардын түштүк тарабындагы чакан шаарчада чоңойгон.

Роберт Френсист Превост 1977-жылы Ыйык Августин орденинин кечили болуп, 1982-жылы дин кызматчысы болуп дайындалган.

1985-1986 жана 1988-1998-жылдары Перуда диний миссионердик иш жургузуп, чиркөө пастору, епархиялык кызматкери, семинариянын мугалими жана администратор сыяктуу ар кандай кызматтарды аткарган.

2001-2013-жылдары Ыйык Августин орденинин генерал-приору болуп шайланган, кийинчерээк 2015-2023-жылдары Чиклайонун епискобу болуп Перуга кайрадан кайтып келген.

2023-жылы епископтордун иши боюнча Дикастериянын префекти, Латын Америкасы боюнча Рим папасынын комиссиясынын президенти болуп дайындалган жана ошол эле жылы кардинал титулун алган.

Лео XIV — Америка Кошмо Штаттарынын жараны жана Перунун жараны болгон биринчи рим папасы, Түндүк Америкадан чыкан биринчи рим папасы, Францисктен кийинки Америкадан келген экинчи рим папасы. Ыйык Августин орденинин мүчөлөрүнүнүн арасынан шайланган биринчи рим папасы болуп саналат.

Өмүр баяны

Бала чагы жана билими

Роберт Фрэнсис Прево 1955-жылы 14-сентябрда АКШнын Иллинойс штатына караштуу Чикаго шаарында төрөлгөн. Атасы Луи Мариус Прево — француз жана италян улутундагы мектеп администратору, ал эми энеси Милдред Мартинес — испан улутундагы китепканачы болгон^[3].

1973-жылы Ыйык Августин орденине таандык чакан семинариядан орто билим алган. 1977-жылы Вилланова университетинен математика илимдери боюнча бакалавр даражасын алган. Ошол эле жылы 1-сентябрда Августин орденине мүчө болуп кошулган. Биринчи дин кызматкеринин антын 1978-жылы 2-сентябрда^[4], ал эми толук жана түбөлүктүү диний анттын 1981-жылы 29-августта берген. 1982-жылы Чикагодогу католик теологиялык бирлигинде «Теология» боюнча магистр даражасын алган^[5].

Лео XIV эки бир тууганы бар — пенсиядагы аскер кызматкери Луи жана католик мектебинин мурдагы директору Жон.

Лео XIV англис, испан, италиян, француз жана португал тилдеринде сүйлөй алат, ошондой эле латын жана немис тилдеринде окуй алат.

Диний кызматы

Превост 1982-жылдын 19-июнунда Рим шаарында Ыйык Августин орденинин дин кызматкери болуп дайындалган. Ал 1984-жылы жана 1987-жылы Римдеги Ыйык Фома Аквинский атындагы папалык университетинен канондук укук боюнча лиценциат жана докторлук даражаларды алган^[6]^[7].

1985-жылы Превост августинчилердин Перудагы миссиясына кошулган. Ал 1985–1986-жылдары Чулуканас аймактык прелатурасынын канцлери болуп иштеген^[4]. 1987–1988-жылдары АКШда пастордук жана Чикагодогу августин провинциясынын миссиялык директору катары кызмат кылган. Кийин Перуга кайтып келип, он жыл бою Трухильодогу августин семинариясынын жетекчиси жана епархиялык семинарияда канон укугун окутуучу мугалим болгон. Ал ошондой эле билим берүү боюнча префект, чиркөө сотунун судьясы жана Трухильонун Кеңешчилер коллегиясынын мүчөсү болгон. Шаардын чет жакасында жайгашкан августин жамаатын да жетектеген^[8].

Августин орденин жетектөөсү

1998-жылы Превост Чикагодогу августин провинциясынын провинциалы болуп шайланып, 1999-жылдын 8-мартында бул кызматты аткаруу максатында АКШга кайрадан кайтып келген^[4].

2001-жылы Превост августин орденинин монастырынын башчысы болуп алты жылдык мөөнөткө, ал эми 2007-жылы экинчи мөөнөткө кайрадан шайланган. 2013–2014-жылдары Чикагодогу Ыйык Августин монастырында билим берүү боюнча директору болуп эмгектенген^[8].

Чиклайо епискобу

2014-жылдын 3-ноябрында Папа Франциск Превостту Чиклайо епархиясынын апостолдук администратору жана Суфар титулярдык епискобу кылып дайындаган. Ал епископтук ыйгарым укукту 2014-жылдын 12-декабрында алган^[9]. 2015-жылдын 26-сентябрында расмий түрдө Чиклайо епискобу болуп дайындалган^[6].

2019-жылдын 13-июлунда Превост дин кызматкерлери боюнча конгрегациянын мүчөсү болгон. 2020-жылдын 15-апрелинде Кальяо епархиясынын апостолдук администратору болуп дайындалган^[10]. Рим папасы Франциск 2020-жылдын 21-ноябрында Епископтор боюнча Конгрегациянын мүчөсү кылып дайындалган^[11].

Перудагу католик епископторунун конференциясынын 2018–2020-жылдардагы туруктуу кеңештин мүчөлөрүнүн катарында болгон. 2019-жылы билим берүү жана маданият боюнча комиссиясынын төрагасы болуп шайланган. Ошондой эле «Каритас» уюмунун жетекчилеринин бири болгон. 2021-жылдын 1-мартында Папа Франциск менен жеке жолугушуу өткөргөн^[12], бул анын Римге же Чикакого диний кызматкери болупдайындалышы мүмкүн деген жоромолдорду жараткан^[13].

Епископтордун иши боюнча Дикастериянын префекти

2023-жылдын 30-январында Папа Франциск Превостту Епископтор боюнча Дикастериянын префекти кылып дайындаган, 2023-жылдын 12-апрелинен тартып бул кызматты аткара баштаган. Ошол эле учурда ал Чиклайонун ардактуу епискобу титулуна ээ болгон^[14].

Кардинал

2023-жылдын 9-июлунда Папа Франциск 2023-жылдын 30-сентябрына пландалган консисторияда Превостту кардинал даражасына чейин көтөрөрүн жарыялаган^[15].

2025-жылдын 6-февралында Папа Франциск Роберт Фрэнсис Превостго Альбано субурбикардык епархиясынын даражасын ыйгаруу менен кардинал-епискоб даражасына көтөргөн^[16].

Рим папасы болуп шайланышы

2025-жылдын 8-майында өткөн конклавдын добуш берүүсүнүн төртүнчү добуш берүү айлампасында рим папасы болуп шайланган.

Борбордук Европанын убактысы боюнча саат 18:08 Сикстин капелласынын мору аркылуу ак түтүн чыгып, саат 19:21 кардинал-протодьякон Доминик Мамберти эл алдына чыгып жаңы рим папа — Роберт Фрэнсис Превост шайланганын жана ал Лео XIV ысымын таандаганын жарыялаган^[17].

Булактар

Тышкы шилтемелер

[1] 24.kg. Жаңы Рим папасы болуп америкалык Роберт Фрэнсис Превост шайланды

[2] АКИпресс. Президент Садыр Жапаров жаңы шайланган Рим папасын куттуктады

[3] Vatican News. Biography of Pope Leo XIV, born Robert Francis Prevost

[:0-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 Orden de San Agustín. Robert F. Prevost nombrado Administrador Apostólico en Chiclayo

[5] Catholic Theological Union. Bishop Robert Francis Prevost, OSA

[:2-6] 6.0 ^6.1 Holy See Press Office. Rinunce e nomine, 26.09.2015

[7] Vatican news. Pope names missionary bishop to head Dicastery for Bishops

[:1-8] 8.0 ^8.1 Holy See Press Office. Rinunce e nomine, 03.11.2014

[9] La República. Una autoridad debe apartarse de la corrupción, el egoísmo y de enriquecerse a sí mismo

[10] Holy See Press Office. Rinunce e nomine, 15.04.2020

[11] Holy See Press Office. Rinunce e nomine, 26.09.2015

[12] Holy See Press Office. Audiences, 01.03.2021

[13] Catholic News Agency. Curial speculation follows papal meetings with bishops

[14] Holy See Press Office. Resignations and Appointments, 30.01.2023

[15] Holy See Press Office. Le parole del Papa alla recita dell’Angelus, 09.07.2023

[16] Holy See Press Office. Rinunce e nomine, 06.02.2025. Promozione all’Ordine dei Vescovi dell’Em.mo Card. Robert Francis Prevost, O.S.A.

[17] NBC News. Robert Francis Prevost becomes first U.S.-born pope

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Рим папалары
I кылым	Пётр • Лин • Клет • Климент I • Эварист
II кылым	Александр I • Сикст I • Телесфор • Гигин • Пий I • Аникет • Сотер • Е Леоферий • Виктор I • Зефирин
III кылым	Каликст I • Урбан I • Понтиан • Антер • Фабиан • Корнелий • Луций I • Стефан I • Сикст II • Дионисий • Феликс I • Евтихий • Гай • Марцеллин
IV кылым	Марцелл I • Евсевий • Мильтиад • Сильвестр I • Марк • Юлий I • Либерий • Дамасий I • Сириций • Анастасий I
V кылым	Иннокентий I • Зосима • Бонифаций I • Целестин I • Сикст III • Лео I • Гиларий • Симплиций • Феликс III (II) • Геласий I • Анастасий II • Симмах
VI кылым	Гормизд • Иоанн I • Феликс IV (III) • Бонифаций II • Иоанн II • Агапит I • Сильверий • Вигилий • Пелагий I • Иоанн III • Бенедикт I • Пелагий II • Григорий I
VII кылым	Сабиниан • Бонифаций III • Бонифаций IV • Адеодат I • Бонифаций V • Гонорий I • Северин • Иоанн IV • Теодор I • Мартин I • Евгений I • Виталий • Адеодат II • Домн • Агафон • Лео II • Бенедикт II • Иоанн V • Конон • Сергий I
VIII кылым	Иоанн VI • Иоанн VII • Сизинний • Константин • Григорий II • Григорий III • Захария • Стефан II • Стефан II (III) • Павел I • Стефан III (IV) • Адриан I • Лео III
IX кылым	Стефан IV (V) • Пасхалий I • Евгений II • Валентин • Григорий IV • Сергий II • Лео IV • Бенедикт III • Николай I • Адриан II • Иоанн VIII • Марин I • Адриан III • Стефан V (VI) • Формоз • Бонифаций VI • Стефан VI (VII) • Роман • Теодор II • Иоанн IX • Бенедикт IV
X кылым	Лео V • Сергий III • Анастасий III • Ландон • Иоанн X • Лео VI • Стефан VII (VIII) • Иоанн XI • Лео VII • Стефан VIII (IX) • Марин II • Агапит II • Иоанн XII • Лео VIII • Бенедикт V • Иоанн XIII • Бенедикт VI • Бенедикт VII • Иоанн XIV • Иоанн XV • Григорий V • Сильвестр II
XI кылым	Иоанн XVII • Иоанн XVIII • Сергий IV • Бенедикт VIII • Иоанн XIX • Бенедикт IX • Сильвестр III • Бенедикт IX • Григорий VI • Климент II • Бенедикт IX • Дамасий II • Лео IX • Виктор II • Стефан IX (X) • Николай II • Александр II • Григорий VII • Виктор III • Урбан II • Пасхалий II
XII кылым	Геласий II • Каликст II • Гонорий II • Иннокентий II • Целестин II • Луций II • Евгений III • Анастасий IV • Адриан IV • Александр III • Луций III • Урбан III • Григорий VIII • Климент III • Целестин III • Иннокентий III
XIII кылым	Гонорий III • Григорий IX • Целестин IV • Иннокентий IV • Александр IV • Урбан IV • Климент IV • Григорий X • Иннокентий V • Адриан V • Иоанн XXI • Николай III • Мартин IV • Гонорий IV • Николай IV • Целестин V • Бонифаций VIII
XIV кылым	Бенедикт XI • Климент V • Иоанн XXII • Бенедикт XII • Климент VI • Иннокентий VI • Урбан V • Григорий XI • Урбан VI • Бонифаций IX
XV кылым	Иннокентий VII • Григорий XII • Мартин V • Евгений IV • Николай V • Каликст III • Пий II • Павел II • Сикст IV • Иннокентий VIII • Александр VI
XVI кылым	Пий III • Юлий II • Лео X • Адриан VI • Климент VII • Павел III • Юлий III • Марцелл II • Павел IV • Пий IV • Пий V • Григорий XIII • Сикст V • Урбан VII • Григорий XIV • Иннокентий IX • Климент VIII
XVII кылым	Лео XI • Павел V • Григорий XV • Урбан VIII • Иннокентий X • Александр VII • Климент IX • Климент X • Иннокентий XI • Александр VIII • Иннокентий XII • Климент XI
XVIII кылым	Иннокентий XIII • Бенедикт XIII • Климент XII • Бенедикт XIV • Климент XIII • Климент XIV • Пий VI • Пий VII
XIX кылым	Лео XII • Пий VIII • Григорий XVI • Пий IX • Лео XIII
XX кылым	Пий X • Бенедикт XV • Пий XI • Пий XII • Иоанн XXIII • Павел VI • Иоанн Павел I • Иоанн Павел II
XXI кылым	Бенедикт XVI • Франциск • Лео XIV
Рим папаларынын жана антипапаларынын тизмеси • Рим папаларынын ысымдары • Рим папаларынын сөгү коюлган жерлер • Антипапа • Рим папасынын кызмат ордунан баш тартуусу