Мазмунга өтүү

Махмуд Дарвиш

Википедия — ачык энциклопедия
Махмуд Дарвиш
مَحمُود دَرْوِيْش

2006-жыл, Безлехем университети
Туулган датасы:

13-март, 1941

Өлгөн датасы:

9-августь, 2008

Өлгөн жери:

Хюстон, АКШ

Ишмердүүлүгү:

жазуучу, поет

Чыгармачылык жылдары:

1964 - 2008

Жанр:

поезия

Махмуд Дарвиш – Палестинанын улуттук акыны катары эсептелген палестиналык акын жана жазуучу[1].

1988-жылы Дарвиш Палестинанын Эгемендүүлүк Декларациясын жазган, ал Палестина мамлекетин түзүү үчүн расмий декларация болгон. Дарвиш эмгектери үчүн көптөгөн сыйлыктарга ээ болгон. Поэтикалык чыгармаларында Дарвиш Палестинаны Бейиштин жоголушу, төрөлүү жана кайра тирилүү, анан ажырап калуу менен сүргүндүн азабынын метафорасы катары изилдеген. . Ал "Исламдагы саясий акындын салтын, аракети поэзия болгон адамды" камтыган жана чагылдырган деп мүнөздөлгөн . Ал ошондой эле Израилде жана Палестина аймактарында бир нече адабий журналдарда редактор болуп иштеген. Дарвиш араб тилинде жазган, ошондой эле англис, француз жана ивритче сүйлөгөн.

Махмуд Дарвиш, Палестинанын улуттук акыны, Амитабх Митранын калем жана сыя портрети

Өмүр баяны

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Махмуд Дарвиш 1941-жылы Батыш Галилеядагы аль-Бирва шаарында [2] Салим менен Хурея Дарвиштин экинчи баласы болуп төрөлгөн. Анын үй-бүлөсү жер ээлери болгон. Апасы сабатсыз болгон, бирок ага чоң атасы окууну үйрөткөн[3]. Накба учурунда анын айылын Израил аскерлери басып алып, үй-бүлөсү Ливанга, адегенде Жеззинге, андан кийин Дамурга качкан[4]. Алардын айылы IDF [5] [6] [7] тарабынан баскынга алынган жана талкаланган. Бул аракет тургундары жаңы еврей мамлекетинин ичиндеги үйлөрүнө кайтып келбөөсүн көздөгөн[8] [9].

Бир жылдан кийин Дарвиштин үй-бүлөсү Израилдин Акра аймагына кайтып келип, Дейр аль-Асадга отурукташкан[10]. Дарвиш Жадейдиден эки чакырым түндүктө жайгашкан Кафр Ясиф шаарындагы орто мектепте окуган. Акыры Хайфага көчүп кеткен. Израилдин 1952-жылкы жарандык мыйзамы Израилдеги палестиналык арабдарга жарандык бергени менен, Дарвиш жана анын үй-бүлөсүнө эч качан жарандык берилген эмес, алар Израилдин жарандары эмес, резиденти деп эсептелген. [11]

Ал 19 жашында "Асафир била ажниха" же "Канатсыз чымчыктар" аттуу биринчи поэзия китебин чыгарган. Ал алгач ырларын Израилдин Коммунисттик партиясынын «Аль Жадид» адабий басылмасында жарыялап, акырында анын редактору болгон. Дарвиш Израилдин Коммунисттик партиясынын Раках мүчөсү болгон[12]. Кийинчерээк ал Израилдин жумушчу партиясы ( Мапам ) тарабынан чыгарылган «Аль Фажр» адабий мезгилдүү басылманын редакторунун жардамчысы болгон[13].

Дарвиш 1970-жылы Израилден Советтер Союзуна ( СССР ) окуу үчүн кеткен[14]. Ломоносов атындагы Москва мамлекеттик университетинде бир жыл окуган[3]. Кийинчерээк 1971-жылы Каирге көчүп келип, ал жерде күнүмдүк ал-Харам гезитинде иштеген.

Ал 1973-жылы Палестинаны боштондукка чыгаруу уюмуна киргенде Израилге кайра кирүүгө тыюу салынган[3]. Бейрутта, 1973-жылы, ал ай сайын чыгуучу Shu'un Filistiniyya ( Палестина иштери ) журналын редакторлоп, Палестинаны боштондукка чыгаруу уюмунун Палестина изилдөө борборунда директор болуп иштеген. Ливан согушунан кийин Дарвиш "Касидат Бейрут" (1982) жана Мадих ал-зилл ал'али (1983) саясий поэмаларын жазган. Дарвиш 1987-жылы Палестинаны боштондукка чыгаруу уюмунун Аткаруу комитетине шайланган. 1988-жылы ал Палестина элинин көз карандысыздык декларациясы катары арналган манифест жазган.

1993 - жылы Дарвиш Осло келишимине каршы чыгып, Палестинаны боштондукка чыгаруу уюмунун Аткаруу комитетинен кеткен[15] [16]. Кийинчерээк ал мындай деп айтканы бар: «Мен келишимде Израилдин көйгөйлөрүнө Израилдик чечимдерди гана көрдүм жана Израилдин коопсуздук маселелерин чечүүдө ПЛО өз ролун аткарышы керек болчу.»[17].

1996-жылы ал кесиптеши Эмил Хабибинин жаназасына катышуу үчүн кайтып келип, Хайфада төрт күн калууга уруксат алган[18]. Палестинаны боштондукка алуу уюмунан кеткендигине байланыштуу ага Батыш Шериада жашоого уруксат берилип, Рамаллага көчүп кеткен[19] [20].

Дарвиш эки жолу үйлөнүп, ажырашып кеткен. Анын биринчи аялы жазуучу Рана Каббани болгон. Алар ажырашкандан кийин, 1980-жылдардын ортосунда, ал египеттик котормочу Хаят Хиниге үйлөнгөн. Анын балдары болгон эмес[3]. Дарвиштин ырларынын «Ритасы» Хайфада жашап жүргөндө жакшы көргөн еврей аял болгон; ал француз журналисти Лоре Адлер менен болгон маегинде анын аты Тамар Бен-Ами экенин ачыктаган. [21] Бул мамилелер кинорежиссер Ибтисам Мараананын "Жаз! Мен арабмын" тасмасынын темасы болгон.

Дарвиште жүрөк оорусу катталган. 1984-жылы инфаркт болгон. Ал 1984 жана 1998-жылдары жүрөгүнө эки жолу операция жасалган[3].

Анын Израилге акыркы сапары 2007-жылдын 15-июлунда, Хайфадагы Кармел тоосундагы аудиторияда өткөн поэзия концертине катышуу үчүн болгон[22]. Ал жерде ФАТХ менен ХАМАСтын ортосундагы фракциялык зомбулукту “көчөдөгү жанкечтилик аракети” деп сындаган[23].

Шилтемелер

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  1. ↑ Palestinian 'national poet' dies (9 August 2008).
  2. ↑ Death defeats Darwish. Saudi Gazette (10 August 2008).
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Profile: Mahmoud Darwish – Poet of the Arab world. The Guardian (8 June 2002).
  4. ↑ Mahmoud Darwish. The Guardian (11 August 2008).
  5. ↑ Azar, George Baramki (1991). Palestine: A photographic journey. University of California Press. p. 125. ISBN 978-0-520-07544-3. He was born in al-Birwa, a village east of Acre, in 1941. In 1948 his family fled to Lebanon to escape the fighting between the Arab and Israeli armies. When they returned to their village, they found it had been razed by Israeli troops. 
  6. ↑ Mattar, Philip (2005). Encyclopedia of the Palestinians. New York: Facts on File. p. 115. ISBN 0-8160-5764-8. al-Birwa...had been razed by the Israeli army 
  7. ↑ Taha, Ibrahim (2002). The Palestinian Novel: a communication study. Routledge. p. 6. ISBN 978-0-7007-1271-7. al-Birwa (the village where the well-known Mahmud Darwish was born), which was destroyed by the Israeli army in 1948. 
  8. ↑ A poet for the people. New Statesman (21 August 2008).
  9. ↑ Poet's village lives only in memory. The National (12 August 2008).
  10. ↑ SamehAl-Natour Mahmoud Darwish Biography.
  11. ↑ Even-Nur, Ayelet. 'The Poem Is What Lies Between A Between: Mahmoud Darwish and the Prosody of Displacement. https://docs.lib.purdue.edu/clcweb/vol22/iss1/9. Retrieved free. 
  12. ↑ ZviBar'el Palestinian Poet Mahmoud Darwish to Be Laid to Rest in Ramallah. Ha'aretz (10 August 2008).
  13. ↑ Web Site of the Israeli Labor Party.
  14. ↑ SalmanMasalha He made a homeland of words. Текшерилген күнү 13 -июнь (кулжа) 2025. Түп булактан архивделген күнү 18 -сентябрь (аяк оона) 2008.
  15. ↑ Shatz, Adam. A Poet's Palestine as a Metaphor (en-US).
  16. ↑ Indlieb FaraziSaber 'The war will end': Remembering Mahmoud Darwish, Palestine's poetic voice (англ.).
  17. ↑ Antoon, Sinan. Mahmud Darwish's Allegorical Critique of Oslo.. 
  18. ↑ JoelGreenberg Ramallah Journal; Suitcase No Longer His Homeland, a Poet Returns. New York Times (10 May 1996).
  19. ↑ AdamShatz A Poet's Palestine as a Metaphor. New York Times (22 December 2001).
  20. ↑ Mahmoud Darwish, Palestinian poet, is dead. International Herald Tribune (10 August 2008).
  21. ↑  (ар.).
  22. ↑ YoavStern Palestinian poet Mahmoud Darwish to attend event in Haifa. Ha'aretz. Текшерилген күнү 13 -июнь (кулжа) 2025. Түп булактан архивделген күнү 28 -июнь (кулжа) 2009.
  23. ↑ Palestinian poet derides factions. BBC News.
"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Махмуд_Дарвиш&oldid=514376" булагынан алынды