Махмуд Халиль аль-Хусари
| Махмуд Халил аль-Хусари | |
|---|---|
| الشَّيْخ مَحْمُود خَلِيل الْحُصَرِيّ | |
| |
| Жеке маалымат | |
| Төрөлгөндөгү аты | Махмуд Халил |
| Туулган датасы | 17-сентябрь, 1917 |
| Туулган жери | Шобра ан-Намла, Танта, Египет |
| Каза болгон датасы | 24-ноябрь, 1980 (63 жашында) |
| Каза болгон жери | Каир, Египет |
| Жубайы | Суад Мухаммад аш-Шарбини |
| Балдары | 7 уул, 2 кыз, анын ичинде Ясмин аль-Хайям |
| Диний ишенимдери | |
| Дини | Ислам |
| Агымы | Ахли сүннөт вал жамаат |
| Ишмердиги | |
| Адистиги | Куран карысы, Аалым, Автор |
| Кызматы | Египет карыларынын башкы шейхи Дүйнөлүк Ислам карылар лигасынын президенти |
| Сыйлыктары | |
| Египеттин биринчи даражадагы Илим жана искусство ордени | |
Махмуд Халил аль-Хусари (ар. الشَّيْخ مَحْمُود خَلِيل الْحُصَرِيّ; 17-сентябрь 1917 — 24-ноябрь 1980) — египеттик атактуу Куран карысы, Ислам аалымы. Куранды так жана таасирдүү окуусу менен дүйнөгө таанылган[1][2]. Ал Куранды ар кандай кыраат стилдеринде толук жаздырган биринчи кары болуп саналат.
Аль-Хусари 8 жашында Куранды толук жаттап, 12 жашынан тарта эл алдында окуй баштаган. Мухаммад Сыддык аль-Миншави, Абдуль-Басит Абдус-Самад, Мустафа Исмаил жана аль-Хусари заманбап доордун ислам дүйнөсүнө эң чоң таасир эткен төрт улуу карысы катары таанылган[3].
Өмүр баяны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Балалыгы жана билими
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Махмуд Халил 1917-жылы 17-сентябрда Египеттин Гарбия мухафазасындагы Танта шаарына караштуу Шобра ан-Намла айылында туулган. Анын атасы Саййид Халил уулу төрөлөөр алдында Файюм провинциясынан ушул айылга көчүп келген. Апасынын аты Фарах болгон[4].
Махмуд төрт жашында Куран жаттоо үчүн медресеге кирип, сегиз жашында Куранды толук жаттап бүтүргөн. Ал күн сайын өз айылынан Тантадагы атактуу Ахмад аль-Бадави мечитине барып, Куран илимин тереңдеткен. 12 жашында Тантадагы диний институтта, кийинчерээк Каирдеги Аль-Азхар университетинде билим алып, ал жерден аль-Кыраат аль-Ашар (он кыраат) боюнча диплом алган.
Эмгек жолу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1944-жылы 16-февралда Египеттин расмий Куран радиосуна кары катары кабыл алынып, алгачкы жолу эфирге чыккан. Бир жылдан кийин, 1945-жылы, Ахмад аль-Бадави мечитине кары болуп дайындалган. 1955-жылы Каирдеги абройлуу Аль-Хусейн мечитине дайындалып, ал жерде өмүрүнүн акырына чейин 29 жыл кызмат кылган.
Негизги кызматтарынын хронологиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 1957: Египеттин карылар борборлорунун инспектору.
- 1958: Карылар борборлорунун жетекчисинин орун басары.
- 1961: Президенттин жарлыгы менен Египеттин бардык карыларынын башкы шейхи (Шейх аль-Макари) болуп дайындалган.
- 1962: Аль-Азхардагы Куран нускаларын текшерүү комитетинин төрагасынын орун басары, кийинчерээк төрагасы болгон.
- 1966: Египеттин Вакуфтар министрлигинде Куран иштери боюнча техникалык кеңешчи.
- 1966: Карачиде (Пакистан) өткөн конференцияда Дүйнөлүк Ислам карылар лигасынын президенти болуп шайланган.
- 1967: Аль-Азхардын Ислам изилдөөлөр академиясына Куран боюнча эксперт болуп дайындалган.
Аудио жаздыруулары жана эмгектери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Аль-Хусари өз доорунун эң үзүрлүү карыларынын бири болгон. Ал Куранды ар кандай стилде жана риваятта жаздырган биринчи кары болуп тарыхта калган. Негизги аудио жаздыруулары:
- Аль-Мусхаф аль-Мураттал (Тартил) - Хафс ан Асым риваятында (1961).
- Аль-Мусхаф аль-Мураттал - Варш ан Нафи риваятында (1964).
- Аль-Мусхаф аль-Мураттал - Калун ан Нафи жана ад-Дури ан Аби Амр риваяттарында (1968).
- Аль-Мусхаф аль-Мужаввад (Тажвид).
- Аль-Мусхаф аль-Муаллим (Үйрөтүүчү Куран) - окутууга багытталган педагогикалык жаздыруу (1969).
Ал ошондой эле Куран илимдери боюнча 12 китеп жазган. Алардын айрымдары:
- Курани Каримди окуунун эрежелери
- Шатибия жана Дуррадан он кыраат
- Токтоо жана баштоону билүүгө жол көрсөткүч
- Исламдагы сапарларым
Эл аралык сапарлары
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Аль-Хусари Куранды дүйнөнүн булуң-бурчуна жеткирген. 1960-жылы Индия менен Пакистанга сапар тарткан. 1976-жылы Лондондогу "Ислам дүйнөсү" фестивалына катышкан. Ал АКШ Конгрессинде, Бириккен Улуттар Уюмунда (1977) жана Букингем сарайында (1978) Куран окуган. 1965-жылы Францияга болгон сапарында анын кыраатын уккандан кийин 10 адам исламды кабыл алганы айтылат. Ал ошондой эле Филиппин, Кытай, Индонезия, Ливия, Сирия жана башка көптөгөн өлкөлөргө сапар кылган.
Жеке жашоосу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1938-жылы Суад Мухаммад аш-Шарбини менен баш кошкон. Жубайы анын көп сапарларына жана иштерине байланыштуу үй-бүлөлүк жоопкерчиликтердин көбүн өзүнө алган. Алардын жети уулу жана эки кызы болгон. Кызы Ясмин аль-Хайям (төрөлгөндөгү аты Ифраж) учурда "Шейх аль-Хусари" кайрымдуулук коомун жетектейт.
Уулдарынын бири атасынын балдарын Куран жаттоого кантип шыктандырганын мындайча эскерет: "Ким бир сап жаттаса, атабыз күнүмдүк чыгымынан сырткары бир кырш берчү. Эгер дагы кааласак, 'Курандан эмне жаттадың?' деп сурачу. Эгер окуп берип, ал ынанса, дагы акча берчү... 1960-жылы ар бир сап үчүн 15 кырштан, ал эми ар бир пара үчүн он фунттан берчү. Ушундайча, анын бардык балдары, уулдары да, кыздары да, Куранды толук жаттап чыгышты".
Кайтыш болушу жана мурасы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Боор оорусуна карабай, өмүрүнүн акырына чейин Куран окууну уланткан. Ал 1980-жылы 24-ноябрда Кувейтке болгон сапары учурунда каза болгон. Анын акыркы эл алдындагы кырааттары Меккедеги Каабада жана Мединадагы Пайгамбардын мечитинде болгон.
Ал керээзинде мал-мүлкүнүн үчтөн бир бөлүгүн Куранга жана аны жаттагандарга кызмат кылууга, ошондой эле кайрымдуулуктун бардык түрлөрүнө жумшоону осуят кылган. Анын жашоосуна негизделип, Имам аль-Мукрииин (Карылардын имамы) аттуу телесериал тартылган. Кызы жетектеген кайрымдуулук коому 2005-жылы Каирге жакын жердеги 6-Октябрь шаарында "Аль-Хусари мечитин" курдурган. Бул комплекс учурда шаардын негизги көрүнүктүү жайларынын бири болуп, анда жетимкана жана Куран институту да бар.
Анын аудио жаздыруулары бүгүнкү күнгө чейин бүткүл мусулман дүйнөсүндө Куран жаттоо жана үйрөнүү үчүн кеңири колдонулат.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]КатегоGрия:Аль-Азхар университетинин бүтүрүүчүлөрү
- ↑ Obeyd Choudry. Sh. Al-Husary – Spotlight on Islamic Traditions. messageinternational.org (19 March 2013).
- ↑ Idrees Ally. 3 Lesson from Shaykh al-Husary.
- ↑ Taha Shoeb. Khalaf from Hamzah – A look at the features of recitation of al-Qur'an by Shahzada Husain Bhaisaheb (2 Feb 2018).
- ↑ Калып:استشهاد ويب