Мазмунга өтүү

Музыкант

Википедия — ачык энциклопедия
Музыкант Ыйык София соборундагы фрескада

Музыка́нт ( нем. Musikant, аркылуу лат. mūsicus, греч. μουσική (τέχνη) [1] [2] ) - музыка тармагындагы адис же музыкалык аспапта ойногон адам [3] ; музыка менен профессионалдуу же эксперт жана ышкыбоз катары алектенген [4] . Композитор, дирижер, ырчы кесиптерине карата да колдонулат [5] .

Бул сөз орус тилинде Петр I [6] тушунда пайда болгон, немец тилинен алынган карыз катары орто кылымдарда латын тили аркылуу кирип, музыкалык (көркөм) же музыка деген мааниде байыркы грек оригиналына кайтып келет.

19-кылымдын орто ченинде В.И.Даль бул сөздүн маанисин «музыка менен кесип катары алектенген, же адис жана ышкыбоз катары» деп чечмелеген .

Д.Н.Ушаковдун Орус тилинин түшүндүрмө сөздүгүндө музыкант искусство катары музыка менен атайын алектенген адам катары аныкталат; аспапта ойногон кесипкөй же ышкыбоз. Ушаков Иван Крыловдун ырчылар тууралуу кеп кылган «Музыканттар» тамсилине таянып, « ырчы » деген аныктама эскирип калганын белгилейт [7] .

С.И.Ожеговдун пикири боюнча, музыкант — музыкалык аспапта ойногон сүрөтчү, ошондой эле жалпысынан ушундай ойноо менен алектенген адам [8] .

Учурда бул сөздү «музыка тармагынын адиси же музыкалык аспапта ойногон адам» деп чечмелешет .

Идеографиялык сөздүктө мааниси окшош сөздөргө төмөнкүлөр кирет: аткаруучу музыкант, аспапчы ж.б. [9] Жалпы сөз айкаштары: эстрадалык музыкант, камералык музыкант [10], элдик музыкант [11] .

Англис тилинде орус тилине музыкант деп которулган музыкант сөзү орус тилине караганда кененирээк мааниге ээ: мисалы, вокалист дегенди билдире алат [12] .

  1. ↑ Калып:ПубликацияМузыкант // Чет тилдерден алынган сөздөрдүн түшүндүрмө сөздүгү / Крысин, Л. П. — М.: Эксмо, 2008. — 944 бет.
  2. ↑ Калып:ПубликацияКрылов, П. А. Орус тилинин этимологиялык сөздүгү. — Санкт-Петербург: Виктория плюс, 2004. — 432 бет.
  3. ↑ Калып:ПубликацияРАН, Лингвистикалык изилдөөлөр институту; А. П. Евгеньева редакциясында. Орус тилинин сөздүгү : [арх. 2013-жылдын 9-ноябры] : 4 томдо. — 4-басылышы, өзгөртүүсүз. — Москва: Полиграфресурсы, 1999.
  4. ↑ Калып:ДальМузыка // Жандуу улуу орус тилинин түшүндүрмө сөздүгү : 4 томдо / түзгөн В. И. Даль. — 2-басылышы. — Санкт-Петербург: М. О. Вольф басмаканасы, 1880—1882.
  5. ↑ .Башкы редактор С. А. Кузнецов. Орус тилинин чоң түшүндүрмө сөздүгү. — Санкт-Петербург: Норинт, 1998. — Кайрылган күнү: 2022-жылдын 17-июлу. — Архивделген: 2016-жылдын 5-марты.
  6. ↑ Калып:ФасмерМузыкант // Орус тилинин этимологиялык сөздүгү = Russisches etymologisches Wörterbuch : 4 томдо / түзгөн М. Фасмер; немис тилинен орусчага которгон жана толуктаган СССР Илимдер академиясынын корреспондент-мүчөсү О. Н. Трубачёв; проф. Б. А. Лариндин редакциясы жана кириш сөзү менен [т. I]. — 2-басылышы, өзгөртүүсүз. — Москва: Прогресс, 1986—1987.
  7. ↑ Винокур Г. О., проф. Ларин Б. А., Ожегов С. И., Томашевский Б. В., проф. Ушаков Д. Н. Толковый словарь русского языка: В 4 т / Под ред. Ушакова Д. Н. — Калып:М.: Государственный институт «Советская энциклопедия»; ОГИЗ (т. 1); Государственное издательство иностранных и национальных словарей (т. 2-4), 1935—1940. — 45 000 экз.
  8. ↑ С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. Музыкант // Толковый словарь Ожегова. — 1949—1992.
  9. ↑ Калып:ПубликацияБаранов, О. С. Орус тилинин идеялык (маанилик) сөздүгү. — Москва: ЭТС басмасы, 1995.
  10. ↑ Калып:ПубликацияКамер-музыкант // Орус орфографиялык сөздүгү: болжол менен 180 000 сөз / Россия Илимдер академиясы, В. В. Виноградов атындагы Орус тили институту / О. Е. Иванова, В. В. Лопатин (жооптуу редактор), И. В. Нечаева, Л. К. Чельцова. — 2-басылышы, оңдолгон жана толукталган. — Москва: ЭТС басмасы, 2004. — 960 бет.
  11. ↑ Калып:ПубликацияЕфремова, Т. Ф. Түшүндүрмө сөздүк. — 2000.
  12. ↑ Google translate. Текшерилген күнү 11 -октябрь (тогуздун айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 13 -июль (теке) 2014.Кайрылган күнү: 2013-жылдын 16-ноябры. — : 2014-жылдын 13-июлу.
commons: Музыкант Викиказынада?
n: Музыкант Викижаңылыктарда?
  • Лебедев С.Н. Мουσικός-музыкант-музыкант. Боэцийдин музыкалык терминологиясы боюнча эссе // Москва консерваториясынын илимий жарчысы, 2011, № 2. С. 52–65; электрондук версиясы Москва консерваториясынын сайтында
  • Большая советская энциклопедия : [30 т. кийин] / ч. ред. Прохоров А.М. — 3-бас. - М. : Советтик энциклопедия, 1969-1978.
"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Музыкант&oldid=524909" булагынан алынды