Пари Сен-Жермен
 Пари Сен-Жермен
| ||||
| ||||
| Толук аталышы |
Paris Saint-Germain Football Club | |||
| Лакап аттары | «Кызыл-көк түстүүлөр» | |||
| Негизделген | 12-август 1970-ж | |||
|---|---|---|---|---|
| Стадиону | «Парк де Пренс» | |||
| Сыйымдуулугу | 48,229 | |||
| Ээси | Qatar Sports Investments (87.5%)
Arctos Partners (12.5%) | |||
| Президенти |  Нассер Аль-Хелайфи
| |||
| Машыктыруучусу |  Луис Энрике
| |||
| Капитаны |  Маркиньос
| |||
| Рейтинги | 5-орун[1] | |||
| Сайты | www.psg.fr | |||
| Мелдеш | Лига 1 | |||
| 2024/2025 | 1 | |||
| ||||
 2024/2025
| ||||
«Пари Сен-Жермен» (фр. Paris Saint-Germain Football Club) — Париж шаарындагы француз кесипкөй футбол клубу. Франциядагы эң көп титул (52) жеңген команда. «ПСЖ» — «требл» (бир сезондо үч ири титул уткан) жеңген жалгыз француз клубу. Клуб 49 ички байгеге ээ: 13 жолу Франция чемпиону болгон, 16 ирет Франция Кубогун уткан, 9 жолу Франция лигасынын Кубогун жана 13 жолу Франция Суперкубогун багынткан. Эл аралык деңгээлде «ПСЖ» 2025-жылы УЕФА Чемпиондор Лигасын жеңип алып, бул наамды багынткан экинчи француз клубу болгон. Клубдун башка эл аралык байгелери — УЕФА Кубок ээлеринин Кубогу (1996) жана УЕФА Интертото Кубогу (2001).
«Пари Сен-Жермен» 1970-жылы Paris FC жана Stade Saint-Germain клубдарынын биригүүсүнөн кийин негизделген. Алар Франциянын жогорку дивизионунда тынымсыз ойноо боюнча рекордго ээ. «ПСЖ» — өлкөдөгү эң популярдуу футболдук клуб жана дүйнө жүзүндөгү эң көп күйөрман чогулткан командалардын бири. Команданын каймана аты — Les Rouge-et-Bleu (Кызыл-көк), бул алардын формасынын түстөрүн билдирет; формасында ак түс да бар. Клубдун логотибинде Эйфел мунарасы жана лилия гүлү чагылдырылган. «ПСЖ» менен «Марсельдин» ортосундагы атаандаштык Le Classique деген ат менен белгилүү. 1973-жылдан бери команда өзүнүн үй оюндарын Париждин 16-округунда, Boulogne-Billancourt коммунасына жакын жайгашкан 48 миң адамга ылайыкташкан Parc des Princes стадионунда өткөрөт.
«Кызыл-көк түстүүлөр» алгачкы ири титулуна 1982-жылы Франция Кубогун утуп жетишкен. 1986-жылы болсо биринчи жолу Улуттук биринчиликте (Division 1) чемпион болушкан. 1990-жылдар клубдун тарыхындагы эң ийгиликтүү мезгилдердин бири болгон. 2000-жылдары команда ийгиликсиз сезондорду башынан өткөргөн. Бирок 2011-жылы Qatar Sports Investments компаниясы клубду сатып алгандан кийин, кайра жандануусу башталган. Ири каржылык салымдардын натыйжасында клуб Златан Ибрагимович, Килиан Мбаппе, Эдинсон Кавани, Лионель Месси жана Неймар сыяктуу дүйнөлүк деңгээлдеги оюнчуларды сатып алган. Бул ПСЖга ички мелдештерде теңдешсиз үстөмдүк орнотууга мүмкүндүк берген. Команда бир нече жолу чемпиондук титулдарды жана улуттук кубокторду жеңип алган. Клуб саясаты өзгөрүп, жаш таланттарды тартууга басым жасалгандан кийин, ПСЖ өз тарыхында биринчи жолу УЕФА Чемпиондор Лигасын (2025) уткан[2].
Тарыхы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]«Пари Сен-Жермен» клубу узак убакыт бою Парижде чыныгы элитага кирген футбол клубу болгон эмес. Бул абал 1970-жылы өзгөргөн: ошол кезде бир топ ишкерлер Paris FC менен Stade Saint-Germain клубдарын бириктирип, Paris Saint-Germain аттуу жаңы клуб түзүшкөн. ПСЖ аббревиатурасы — Paris Saint-Germain — клубдун географиялык жайгашуусун билдирет. «Пари» — Франциянын борбору Париж шаарын, ал эми «Сен-Жермен» — шаардагы белгилүү райондордун бирин көрсөтөт. (Бирок клубдун расмий негизделген жылы талаштуу — анткени ал 1969-жылдын декабрында эле Франциянын футбол федерациясына мүчө болгон.)[3]
ПСЖ дароо эле париждик күйөрмандардын колдоосуна ээ болгон. Анткени шаарга акыры атаандаштыкка жөндөмдүү клуб керек болчу. 1972-жылы Лига 1ге көтөрүлгөн соң, клуб азыркыга чейин өз үйү болуп эсептелген атактуу Parc des Princes стадионуна көчүп келген[3].
Биринчи ири кубокторду утуп алуу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1980-жылдардын башында Париж клубу алгачкы олуттуу жеңиштерине жетишип, 1982 жана 1983-жылдары катары менен Франция Кубогун уткан. Бул жетишкендиктер клубга 1986-жылы өз тарыхындагы биринчи Лига 1 чемпиондугун алып келген. Андан соң алар Европанын мелдештерине да катышып, бир катар эсте каларлык оюндарды өткөрүшкөн, бирок чейрек финалдан ары өтө алышкан эмес. Дал ошол жылдары ПСЖ чабуулга багытталган оюн стилин калыптандырып, бул аларды Францияда гана эмес, чет өлкөлөрдө да күйөрмандар арасында популярдуу кылган[3].
1990-жылдардагы клубдун өнүгүшү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1991-жылы Canal+ телеканалы клубду сатып алгандан кийин, Париждин келечеги чоң жетишкендиктерге карай бет алды. Жаңы кожоюндар атактуу оюнчуларды — Жорж Веа жана Раини — сатып алуу үчүн ири суммадагы каражат жумшап, клубду өлкөдөгү эң күчтүү командалардын бирине айлантты. Бул мезгилде ПСЖ төмөнкү ийгиликтерге жетишти: Экинчи жолу Ligue 1 чемпиону болду (1994), үч жолу Франция Кубогун утту (1993, 1995, 1998) жана эки жолу Лига Кубогун жеңди (1995, 1998). Ошондой эле, 1996-жылы Rapid Wien клубун утуп, Кубок ээлери арасындагы УЕФА Кубок ээлеринин Кубогун жеңип алды. Ошону менен ПСЖ Европадан ири кубок уткан экинчи француз клубу болуп калды[3].
Жаңы доор: Жаңы ээси жана жаңы жылдыздар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]2011-жылы клубду Qatar Sports Investments сатып алгандан кийин, ПСЖнын абалы кескин жакшырып кетти. Жаңы жылдызы Златан Ибрагимович жетектеген команда 2013–2015-жылдары үч жолу катары менен Лига 1 чемпиону болду. Мындан тышкары: 2014 жана 2015-жылдары Лига Кубогун жана ошол эле жылы Франция Кубогун утуп, олжолор санын көбөйттү[3].
2017-жылы клуб тарыхтагы эң кымбат трансферди ишке ашырып, бразилиялык Неймарды Барселонадан €222 миллионго сатып алды[4]. Клуб ошол эле жылы өзүнүн негизги атаандаштарынын бири болгон Монако клубунан Килиан Мбаппени өз курамына кошуп алды[5]. 2021-жылы дагы бир супер жылдыз — Лионель Месси да Барселонадан «кызыл-көк түстүүлөргө» өттү[6]. Бул трансфер ПСЖнын чабуул линиясын мындан да күчөтүп, Неймар, Мбаппе жана Месси үчилтиги менен клуб дүйнөлүк көңүл борборуна айланды.
2022–23-жылкы сезондо дагы чемпиондукка жетишкенден кийин, Париж клубу Франция тарыхындагы эң көп чемпиондук титулга ээ болгон клубка айланды — 11 жолу. Мурунку лидер Сент-Этьен болсо 10 чемпиондугу менен экинчи орунга түшүп калды.
«Пари Сен-Жермен» — Франция жана Европанын алдыңкы клубу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Бүгүнкү күндө «ПСЖ» — Франция менен Европадагы эң ийгиликтүү клубдардын бири. Клуб Луис Энрикенин жетекчилиги алдында 2024–25-жылкы сезонду өзгөчө ийгилик менен жыйынтыктаган. Клуб Лига 1'де алгачкы 28 оюнда жеңилүү көрбөй, калган 6 турга чейин эле чемпион аталып, өзүнүн ички чемпионаттагы үстөмдүгүн кайра тастыктаган[7]. Ошондой эле, Энрике ПСЖны тарыхында биринчи жолу УЕФА Чемпиондор Лигасынын жеңүүчүсү кылган. Финалда алар Италиянын «Интер» клубун 5:0 эсебинде жеңип, өз тарыхындагы алгачкы континенталдык треблди — ички лига, улуттук кубок жана Чемпиондор Лигасын — толук жеңип алышкан[2][8].
Жетишкендиктери
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| Түрү | Мелдештер | Tитулдар | Сезондор |
|---|---|---|---|
| Улуттук | Лига 1[9] | 13 | 1985/86, 1993/94, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2021/22, 2022/23, 2023/24, 2024/25 |
| Лига 2[10] | 1 | 1970/71 | |
| Франция Кубогу[11] | 16 | 1981/82, 1982/83, 1992/93, 1994/95, 1997/98, 2003/04, 2005/06, 2009/10, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2019/20, 2020/21, 2023/24, 2024/25 | |
| Лига Кубогу[12] | 9 | 1994/95, 1997/98, 2007/08, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2019/20 | |
| Франция Суперкубогу[13] | 13 | 1995, 1998, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2022, 2023, 2024 | |
| Эл аралык | УЕФА Чемпиондор лигасы[14] | 1 | 2024/25 |
| УЕФА Кубок ээлеринин Кубогу[15] | 1 | 1995/96 | |
| УЕФА Интертото Кубогу [16] | 1 | 2001 |
- рекорд
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Club coefficients (англ.). УЕФА.
- ↑ 2.0 2.1 Paris win Champions League: Doué double helps secure record-breaking final win against Inter (англ.). uefa.com. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Paris Saint-Germain FC (англ.). FootballHistory.org. Текшерилген күнү 4 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Неймар – в «ПСЖ». Официально (орусча). sports.ru. Текшерилген күнү 4 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ PSG trigger Kylian Mbappe's permanent transfer from Monaco (англ.). ESPN. Текшерилген күнү 4 -июнь (кулжа) 2025. Түп булактан архивделген күнү 1 Апрель 2029.
- ↑ Lionel Messi signs two-year Paris St-Germain deal after leaving Barcelona (англ.). BBC. Текшерилген күнү 4 -июнь (кулжа) 2025. Түп булактан архивделген күнү 10 -декабрь (бештин айы) 2021.
- ↑ «ПСЖ» в четвёртый раз подряд стал чемпионом Франции (орусча). championat.com. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ ПСЖ стал первым клубом из Франции в истории, кто сделал требл (орусча). sportrbc.ru. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Ligue 1 » Champions, WorldFootball.net. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Ligue 2 » Champions, WorldFootball.net. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Coupe de France » Champions, WorldFootball.net. Текшерилген күнү 6 -май (бугу) 2025.
- ↑ Coupe de la Ligue : le palmarès par titres depuis 1995, L'Équipe. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Trophée des Champions : le palmarès par titres depuis 1995, L'Équipe. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Champions League » Champions, WorldFootball.net. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ Cup Winners Cup » Champions, WorldFootball.net. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
- ↑ UI-Cup » Champions, WorldFootball.net. Текшерилген күнү 1 -июнь (кулжа) 2025.
Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Расмий сайты (фр.) (англ.) (исп.) (порт.) (ар.) (кыт.) (индон.) (жап.)