Мазмунга өтүү

Рафинья

Википедия — ачык энциклопедия
Портал:Футбол
Портал:Футбол
Рафинья

Рафинья 2023-жылы
Жалпы маалымат
Төрөлгөн датасы 14 -декабрь 1996(1996-12-14) (28 жаш)
Порту-Алегри, Бразилия
Жарандыгы  Бразилия
Жетектөөчү буту сол
Бою 176[1] см
Позициясы вингер
Клуб тууралуу маалымат
Клубу Испания Барселона
Номуру 11
Карьерасы
Жаштар клубдары
2014—2016 Бразилия Аваи
Клубдук карьерасы*
2016—2018 Португалия Витория Гимарайнш 65 (19)
2018—2019 Португалия Спортинг Лиссабон 28 (6)
2019—2020 Франция Ренн 28 (6)
2020—2022 Англия Лидс Юнайтед 65 (17)
2022—учур Испания Барселона 100 (31)
Улуттук курамасы**
2021—учур Бразилия Бразилия 34 (11)

* Кесиптик клубдагы голдордун жана оюндардын саны ар кандай улуттук чемпиондуктардын лигаларындагы гана эсептелет, 25-май 2025-жылдагы маалымат боюнча оңдолгон.

** Расмий матчтардагы улуттук курама үчүн оюндардын жана голдордун саны, 11-июнь 2025-жылдагы
маалымат боюнча оңдолгон.

Рафаэ́л Ди́ас Белло́ли (порт. Raphael Dias Belloli), көбүнчө Рафи́нья (порт. Raphinha) деген ысым менен таанымал (14-декабрь 1996-жылы туулган[2]) — бразилиялык футболчу, испаниялык «Барселона» клубунун жана Бразилия курамасынын вингери.

Жаштык кези

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Рафинья Бразилиянын Порту-Алегри шаарында төрөлгөн, жана шаар борборунан алыс жайгашкан Рестинга аттуу фавелада чоңойгон[3][4][5]. Анын атасы италиялык тектен, ал эми апасы аралаш улуттуу бразилиялык[6]. Атасы кесипкөй эмес музыкант болгон[7]. Рафинья оор балалыкты башынан өткөргөн — ал ата-энеси, кичүү иниси жана үй жаныбарлары менен бир бөлмөдө жашап, жол кирени төлөй албай кыйналып, айрым учурларда тамак сурап кайыр суроого аргасыз болгонун айтат[3].

Жети жашында Рафинья атасы менен таякеси атактуу футболчу Роналдиньо менен болгон байланыштарынан улам анын туулган күн майрамына катышкан жана ошол учурдан тартып Роналдиньо менен достошуп калган[3].

Кесипкөй футболчу болуудан мурда Рафинья 18 жашка чейин «варзеа» деп аталган мелдештерге катышкан[8]. Ал бул турнирлерди академия деңгээлинен төмөн, коомчулук тарабынан уюштурулган көз карандысыз оюндар жана мелдештердин түйүнү деп сүрөттөйт, бул турнирлерге каалаган оюнчу катыша алат. Бул мелдештер катаал шарттарда өтөт: күйөрмандар атаандаш команданын оюнчуларын оюн алдында кийим алмаштыруучу жайда коркутушат, кээде ок атышат, талаалар чаңдуу, топурактуу болот, аба ырайы өтө ысык, дарбазада тор жок болгону мамылар орнотулат, ал эми айрым командаларда форма жетишсиз болгондуктан оюнчулар жылаңач дене менен ойношот[3].

Рафиньянын Спортинг клубунда чогуу ойногон командалашы Бруну Фернандеш менен эски достугу бар. Бруну Рафиньяга жана анын карьерасына чоң жардам бергенин бир нече жолу айткан[3]. Мисалы, Англиянын Премьер-лигасында «Лидс Юнайтед» клубуна өтөр алдында Бруну ага бул лига анын оюн стилине ылайыктуу экенин айткан[3].

Клубдук карьерасы

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Аваи

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Рафинья «Интернасионал» жана «Гремио» клубдарынын сынактарынан өтпөй калган соң футболдук карьерасын «Имбитуба» деген жаштар клубунда баштаган. Ал жакта ойноп жүргөндө «Аваи» клубунун скауттары анын талантын байкап калышкан. 18 жашында, 2014-жылы, Рафинья «Аваи» клубунун 20 жашка чейинки жаштар командасында, Бразилиянын жогорку лигасы — Кампеонато Бразилейро Сериа А турниринде ойной баштаган[7]. Жаракат алып калгандыгына байланыштуу негизги курамга кире алган эмес, бирок өз алдынча машыгууну уланта берген. Бразилиянын бир катар алдыңкы клубдары Рафиньяга кызыгып жатканына карабастан «Аваи» аны 2016-жылга чейин өз курамында кармап турган. Ал ошол жылы Копа Сан-Паулу де Футбол Жуниор турниринде өз чеберчилигин көрсөтө алган[7].

Витория Гимарайнш

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Рафинья (артында) 2017-жылы «Витория Гимарайнш» команданын курамында

2016-жылдын 2-февралында Рафинья Португалиянын «Витория Гимарайнш» клубу менен келишим түзгөн. Ал Копа Сан-Паулу де Футбол Жуниор турниринде атактуу футболчу Деку тарабынан байкалган. Деку аны өзүнүн агенттик компаниясы «D20 Sports» менен келишим түзүп, Португалияга которууга жардам берген[9]. Рафинья «Витория» клубундагы биринчи оюнун 2016-жылдын 13-мартында «Пасуш де Феррейра» клубуна каршы өткөргөн. Алгачкы голун 2016-жылдын 20-августунда «Маритиму» клубунун дарбазасына киргизген[10]. 2017-жылдын 14-сентябрында «Ред Булл Зальцбург» клубуна каршы УЕФА Европа лигасында дебюттук оюн өткөргөн.

Рафинья 2017-жылы «Витория Гимарайнш» клубунда «Жылдын ачылышы болгон оюнчу» наамын жеңип алган[11]. Ал 2017/2018-жылкы Примейра Лига сезонунда бардык турнирлерде жалпысынан 43 оюн өткөрүп, 18 гол киргизген[5].

Спортинг Лиссабон

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

2018-жылдын май айында Рафинья Португалиянын «Спортинг Лиссабон» клубуна өткөн жана ал жерде 2019-жылга чейин ойногон[12]. Ал дебюттук оюнун 12-августта «Морейренсе» клубуна каршы өткөргөн. Клуб үчүн алгачкы голун 2018-жылдын 20-сентябрында «Карабах» клубуна каршы УЕФА Европа лигасындагы 2:0 эсебиндеги жеңиште киргизген. Ал ошол сезондо төрт гана гол жана төрт ассист жасап, оюн көрсөткүчү жакшы болбой калган, себеби бул убакта булчуң жаракатынан жабыркап, формасын жоготкон. Ошого карабастан, ал команда менен бирге 2018/19-жылкы Португалиянын улуттук Кубогун жана футболдук лигасынын Кубогун утуп алган. «Порту» клубуна каршы пенальти сериясында гол киргизип, жеңишке салым кошкон[13][10].

Ренн

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

2019-жылы Рафинья Франциянын Лига 1 чемпиондугундагы «Ренн» клубуна өткөн. Анын трансфер акысы болжол менен 21 миллион евро болуп, бул клуб тарыхындагы эң кымбат сатып алуу болгон[14]. Ал клубдагы акыркы оюнунда — 2020-жылдын 4-октябрында «Реймс» клубуна каршы 2:2 эсебинде аяктаган матчта — бир гол киргизип, бир ассист берген. Рафинья бул клубда жалпысынан 8 гол жана 7 ассист жасаган. Анын жардамы менен «Ренн» 2019/20-жылкы сезонду үчүнчү орун менен аяктап, 2020/21-жылкы УЕФА Чемпиондор лигасына жолдомо алган[15].

Лидс Юнайтед

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Рафинья 2021-жылы «Лидс Юнайтеддин» курамында

2020-жылдын 5-октябрында Рафинья Англиянын Премьер-лигасында ойногон «Лидс Юнайтед» клубуна төрт жылдык келишим менен кошулган. Трансфер акысы болжол менен £17 миллион (же €20 миллион) деп айтылган[16][17].

Ал дебюттук оюнун 19-октябрда «Вулверхэмптонго» каршы өткөргөн, ал эми негизги курамда биринчи жолу 22-ноябрда «Арсеналга» каршы чыккан[18]. 28-ноябрда «Эвертондун» дарбазасына алгачкы голун киргизип, «Гудисон Парктагы» Лидстин биринчи Премьер-лига жеңишине салым кошкон[19]. Сезонду 6 гол менен жыйынтыктаган.

2021-жылдын 21-августунда «Эвертонго» каршы сезондогу алгачкы голун киргизген[20] — бул гол айдын эң мыкты голдорунун катарына кирген[21][22]. Ал сезонду Лидстин эң мыкты бомбардири катары 11 гол менен аяктаган. Акыркы турунда «Брентфордго» каршы пенальтиден гол киргизип, командасынын Премьер-лигада калуусун камсыздаган[23].

Жайында «Челси» менен трансфер боюнча келишим болгонуна карабастан, Рафинья «Барселонага» өтүүнү тандаган. Бул үчүн ал Австралияга болгон жайкы турга барбай, Барселонага учуп кетип, келишимди бүтүргөн[24][25].

Барселона

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

2022/23: Испаниядагы алгачкы сезон жана чемпиондук

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

2022-жылы 15-июлда Рафинья «Барселонага» болжол менен £50 млн (кошумча бонустар менен £55 млн) төлөм менен беш жылдык келишимге кол койгон[26][27]. Дебютун 13-августта «Райо Вальекано» менен 0:0 болгон оюнда өткөргөн[28], ал эми алгачкы голун 3-сентябрда «Севильяга» каршы киргизген[29]. Чемпиондор лигасында «Баварияга» каршы дебют кылган[30]. Сезондун аягында команда менен бирге Ла Лига чемпиону болуп, Суперкубокто «Реал Мадридди» жеңип, биринчи титулдарын алган[31][32]. Бирок Усман Дембеленин формасы жакшырып кеткендиктен, Рафиньянын негизги курамдагы оюну туруксуз болгон[33].

2023/24: Форманын түшүшү жана Чемпиондор лигасында жаркыраган оюндар

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Жаңы сезонду жаракаттан улам өткөрүп жиберип, кийин жаш оюнчу Ламин Ямалга орун бошотуп берген[34]. Ла Лигада көп гол киргизе албаса да, Чемпиондор Лигасында жакшы оюн көрсөттү: «Наполини» утуп берүүгө чоң салым кошуп[35], «ПСЖга» каршы матчта дубль жасап, оюнчулардын эң мыктысы аталган[36]. Бирок париждик клуб менен экинчи оюнунда «Барсанын» коргоочусу Рональд Араухо кызыл айып кагазын алып, каталониялык клуб утулуп, турнирден чыгып калышты[37].

2024/25: «Жарылуу» сезону жана рекорддор

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Ханс-Дитер Флик келгени менен дароо Рафиньянын ролун өзгөртүп, анын формасы өстү[38][39]. 31-августта «Реал Вальядолидге» каршы хет-трик жасап[40], 23-октябрда «Баварияга» каршы Чемпиондор лигасында дагы бир хет-трик жасады[41]. Күзгү «Эль Класикодо» «Реалга» каршы гол киргизип, мыкты оюнчу аталган[42]. Чемпиондор лигасында 13 гол жана 9 ассист менен турнирдин эн мыкты бомбардири жана ассистенти болуп бүтүрдү[43]. 22-майда клуб менен келишимди 2028-жылга чейин узартты[44].

Эл аралык карьерасы

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Рафинья (оң жакта) Бразилия улуттук курамында 2022-жылкы дүйнө чемпиондугунда Сербияга каршы ойноп жатат

Евро-2020 башталганга чейин Италиянын футбол федерациясы Рафиньяны улуттук курамага чакырууга аракет кылган. Ал атасы аркылуу Италиянын жараны болууга укуктуу болгон, бирок паспорт алып үлгүргөн эмес[45].

2021-жылдын августунда Рафинья Бразилиянын курама командасына дүйнө чемпиондугунун тандоо оюндарына чакырылган[46]. Улуттук курамдагы дебютун 7-октябрда Венесуэлага каршы өткөрүп, экинчи таймда алмашууга чыгып, эки голго ассист берип, бир пенальти утуп алган[47]. 15-октябрда Уругвайга каршы алгачкы эки голун киргизген[48].

2022-жылдын 7-ноябрында Рафинья Катардагы дүйнө чемпиондугуна чакырылган[49]. Бразилия чейрек финалга чейин жетип, 9-декабрда Хорватиядан пенальти сериясында утулуп, турнирден чыгып калган[50].

2024-жылдын 10-майында ал Копа Америкага чакырылып, топтук этаптагы үчүнчү оюнда Колумбияга каршы жалгыз голун киргизген[51][52]. Бразилия чейрек финалда Уругвай менен 0:0 болгон матчтан кийин пенальтиден 2:4 эсебинде жеңилип, кайра эле четтетилген[53][54].

Сыйлыктары

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

«Спортинг Лиссабон»

  • Португалия улуттук Кубогунун жеңүүчүсү: 2018/19[55]
  • Португалия футболдук лигасынын Кубогунун жеңүүчүсү: 2018/19[56]

«Барселона»

  • Ла Лига чемпиону: 2022/23[57], 2024/25[58]
  • Испания улуттук Кубогунун жеңүүчүсү: 2024/25[59]
  • Испания Суперкубогунун жеңүүчүсү: 2023[60], 2025[61]

Жеке сыйлыктары

  • «Витория Гимарайнш» клубунун жылдын ачылышы болгон оюнчусу: 2017[62]
  • Копа Америка 2024 – турнирдин мыкты командасы[63]
  • Ла Лига айдын мыкты оюнчусу: баш оона 2024[64]
  • IFFHS – Түштүк Америка (КОНМЕБОЛ) мыкты командасы: 2024[65]
  • Ла Лига сезонунун мыкты оюнчусу: 2024/25[66]
  • Ла Лига сезонунун мыкты командасы: 2024/25[67]
  • УЕФА Чемпиондор лигасынын мыкты бомбардири: 2024/25 (бөлүштүрүлгөн)[68]
  • УЕФА Чемпиондор лигасынын сезондук мыкты командасы: 2024/25[69]
  • The Athletic – Европанын мыкты командасы: 2024/25[70]
  • The Athletic – Европанын сезондогу мыкты оюнчусу: 2024/25[70]
  • The Athletic – Ла Лига сезонунун мыкты командасы: 2024/25[70]

Булактар

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  1. ↑ Raphinha. FC Barcelona.
  2. ↑ Raphinha: Overview. Premier League. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2025. Түп булактан архивделген күнү 15 -ноябрь (жетинин айы) 2022.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 12 Things You Don't Know About Me By Raphinha. Minute Media (26 August 2021).
  4. ↑ 12 Histórias que Você Não Sabe Sobre Mim por Raphinha. Minute Media (26 August 2021).
  5. ↑ 5.0 5.1 Who is Raphinha – Rennes winger in profile as Leeds United target deadline day transfer. Yorkshire Evening Post (5 October 2020).
  6. ↑ Reportagem: Rafael Reis – Itália deve convocar Tolói para eliminatórias e já mira outros brasileiros.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Raphinha, the fiery Brazilian who has swapped the Champions League for Leeds (26 November 2022).
  8. ↑ De cria da Restinga e recusado na dupla Gre-Nal a parceiro de Neymar na Seleção: a história de Raphinha (порт.) (11 January 2021).
  9. ↑ Avaí vende jovem Raphinha para o Vitória de Guimarães, de Portugal (порт.). Globo Esporte (2 February 2016).
  10. ↑ 10.0 10.1 10 FACTS ABOUT RAPHINHA. Leeds United (5 October 2020).
  11. ↑ Brasileiro conquista prêmio inédito de revelação em Portugal (порт.). Terra (7 December 2017).
  12. ↑ Raphinha assina por cinco épocas pelo Sporting (порт.) (23 May 2018).
  13. ↑ Penalties smile on Sporting again as Lions retain Taça da Liga crown. PortuGOAL.net (26 January 2019).
  14. ↑ Raphinha no Rennes é a sexta maior transferência de sempre do Sporting (порт.) (25 November 2022).
  15. ↑ Leeds Utd transfer news: Raphinha signs from Rennes for £17m, BBC Sport (5 October 2020).
  16. ↑ Rayner, Stuart. Raphinha completes deadline-day switch to Leeds United, The Yorkshire Post (5 October 2020).
  17. ↑ Leeds United sign winger Raphinha from Rennes for £17m, The Independent (6 October 2020).
  18. ↑ PhilHay Raphinha, an astute £17m buy with the diligence and flair to satisfy Bielsa (24 November 2020).
  19. ↑ Raphinha's excellent late goal gave Leeds a deserved victory in a match of many chances at Goodison Park, The Guardian (28 November 2020).
  20. ↑ PhilDawkes Leeds United 2–2 Everton (21 August 2021).
  21. ↑ Luke and Raphinha Nominated for Premier League Goal of the Month!. Leeds Ynited F.C. (2 September 2021).
  22. ↑ Pick August's Budweiser Goal of the Month!. Premier League (2 September 2021).
  23. ↑ Stone, Simon. Brentford 1–2 Leeds (22 May 2022).
  24. ↑ Chelsea close to agreeing fee for Raphinha as they edge ahead of Arsenal in race for Leeds forward (28 June 2022).
  25. ↑ Raphinha: Leeds and Barcelona reach £55m agreement in principle for Brazil winger (13 July 2022).
  26. ↑ Agreement in principle to sign Raphinha. FC Barcelona (24 July 2022).
  27. ↑ Pope, Adam. Raphinha: Barcelona sign attacker from Leeds United in deal worth up to £55m, BBC Sport (15 July 2022).
  28. ↑ Barcelona frustrated by Rayo Vallecano as Lewandowski & Raphinha's La Liga debuts spoiled (13 August 2022).
  29. ↑ Shamoon Hafez. Barca maintain unbeaten start with win at Sevilla, BBC Sport (3 September 2022).
  30. ↑ Bayern Munich 2-0 Barcelona: Lucas Hernandez and Leroy Sane goals enough to see off Barca in Champions League (14 September 2022).
  31. ↑ First trophy of the Xavi era. FC Barcelona (15 January 2023).
  32. ↑ ChuckBooth Barcelona clinch La Liga title over Real Madrid after bashing city rival Espanyol 4-2 (англ.) (14 May 2023).
  33. ↑ Barcelona must sell Raphinha to bankroll summer spending (16 April 2024).
  34. ↑ Target of criticism, Raphinha is defended by Xavi at Barcelona - Lance! (pt-BR) (2 February 2023).
  35. ↑ Barcelona 3-1 Napoli (4-2 on agg.): Robert Lewandowski among goals as Xavi's side make Champions League quarter-finals (англ.) (12 March 2024).
  36. ↑ Paris Saint Germain 2–3 Barcelona. BBC Sport (10 April 2024).
  37. ↑ Kylian Mbappe bags brace as PSG stun Barcelona to reach Champions League semis (en-us).
  38. ↑ ToniJuanmartí Flick: 'Chants towards me? The team is all that matters' (исп.) (31 August 2024).
  39. ↑ JudithFernández Raphinha devastated: Deco has already communicated it, and his partner must go to another team (исп.) (10 August 2024).
  40. ↑ FC Barcelona vs Real Valladolid CF – LALIGA EA SPORTS (англ.).
  41. ↑ PolBallús Raphinha's Bayern hat-trick is proof of his newfound confidence and Barcelona transformation. The New York Times (24 October 2024).
  42. ↑ Real Madrid 0 Barcelona 4 – Mbappe's Clasico to forget as Flick's team stun European champions. The New York Times (26 October 2024).
  43. ↑ Champions League top scorers: Raphinha joins Serhou Guirassy out in front. UEFA (7 May 2025).
  44. ↑ Agreement to renew Raphinha's contract to 2028 (англ.). FC Barcelona (22 May 2025).
  45. ↑ Italy attempted to convince Barcelona star to play for national team under Mancini (5 May 2025).
  46. ↑ Raphinha Called Up to Brazil's National Squad (13 August 2021).
  47. ↑ Brazil rally to beat Venezuela in qualifier as Raphinha enjoys dream debut (8 October 2021).
  48. ↑ Brazil 4–1 Uruguay: Raphinha scores twice as home side cruise to World Cup qualifying victory (15 October 2021).
  49. ↑ Seleção Brasileira está convocada para a Copa do Mundo FIFA Qatar 2022 (порт.). Brazilian Football Federation (7 November 2022).
  50. ↑ World Cup quarter-final: Croatia 1–1 Brazil (4–2 pens) – as it happened (9 December 2022).
  51. ↑ Dorival Júnior anuncia convocados para a Copa América (pt-BR). Confederação Brasileira de Futebol (10 May 2024).
  52. ↑ Brasil 1-1 Colombia (2 de Jul., 2024) Resultado Final - ESPN (CO) (исп.) (2 July 2024).
  53. ↑ Brazil boss slams 'very strange' Vinícius booking (3 July 2024).
  54. ↑ Vini Jr. on Brazil Copa exit: 'It was my fault' (9 July 2024).
  55. ↑ Nogueira, Carlos. Leão rei dos penáltis leva para casa o segundo troféu da época (pt) (26 May 2019).
  56. ↑ Penalties smile on Sporting again as Lions retain Taça da Liga crown. PortuGOAL.net (26 January 2019).
  57. ↑ FC Barcelona, Liga champions 2022/23!, FC Barcelona (14 May 2023).
  58. ↑ FC Barcelona Crowned Champions of LALIGA EA SPORTS 2024/25 (англ.). La Liga (15 May 2025).
  59. ↑ Barcelona beats Real Madrid in extra time to win Copa del Rey (en), MARCA (26 April 2025).
  60. ↑ CiaranBaynes Real Madrid 1–3 Barcelona: Gavi stars as Barca dominate to win Spanish Super Cup (15 January 2023).
  61. ↑ FC Barcelona win the Super Cup in a final for the history books (2-5) (англ.). Real Federación Española de Fútbol (13 January 2025).
  62. ↑ Brasileiro conquista prêmio inédito de revelação em Portugal (порт.). Terra (7 December 2017).
  63. ↑ The CONMEBOL Copa América 2024™ Best XI (31 July 2024).
  64. ↑ Raphinha, LALIGA EA SPORTS Player of the Month for August., La Liga (13 September 2024).
  65. ↑ IFFHS CONTINENTAL TEAMS 2024 - CONMEBOL MEN (11 January 2025).
  66. ↑ Raphinha named best LaLiga player in 2024/25, FC Barcelona (6 June 2025).
  67. ↑ EA Sports FC 25 La Liga Team of the season 2024-25, La Liga (24 May 2025).
  68. ↑ UEFA Champions League – Top Scorers. Union of European Football Associations.
  69. ↑ 2024/25 Champions League Team of the Season, Union of European Football Associations (1 June 2025).
  70. ↑ 70.0 70.1 70.2 The Athletic’s end-of-season awards, 2024-25: Men’s football (28 May 2025).

Шилтемелер

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Рафинья&oldid=516471" булагынан алынды