Сексуалдык азчылыктар
Сексуалдык азчылыктар (англ. sexual minority ) — сексуалдык сапаты социалдык көпчүлүктөн айырмаланган адамдарга карата колдонулган жамааттык термин [1] . Мындай адамдарды сүрөттөө үчүн колдонулган дагы бир кол чатыр термини (Квир) .
Бул термин өтө тар, анын ичинде гомосексуалдар гана, кыйла кеңири, анын ичинде сексуалдык ориентациясы, сексуалдык артыкчылыктар же сексуалдык жүрүм-туруму кадимки секс үлгүлөрүнүн чегинен чыгып кеткен бардык адамдарга чейин ар кандай чечмелөөгө ээ болушу мүмкүн [2] . Бул термин биринчи кезекте гетеросексуалдуу эмес жана цисгендердүү эмес адамдарга карата колдонулат, бирок ал асексуалдар, бинардык эмес адамдар, интерсекс адамдар, полиаморлор, фетишисттер ж.б.
Айрым пикирлерге ылайык, гомосексуалдык же бисексуалдык адамдарга карата колдонулган "сексуалдык азчылыктар" деген сөз туура эмес болуп, нааразычылык же таарыныч жаратат деп эсептелет .
Азчылык топторуна таандык кылуу
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Мындай ар түрдүү жана бири-биринен айырмаланган адамдарды бир азчылык топко бириктирүү маселеси талаштуу бойдон калууда. Шексиз, кандай гана түшүндүрмө болбосун, бул адамдар саны жагынан азчылык болуп саналат. Бирок бул топтун мүчөлөрүндө өздөрүн бирдиктүү жамаатка таандык сезүү сезими жок
Айрым изилдөөчүлөр бул адамдарды бириктирип турган негизги фактор — бул жалпы квир-маданияты деп эсептешсе, башка авторлор бул пикирге каршы чыгышат. Анткени ЛГБТ-маданияты деп айтылып жүргөн түшүнүк өтө ар түрдүү болушу мүмкүн. Ошондуктан көптөгөн гомосексуалдар өздөрүн кандайдыр бир ЛГБТ-маданияты менен тааныштыра алышпайт. ЛГБТ-коомчулук ар түрдүү топтордон турат жана алар барган сайын "жыныстык жана гендердик азчылыктар" деп аталууда. Изилдөөлөрдө лесбиянкалар, гейлер жана бисексуалдар, адатта, жыныстык багыт негизинде классификацияланат. "Жыныстык багыт" термини жыныстык жүрүм-турумдан кеңири түшүнүк болуп саналат, анткени айрым адамдар өздөрүн белгилүү бир жыныстык азчылык тобуна таандык деп эсептеши мүмкүн, бирок бул жүрүм-турумду көрсөтпөшү мүмкүн.
Түп нуска текст (англис тилинде)
The LGBT population comprises many diverse groups, increasingly referred to as sexual and gender minorities. The classification of lesbians, gays, and bisexuals within research studies is generally made on the basis of sexual orientation. The term sexual orientation encompasses more than sexual behavior, because individuals may identify with a specific sexual minority group without expressing those behaviors.
"Жыныстык азчылыктар" түшүнүгү адатта сексуалдык каалоолору медицина тарабынан парафилиялар катары аныкталган адамдардын топторун камтыбайт ( ICD-11 сексуалдык артыкчылыктын төмөнкү бузулууларын аныктайт: эксгибиционизм, войеризм, педофилия, зоофилия, некрофилия жана башкалар), сексуалдык преференциялар, гиперсексуалдуулук менен байланышкан. чоңдордун ортосундагы макулдук.
Сексуалдык азчылыктар жана коомчулук
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кыргызстанда ЛГБТК+ адамдарга карата коомдук пикир көбүнчө терс мүнөздө болуп келет. Бул темада кеңири масштабдагы илимий же коомдук сурамжылоолор сейрек жүргүзүлөт жана алардын жыйынтыктары ачык жарыяланбайт. Айрым укук коргоо уюмдары жана эл аралык байкоочулар белгилешкендей, өлкөдө бул темада ачык талкуу сейрек болуп, ЛГБТК+ жамаатына карата дискриминация жана коомдук басым байкалат. 2022-жылы ЛГБТК+ адамдарга карата 31 укук бузуу катталган.[4] Мындай шартта коомдук пикирди так аныктоо кыйын, бирок жарандык коом бул маселени күн тартибине чыгаруу аракетин улантууда.
- ↑ Источник(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Текшерилген күнү 5 -май (бугу) 2025. Түп булактан архивделген күнү 18 -март (жалган куран) 2021.
- ↑ Wiemann, 2013
- ↑ Kenneth H. Mayer, MD, Judith B. Bradford, PhD, Harvey J, Makadon, MD, Ron Stall, PhD, MPH, Hilary Goldhammer, MS, and Stewart Landers. JD. MCP. Sexual and Gender Minority Health: What We Know and What Needs to Be Done (англ.). American Journal of Public Healt (июнь 2008). Дата обращения: 22 августа 2013. 24 августа 2013 года.
- ↑ https://kloop.kg/blog/2023/08/01/kontrol-nad-tretim-sektorom-ogranicheniya-deyatelnosti-lgbt-organizatsij-v-kyrgyzstane-v-borbe-za-traditsionnye-tsennosti/
Адабият
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Wayne R. Dynes. Homosexuals as a Minority // Encyclopedia of Homosexuality : [Page Калып:Шаблон:Цветная ссылка/styles.css has no content.англ.] / Eds. Wayne R. Dynes[англ.], William A. Percy[англ.], Warren Johansson[англ.], Stephen Donaldson[англ.]. — New York : Garland Publishing, 1990. — P. 820—822. — 1522 p. — ISBN 0-8240-6544-1.
- Wiemann Rebekka. Sexuelle Minderheit // Sexuelle Orientierung im Völker- und Europarecht : [Page Калып:Шаблон:Цветная ссылка/styles.css has no content.нем.]. — Berlin : Berliner Wissenschaftsverlag, 2013. — Bd. 36. — S. 31—33. — 341 S. — ISBN 978-3-8305-3121-0.
- Социальные стереотипы: сексуальные меньшинства (орусча)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы) (27 -ноябрь (жетинин айы) 2014). Текшерилген күнү 5 -май (бугу) 2025. Түп булактан архивделген күнү 13 -май (бугу) 2021.