Сирия
|
Сүрия Араб Республикасы | |||||
| |||||
| Гимн: «Мекендин сакчылары» | |||||
.svg) Сүрия дүйнө картасында
| |||||
| Эгемендүүлүк күнү | 17-чын куран 1946-ж.
( Франциядан) | ||||
| Расмий тили | араб тили | ||||
| Борбор шаары | Дамаск | ||||
| Ири шаарлар | Халеб, Дамаск, Хомс | ||||
| Башкаруу формасы | президенттик республика | ||||
| Президент | Башар Асад | ||||
| Мам. дини | Динден тышкары мамлекет | ||||
| Аянты • Жалпы • Суу бетинин %. |
87 - дүйнөдө 185 180 км² 0.06 | ||||
| Калкы • Бааланган (2018) • Жыштыгы |
17 070 000 адам (66) 118 ад./км² | ||||
| Этнохороним | сүриялык, сүриялыктар | ||||
| Акча бирдиги | Сүрия фунту | ||||
| ISO коду | SY | ||||
| ЭОК коду | SYR | ||||
Сүрия (араб. سوريا), расмий аты — Сурия Ара́б Респу́бликасы (САР) (араб. الجمهورية العربية السورية, аль-Джумхури́йя аль-Араби́йя ас-Сури́йя) — Жакынкы Чыгыштагы мамлекет, түштүк-батышта Ливан жана Израил, түштүгүндө Үрдүн, чыгышта Ирак жана түндүгүндө Түркия менен чектешет. Батышынан Ак деңизи менен жуулат.
Сүриянын азыркы мамлекеттүүлүгүнө 70 жылдан бир аз ашты, бирок өркөният биздин заманга чейинки 4-миң жылдыкта эле пайда болгон. д. Борбору – Дамаск, дүйнөдөгү эң байыркы тынымсыз эл жашаган шаарлардын бири. Кошумчалай кетсек, Дамаск да дүйнөдөгү бардык заманбап борборлордун эң эскиси.[1].
Сириянын калкы 18,5 миллион (2015-ж.). Сириялыктардын дээрлик 93% мусулмандар, өлкөнүн 6% тургундары машаякчылыктын ар кандай багыттарын карманышат. Расмий тили - араб тили.
1963-жылдан азыркы учурга чейин республика Сүриянын Баас партиясынын жана анын кеңештештеринин башкаруусу астында. 2011-жылдан бери Сүрияда расмий өкмөттүн жактоочулары («Баас» жана Башар Асад), куралдуу оппозиция, күрттөр жана 2014-жылдан бери ИШИМ террорчулары жана башка көптөгөн исламчыл топтордун ортосунда жарандык согуш жүрүп жатат.
Сөзчыны[оңдоо | булагын оңдоо]
"Сирия" аталышы семиттин "Сирион" деген сөзүнөн түзүлгөн Ассирия колонияларынын байыркы грек аталышынан келип чыккан. Киликиянын түштүгүндөгү Ак деңизинин чыгыш жээгиндеги аймак, Мисир менен Месопотамиянын ортосундагы, анын ичинде армян аймактары Коммаген, Софена жана Ассириянын Адиабене аймагы, Плиний Элдер тарабынан «мурдагы Ассирия» деп сүрөттөлгөн. Плиний «Табигый тарых» деген негизги эмгегин аяктаганга чейин, бул аймак Рим империясы тарабынан бир нече провинцияларга бөлүнгөн: Иудея (кийинки Палестина, азыркы Израил, ПНА жана Үрдүндүн бир бөлүгү), Финикия (азыркы Ливан), Месопотамия жана Коеле- Сирия (б.а. "Бок Сирия").
