Түркия менен Сириядагы жер титирөө (2023)

Википедия дан

2023-жылдын 6-февралында Чыгыш Жер Орто-деңизинде бир катар күчтүү жер титирөөлөр жана андан кийинки жер титирөөлөр болду. Жер титирөө Түркия, Сирия, Израил, Ливан, Иордания, Ирак, Казакстан, Пакистан, Кипр, Армения - Грузия чек арасында катталды. Ири кыйроолор Латакия жана Хама (Сирия) шаарларында, Газиантеп шаарына (Түркия) жакын жерде катталган[1] . Алдын ала маалыматтарга караганда, 58 миңден ашуун адам каза болуп, 122 миңден ашуун адам жаракат алган. Түркияда өзгөчө кырдаал жарыяланды [1] . Түркиянын президенти Режеп Тайып Эрдоган окуяга байланыштуу жети күндүк аза күтүү жарыялады. Эрдогандын айтымында, бул Түркияда 1939-жылдан берки эң күчтүү жер титирөө [2].

Зилзаланын картасы.

Тарыхы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Түркия дүйнөдөгү эң активдүү жер титирөө аймактарынын биринде жайгашкан [3] . 1970 -жылдан бери 2023-жылдын 6-февралындагы жер титирөөдөн 250 километр радиуста күчү 6 же андан жогору болгон үч жер титирөө болгон. Алардын эң чоңу, магнитудасы 6,7, 2020 -жылдын 24-январында болгон.

Окуялар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Диярбакырда кулаган Galeria бизнес борборунун калдыктары

Биринчи жер титирөө Сирия менен чектеш Кахраманмараш провинциясынын Пазаржик аймагында [4] саат 04:17де 17,9 километр тереңдикте болгон (01:17 UTC ) [5] [6] . Анын магнитудасы 7,8 [7] болгон. Түркияда 78 жер титирөө катталды [6] . Алардын эң күчтүүсүнүн магнитудасы 6,7 [8] болгон. Газиантептеги тарыхый чеби урап түшкөн [9] . Сириянын Банияс шаарындагы эң ири мунай иштетүүчү заводу жабдуулардын бузулушуна байланыштуу ишин токтотту, мунай продуктулары агып кеткен. Кахраманмараш жана Газиантеп аэропорттору жарандык каттамдарга жабылды [10] .

Ошол эле күнү Түркияда күчү 7,6 баллга жеткен дагы бир күчтүү жер титирөө болду. Анын очогу Кахраманмараш провинциясынын Элбистан аймагында [3] болгон. Кийинчерээк күчү 5,9 баллга жеткен жер титирөө болгон [11] .

Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  1. 1.0 1.1 В Турции и Сирии произошли сильные землетрясения (орус.). Текшерилген күнү 7 -февраль (бирдин айы) 2023. Түп булактан архивделген күнү 6 -февраль (бирдин айы) 2023.
  2. Эрдоган назвал землетрясение в Турции самым мощным за последние 84 года.
  3. 3.0 3.1 Турцию и Сирию сотрясли два мощных землетрясения. Погибли почти 2 тысячи человек.
  4. M 7.8 - Central Turkey (англ.).
  5. Huge quake toppled buildings in Turkey and Syria as people slept.
  6. 6.0 6.1 Что известно о землетрясении в Турции.
  7. 7.8-magnitude earthquake kills hundreds in southern Turkey, Syria (англ.).
  8. M 6.7 - 18 km ESE of Nurdağı, Turkey (англ.).
  9. СМИ: турецкая крепость в Газиантепе обрушилась в результате землетрясения (орус.).
  10. Главное о землетрясении в Турции и Сирии: больше тысячи погибших, разрушенные памятники и новые мощные толчки (орус.).
  11. В Турции произошел еще один подземный толчок магнитудой 5,9.