Эстониянын административдик-аймактык түзүлүшү
Эстония унитардык мамлекет ; анын аймагы 15 ооданга бөлүнөт (эс эст. maakond, мааконд ). 1989-1993-жылдары. уезддердин өкүлчүлүктүү органдары - уезддик кеңештер (мааконнаволикогу) жана аткаруу-уезддик кеңештер ( мааконнавалицус ) болгон. Округдар, өз кезегинде, эки түрдөгү муниципалитеттерге бөлүнөт: шаар-муниципалитеттер (эс эст. linn ) жана аймакча ( эст. vald ).
2017-жылга чейин муниципалдык түзүлүштүн бир түрү, поселкалык волост ( эст. alevvald ) камтыйт жана анын аймагы бир гана калктуу пунктту түзөт. 2011-жылдын, Эстонияда 6 эсептешүү уездик бар болчу: Aegviidu, ЭСИ, Кохтла-Нымме, Лавассаре, Тоотси жана Ярваканди . СССР убагында бул конуштардын бардыгы шаар тибиндеги поселоктордун статусуна ээ болгон. 2017-жылы административдик-аймактык реформанын жүрүшүндө конуш волосттору жоюлган.
Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун структурасы[оңдоо | булагын оңдоо]
Жергиликтүү өкүлчүлүк органдары - волосттук чогулуш ( эст. vallavolikogu ) же шаардык ассамблея ( эст. linnavolikogu ), аткаруу бийлик органдары - айылдык муниципалитеттердин башкаруу органдары ( эст. vallavalitsus ) жана шаардык кеңештер ( эст. linnavalitsus ), волосттук аксакалдардан турган ( эст. vallavanem ) же шаарлардын мэрлери (эс эст. linnapea ) жана вице-мэрлер ( эст. abilinnapea ) же эст. abivallavanem ). Таллин шаар ичиндеги административдик-аймактык бирдиктерге - шаардын бөлүктөрүнө (эс эст. linnaosa ). Шаардын бир бөлүгүнүн акимчилигинин шаардын бир бөлүгүнүн аксакалы жетектейт ( эст. linnaosavanem ).Калып:Карта административного деления Эстонии
Аймакчалардын тизмеси[оңдоо | булагын оңдоо]
| № | Герб Аймакча |
Аймакча (орусча) |
Аймакча (эстончо) |
Коду ISO 3166-2 |
Калкы, Киши. (2019)Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; refs with no name must have content
|
Аянты, км² [1] |
Жыштыгы, киши./км² [1] |
Акимчилик борбору |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Валгамаа | Valga maakond | EE-82 | 28 370 | 1917.09 | 14.798 | Валга |
| 2 | 
|
Вильяндимаа | Viljandi maakond | EE-84 | 46 371 | 3420.04 | 13.559 | Вильянди |
| 3 | 
|
Вырумаа | Võru maakond | EE-86 | 35 782 | 2773.14 | 12.903 | Выру |
| 4 | 
|
Ида-Вирумаа | Ida-Viru maakond | EE-44 | 136 240 | 2971.55 | 45.848 | Йыхви |
| 5 | 
|
Йыгевамаа | Jõgeva maakond | EE-49 | 28 734 | 2544.86 | 11.291 | Йыгева |
| 6 | 
|
Ляэне-Вирумаа | Lääne-Viru maakond | EE-59 | 59 325 | 3695.72 | 16.052 | Раквере |
| 7 | 
|
Ляэнемаа | Lääne maakond | EE-57 | 20 507 | 1815.57 | 11.295 | Хаапсалу |
| 8 | 
|
Пылвамаа | Põlva maakond | EE-65 | 25 006 | 1823.34 | 13.714 | Пылва |
| 9 | 
|
Пярнумаа | Pärnu maakond | EE-67 | 85 938 | 5418.73 | 15.859 | Пярну |
| 10 | 
|
Рапламаа | Rapla maakond | EE-70 | 33 311 | 2765.06 | 12.047 | Рапла |
| 11 | 
|
Сааремаа | Saare maakond | EE-74 | 33 108 | 2937.64 | 11.270 | Курессааре |
| 12 | 
|
Тартумаа | Tartu maakond | EE-78 | 152 977 | 3349.3 | 45.674 | Тарту |
| 13 | 
|
Харьюмаа | Harju maakond | EE-37 | 598 059 | 4326.7 | 138.225 | Таллин |
| 14 | 
|
Хийумаа | Hiiu maakond | EE-39 | 9387 | 1032.44 | 9.092 | Кярдла |
| 15 | 
|
Ярвамаа | Järva maakond | EE-51 | 30 286 | 2674.14 | 11.326 | Пайде |
| Всего | 1 324 820 | 43 465.32 | 30.48 |
Тарыхы[оңдоо | булагын оңдоо]
Менен 13-кылымда, Эстониянын жерлери 8 кирген тарыхый аймактарын (maakondas) : Virumaa, Lääne, Rävala, Сааремаа, Sakala, Ugandi, Харью, Ярва чиркөөнүн бөлүнүп, (Kihelkondy). 4 Азыркы Эстониянын борбордук бөлүгүндөгү кихелкондалар эч кандай маакондорго кирген эмес: Мыху, Вайга, Нурмукунд жана Alempois .
13-кылымдын башында азыркы Эстониянын аймагын Кылыччылар орденинин немец рыцарлары (ал кезде Ливон ордени ), кийинчерээк Швециянын курамында (түндүк жерлери – Эстония – 1561-жылдан, түштүк жерлери –) басып алынган. Ливония - 1629-жылдан). 1721-жылы Эстония жерлери акыры Швеция тарабынан Ревель жана жарым-жартылай Рига губернияларынын, 1783-жылдан тиешелүүлүгүнө жараша Ревель жана жарым-жартылай Рига губернаторлуктарынын, 1796-жылдан 1917-жылга чейин - Эстландия жана жарым-жартылай Ливония губернияларынын статусунда Орус империясынын карамагына өткөн.
1920-жылы төмөнкү өлкөлөр (maakondas) түзүлгөн Эстониянын түзүлүп Республикасында; Harju, Ярвамаа, Хийумаа, Пярну ооданы, Petserimaa, Сааремаа, Тартумаа, Valgamaa, Viljandi округ, Virumaa, Võrumaa .
СССРге кошулгандан кийин, 1947- жылы Эстон ССРи округдарга эмес, округдарга бөлүнгөн эст. rajoon), 1952-жылы Эстонияны аймактарга бөлүү боюнча эксперимент жүргүзүлгөн. Бардыгы болуп үчөө түзүлдү:
- Парну
- Таллин
- Тарту
1953-жылы областтар жоюлган. 1987- жылы Эстонияда 15 район жана республикалык баш ийген 6 шаар болгон. Административдик бөлүнүүнүн мындай системасы 1991-жылы эгемендүүлүктү калыбына келтиргенден кийин да сакталып калган: райондор уезддер (маакондалар) деп аталып, айрымдары атын өзгөрткөн, бирок саны өзгөргөн эмес. Аймакчалардын составына республикалык баш ийүүдөгү шаарлар, анын ичинде Таллин кирген.Калып:Карта административного деления Эстонии до 2017 года