Мазмунга өтүү

Air India 171-рейс кырсыгы

Википедия — ачык энциклопедия

Air India 171-рейс кырсыгы — 2025-жылдын 12-июнунда Air India компаниясына таандык 171-рейс — Boeing 787-8 Dreamliner учагы менен аткарылган эл аралык жүргүнчү каттамы — Индиядагы Ахмедабад шаарынан Улуу Британиядагы Лондон Гатвик аэропортуна учуп бара жатып, учуп чыккан соң көп узабай Ахмедабаддын Meгани Нагар районуна кулап түшкөн. Милициянын маалыматына ылайык, кырсык болгон жерден 204 адамдын сөөгү табылды[1][2]. Алардын ичинде учактагы жүргүнчүлөр да, жердеги тургундар да бар. Учурдагы маалымат боюнча, учакта жалпысынан 242 адам болгон[3]. Бул кырсык — Boeing 787-8 Dreamliner үлгүсүнүн алгачкы жоготуусу жана биринчи өлүмгө алып келген кырсыгы болуп эсептелет.

Кырсыкка учураган учак — эки General Electric GEnx кыймылдаткычы менен жабдылган, VT-ANB номери менен катталган 11 жылдык Boeing 787-8 Dreamliner болгон[4]. Анын алгачкы учуусу 2013-жылдын 14-декабрында болуп, 2014-жылдын 28-январында Air India авиакомпаниясына тапшырылган[5].

Air India 787-8 (VT-ANB) учагы

Бул кырсык Boeing 787 үлгүсү 2011-жылы колдонууга киргизилгенден берки алгачкы өлүм менен коштолгон кырсык болуп калды. Boeing компаниясынын маалыматына ылайык, бул 787 Dreamliner үлгүсүндөгү учактын биринчи толук жоготуусу болуп эсептелет.

Экипаж жана жүргүнчүлөр

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Каттамды 55 жаштагы капитан Сумит Сабхарвал башкарган, анын учуу тажрыйбасы 8 200 саатты түзгөн. Ага жардамчы катары 32 жаштагы биринчи учкуч Клайв Кундер коштоп учкан, анын тажрыйбасы 1 100 учуу саатын түзгөн[6].

Индиянын Жарандык авиация башкармалыгы жана Air India компаниясынын маалыматына ылайык, учакта жалпы 242 адам болгон: 230 жүргүнчү, алардын ичинде 11 бала жана 2 наристе, 2 учкуч жана 10 борт кызматкери[7].

Авиакомпания билдиргендей, борттогу 242 кишинин 169у Индиянын, 53ү Британиянын, жетөө Португалиянын жана бирөө Канаданын жараны экени аныкталган[8]. Жүргүнчүлөрдүн арасында Гужарат штатынын мурдагы башкы министри Вижай Рупани да болгон[9][10].

Улуту Жүргүнчүлөр Экипаж Жалпы
Индия Индия 169 12 181
 Улуу Британия 53 53
 Португалия 7 7
 Канада 1 1
Жалпы 230 12 242

Кырсыктан аман калган жалгыз жүргүнчү — Улуу Британиянын жараны, 40 жаштагы Рамеш Висвашкумар болду. Ал эконом-класста, 11А орундугунда отурган[11].

Учактын салонунун схемасында кызыл түс менен белгиленген 11A оруну — кырсыкта аман калган жалгыз адам[12].

171-рейс Ахмедабад аэропортунун 23-чыгуу тилкесинен 13:38де (жергиликтүү убакыт боюнча, IST; 08:08 UTC) Лондон Гатвик багытына карай учуп чыккан. ADS-B трансондору учак 625 фут (191 метр) бийиктикке жеткенин көрсөткөн, андан кийин 08:08:50 UTC маалында, 05-чыгуу тилкесинин чекесине 230 фут (70 метр) калганда сигнал үзүлгөн[3][13].

Экипаж Ахмедабаддагы аба кыймылын көзөмөлдөө кызматтарына "mayday" сигналы жөнөткөн. Кырсык учак көтөрүлүп жаткан баштапкы этапта болгон. Кырсык болгон учурда учак түшүп бара жатканда шассиси (учак дөңгөлөктөрү) тартылбай калган болушу мүмкүн. Meгани Нагар аймагындагы күбөлөр бир нече жарылуу үнүн угушканын жана учак кыйрап кеткенден кийин коюу түтүн көтөрүлгөнүн билдиришкен. Интернет желесиндеги видео материалдарда учак алгач бийиктикке жетип, андан соң абада капыстан ылдый түшүп, жалын жана түтүн менен жерге кулаганы көрүнөт.

Ахмедабад полициясынын жогорку кызмат адамы ANI агенттигине билдиргендей, учак B.J. Medical College жатаканасына кулаган. Индиянын Медициналык ассоциациясынын маалыматына караганда, лайнер жергиликтүү дарыгерлер жана медицина факультетинин студенттери жашаган жатаканага кулап түшкөн. Кырсыктын кесепетинен 50–60 адам ар кандай жаракаттар менен ооруканага жеткирилген[14]. Кырсыктан кийин көп кабаттуу имараттан учактын жарым-жартылай аман калган стабилизатору жана куйрук бөлүгү чыгып турганы байкалган[15].

Индиянын премьер-министри Нарендра Моди учак кырсыгы болгон жерде
  • Индиянын премьер-министри Нарендра Моди терең кайгыруу менен кырсыкты «сүйлөөгө тил барбай турган оор трагедия» деп мүнөздөп, жабыркагандарга жардам көрсөтүүнү координациялоо максатында министрлер жана жергиликтүү бийлик өкүлдөрү менен тыгыз байланышта экенин билдирди[16].
  • Air India компаниясынын төрагасы Натараджан Чандрасеккаран (Tata Group) каза тапкандардын жана жабыркагандардын үй-бүлөлөрүнө «терең кайгыруу менен көңүл айтты» жана компания учурда жабыркагандарды колдоого, өзгөчө кырдаал кызматтары менен иш алып барууга жана так маалымат берүүгө багытталганын билдирди. Ошондой эле Tata Group кырсыктан каза болгон ар бир адамдын үй-бүлөсүнө ₹1 крора (болжол менен 86 000 фунт стерлинг) өлчөмүндө компенсация төлөп берерин убада кылды[17].
  • Кыргызстан Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров өзүнүн көңүл айтуу телеграммасында мындай жазды: «Индиянын Ахмедабад шаарындагы авиакырсыкта курман болгондор тууралуу кабарды терең кайгыруу менен кабыл алдым. Кыргыз Республикасынын элинин жана жеке өзүмдүн атымдан каза болгондордун үй-бүлөлөрүнө жана жакындарына көңүл айтып, аза кайгысын тең бөлүшөм. Жабыркагандарга тез арада сакайып кетүүнү каалайм»[18].
  • Улуу Британия Улуу Британиянын премьер-министри Кир Стармер Twitter'де мындай деп жазды: «Лондонго багыт алган, бортунда көптөгөн британ жарандары болгон учактын Индиядагы Ахмедабад шаарында кырсыкка учураганы тууралуу кадрлар — үрөй учурган көрүнүш. Мен кырдаал боюнча ыкчам маалымат алып турам. Бул оор мезгилде менин ойлорум жүргүнчүлөр жана алардын үй-бүлөлөрү менен»[19].
  • Орусия Орусиянын президенти Владимир Путин учак кырсыгына байланыштуу Индиянын президенти Драупади Мурмуга жана премьер-министри Нарендра Модиге көңүл айтты[20][19].
  • Америка Кошмо Штаттары АКШнын президенти Дональд Трамп Ак үйдөгү иш-чарада мындай деди: «Бул учак кырсыгы абдан кайгылуу болду. Алар (Индия) бул кырдаалды жөнгө салат деп ишенем, бирок биз аларга кайсы жардам керек болсо, аткарууга даяр экенибизди билдирдик»[19].
  • Пакистан Пакистан премьер-министри Шехбаз Шариф X (мурдагы Twitter) тармагында мындай деп жазды: «Бүгүн Ахмедабадда болгон Air India учагынын кайгылуу кырсыгы жүрөктү оорутат. Курман болгондордун үй-бүлөлөрүнө терең кайгыруу менен көңүл айтабыз»[19].
  • Ватикан Ватикандын Мамлекеттик катчысы X (мурдагы Twitter) тармагында мындай деп билдирди: «Ахмедабад айланасында болгон Air India учагынын трагедиясы терең кайгы жаратты. Ыйык Атабыз Папа Лео XIV курман болгондордун үй-бүлөлөрүнө жана жакындарына чын дилден көңүл айтып, куткаруу иштерине катышкан бардык адамдар үчүн тиленүүлөрүн жолдойт»[19].
  • Европа бирлиги Евробиримдиктин башчысы Урсула фон дер Ляйен X тармагында мындай деп жазды: «Бул оор жоготууда кайгыруу менен жаткан үй-бүлөлөргө жана жакындарына терең кайгыруу менен көңүл айтам». «Урматтуу Нарендра Моди, бул кайгылуу учурларда Европа сиз жана Индия эли менен»[19].
  1. Briton reportedly survives as more than 200 killed in London-bound Air India crash in Ahmedabad – latest updates (англ.). The Guardian. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  2. More than 200 killed as Air India plane crashes after take-off in Ahmedabad (англ.). Reuters. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  3. 3.0 3.1 At least 200 killed in Air India plane crash as one British passenger reportedly survives (англ.). BBC. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  4. Over 200 Dead After London-Bound Boeing Jet Crashes in India (англ.). Bloomberg. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  5. Flight history for aircraft - VT-ANB (англ.). flightradar24.com. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  6. A Takeoff, a Mayday Call, and 2 Air India Pilots Who Never Made it Home (англ.). New York Times. Текшерилген күнү 17 -июнь (кулжа) 2025.
  7. Air India flight headed to London with more than 240 aboard crashes after takeoff (англ.). AP News. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  8. Air India авиакомпаниясынын учагы калк жашаган районго кулады. Azattyk. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  9. "Over 200 Dead in Air India Crash, Official Says" (англ.). New York Times. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  10. Former Gujarat CM Vijay Rupani among the dead in Air India flight crash at Ahmedabad (англ.). The New Indian Express. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  11. British man is only passenger to survive India plane crash (англ.). BBC. Текшерилген күнү 17 -июнь (кулжа) 2025.
  12. British man is only passenger to survive India plane crash, BBC News (12 June 2025).
  13. 12 June 2025 - Air India Boeing 787-8 Dreamliner accident 246 dead (англ.). The Aviation Safety Network. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  14. Индиядагы учак кырсыгынан 240тан көп киши каза болду. Azattyk. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  15. Moment British sole survivor walks away from crash (англ.). The Telegraph. Текшерилген күнү 12 -июнь (кулжа) 2025.
  16. PM Modi, world leaders react after Air India plane with 242 on board crashes in Ahmedabad (англ.). DD News. Текшерилген күнү 16 -июнь (кулжа) 2025.
  17. Air India crash—Tata announces ₹1cr aid for each victim's family (англ.). NewsBytes. Текшерилген күнү 16 -июнь (кулжа) 2025.
  18. Президент Садыр Жапаров Индиянын Премьер-министри Нарендра Модиге жүргүнчү учагынын кыйрашына байланыштуу көңүл айтты. Кыргыз Республикасынын Президентинин расмий сайты. Текшерилген күнү 17 -июнь (кулжа) 2025.
  19. 19.0 19.1 19.2 19.3 19.4 19.5 Air India plane crash: reactions from across the world (англ.). Reuters. Текшерилген күнү 17 -июнь (кулжа) 2025.
  20. Президенту Индии Дроупади Мурму, Премьер-Министру Индии Нарендре Моди (орусча). kremlin.ru. Текшерилген күнү 17 -июнь (кулжа) 2025.