Алмурут: нускалардын айырмасы

Википедия дан
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
Created page with "Алмурут (Pyrus) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар. КМШда А-тун 30, анын и..."
 
No edit summary
1-сап: 1-сап:
{{Taxobox
Алмурут (Pyrus) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар. КМШда А-тун 30, анын ичинде Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, Кавказ, Орто Азия, Ыраакы Чыгыш, Кытайда өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, Украина, Кавказ, Борбордук Азия өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын Ош областында, Талас, Чуй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө өстүрүлөт. Алмурут дарагынын бийикт. 4-20 мге чейин же¬тет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры туз, жерге терең кирет. Кыям, компот, повидло жасалат. Мөмөсүндө 80% суу, 10,4% турдуу кант, 0,3% к-та, 0,03% боёк заттар 2,6% клетчатка, 0,4% азот ж-а А, Б, С витаминдери бар. Алмурут дарагы жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка анча бышымсыз. Алмуруттун бир түп дарагынан 1 т дай түшүм алынат. Көчөтүнөн өстүрүлөт. Кыргызстанда Алмуруттун 8 сорту: токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильяме ж. б. өстүрүлөт. Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаңгыл кебер, цитроспороз.
| image = Pear tree.jpg
| name = Алмурут
| familia = [[роза гүлдүүлөр]]
|
}}

'''Алмурут''' (Pyrus) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар. <br>
КМШда алмуруттун 30, анын ичинде [[Кыргызстан]]да (негизинен [[АРСТАНБАП|Арстанбап]]та) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, [[Кавказ]], [[Орто Азия]], Ыраакы Чыгыш, [[Кытай]]да өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, [[Украина]], Кавказ, [[Борбордук Азия]] өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын [[Ош областы]]нда, [[Талас областы|Талас]], [[Чүй]], [[Ысык-Көл]] өрөөндөрүндө өстүрүлөт. <br>
Алмурут дарагынын бийикт. 4-20 мге чейин жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры туз, жерге терең кирет. Кыям, компот, повидло жасалат. Мөмөсүндө 80% суу, 10,4% турдуу кант, 0,3% к-та, 0,03% боёк заттар 2,6% клетчатка, 0,4% азот ж-а А, Б, С витаминдери бар. Алмурут дарагы жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка анча бышымсыз. Алмуруттун бир түп дарагынан 1 т дай түшүм алынат. Көчөтүнөн өстүрүлөт. <br>
Кыргызстанда алмуруттун 8 сорту: токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильяме ж. б. өстүрүлөт. <br>
Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаңгыл кебер, цитроспороз.<br>

==Колдонулган адабият==
Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Биология (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004, ISBN 9967-14-002-4

[[Category: Биология]]
[[Category: Өсүмдүктөр]]

[[ang:Peru (ofet)]]
[[ar:أجاص (جنس)]]
[[arc:ܟܡܬܪܐ]]
[[av:Гени]]
[[az:Armud]]
[[bat-smg:Grūšė]]
[[be:Груша]]
[[bg:Круша]]
[[bs:Kruška]]
[[ckb:ھەرمێ]]
[[cs:Hruška]]
[[cy:Gellygen]]
[[da:Pære]]
[[de:Birnen]]
[[dsb:Kšušcyna]]
[[el:Αχλάδι]]
[[eml:Pìr]]
[[en:Pear]]
[[eo:Piro]]
[[es:Pyrus]]
[[eu:Madari]]
[[fa:گلابی]]
[[fi:Päärynät]]
[[fr:Poire]]
[[fur:Piruçâr]]
[[ga:Piorra]]
[[gl:Pera]]
[[gv:Peear]]
[[he:אגס]]
[[hi:नाशपाती]]
[[hr:Kruške]]
[[hsb:Krušwa]]
[[hu:Körte]]
[[id:Pir]]
[[ig:Ube]]
[[io:Piro]]
[[it:Pera]]
[[ja:ナシ属]]
[[ka:მსხალი]]
[[kaa:Almurt]]
[[ko:배나무속]]
[[ks:ٹَنگ]]
[[la:Pyrus]]
[[lb:Bir]]
[[lt:Kriaušė]]
[[lv:Bumbieres]]
[[mdf:Груша]]
[[mi:Pea (huarākau)]]
[[mk:Круша]]
[[mrj:Грушаву]]
[[ms:Pear]]
[[nah:Pera]]
[[nl:Peer (vrucht)]]
[[nn:Pære]]
[[no:Pære]]
[[nrm:Peire]]
[[nv:Bilasáana bitseeʼ nineezígíí]]
[[oc:Pera]]
[[os:Кæрдо]]
[[pl:Grusza]]
[[pt:Pera]]
[[ru:Груша]]
[[qu:Pira]]
[[sco:Peir]]
[[simple:Pear]]
[[sl:Hruška (rod)]]
[[sq:Dardha]]
[[sr:Крушка]]
[[sv:Päronsläktet]]
[[ta:பேரி]]
[[tl:Peras]]
[[tr:Armut]]
[[uk:Груша]]
[[ur:ناشپاتی]]
[[vec:Perar]]
[[vi:Lê (chi thực vật)]]
[[wa:Poerî]]
[[zh:梨]]
[[zh-min-nan:Lâi-á]]
[[zh-yue:梨]]

18 август 2012, саат 21:57 учурдагы нуска

Алмурут (Pyrus) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар.
КМШда алмуруттун 30, анын ичинде Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, Кавказ, Орто Азия, Ыраакы Чыгыш, Кытайда өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, Украина, Кавказ, Борбордук Азия өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын Ош областында, Талас, Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө өстүрүлөт.
Алмурут дарагынын бийикт. 4-20 мге чейин жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры туз, жерге терең кирет. Кыям, компот, повидло жасалат. Мөмөсүндө 80% суу, 10,4% турдуу кант, 0,3% к-та, 0,03% боёк заттар 2,6% клетчатка, 0,4% азот ж-а А, Б, С витаминдери бар. Алмурут дарагы жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка анча бышымсыз. Алмуруттун бир түп дарагынан 1 т дай түшүм алынат. Көчөтүнөн өстүрүлөт.
Кыргызстанда алмуруттун 8 сорту: токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильяме ж. б. өстүрүлөт.
Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаңгыл кебер, цитроспороз.

Колдонулган адабият

Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Биология (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004, ISBN 9967-14-002-4