Империя

Рим империясынын картасы

Империя(латын тилинен келген imperium – бийликке ээ, кубаттуу, күчтүү)– 1. Байыркы Римде – шайлоолордо, мыйзамдарды кабыл алууда, согуш жарыялоодо жана тынчтыкка келишүүдө, жогорку сотто көрсөтүлгөн элдин жогорку мамлекеттик бийлиги; 2. байыркы римдик магистр – падышалардын, Рим республикасында – консул, претор, диктатор, протопретор, шаардык жана преториандык префект жана цензорлордун жогорку полномочиеси. Жогорку мамлекеттик бийлик аларга же шайлоо аркылуу же өзгөчө мыйзам менен берилген. Диктатор Рим республикасында император жогорку даражасын алган; Империянын полномочиелеринин республикалык мүнөзүнүн жоюлушу менен анын жогорку даражасы бийликке ээ болоору менен Римдик императорлоруна өмүрлүк кылып берилген; алардын Империясы тарабынан.Рим көзөмөлдөгөн аймактын бардыгына таркалган; 3. Императордун бийлиги таркаган аймак;

4. Император титулун алган же династиялык жол аркылуу ага ээ болгон адам башкарган мамлекет; 5. Метрополия – колония, борбор – провинция, борбор – улуттук республикалар жана чет жакалар мамилесинин негизинде катуу борборлошкон бийликтин астында гетерогендик этно-улуттук жана администрациялык-аймактык бирикмелерди бириктирген саясий система. Бардык маанилеринде Империя түшүнүгү жер-жерлерде борбордук бийликти катуу колдонуу менен байланышка.

Колдонулган адабияттар

• Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Саясат таануу. Энциклопедиялык окуу куралы. – Б.: 2004, ISBN 9967-14-011-9