Гелиоцентризм: нускалардын айырмасы

Википедия дан
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
м r2.7.1) (робот кошту: sr:Хелиоцентрични систем
м Bot: Migrating 52 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q103983 (translate me)
 
10-сап: 10-сап:


[[Category:Астрономия]]
[[Category:Астрономия]]

[[ar:مركزية الشمس]]
[[az:Heliosentrik sistem]]
[[ba:Гелиоцентризм]]
[[bg:Хелиоцентрична система]]
[[bn:সৌরকেন্দ্রিক মতবাদ]]
[[ca:Model heliocèntric]]
[[cs:Heliocentrismus]]
[[da:Heliocentrisk]]
[[de:Heliozentrisches Weltbild]]
[[en:Heliocentrism]]
[[eo:Suncentrismo]]
[[es:Teoría heliocéntrica]]
[[et:Heliotsentriline maailmasüsteem]]
[[eu:Heliozentrismo]]
[[fi:Aurinkokeskinen maailmankuva]]
[[fr:Héliocentrisme]]
[[fy:Heliosintrisme]]
[[gl:Teoría heliocéntrica]]
[[he:המודל ההליוצנטרי]]
[[hr:Heliocentrični sustav]]
[[hu:Heliocentrikus világkép]]
[[id:Heliosentrisme]]
[[is:Sólmiðjukenningin]]
[[it:Sistema eliocentrico]]
[[ja:地動説]]
[[kk:Геоцентрлік санақ жүйесі]]
[[ko:태양중심설]]
[[la:Theoria heliocentrica]]
[[lb:Heliozentrescht Weltbild]]
[[lij:Teoria elioçentrica]]
[[lt:Heliocentrizmas]]
[[lv:Heliocentrisms]]
[[mr:सूर्यकेंद्री सिद्धान्त]]
[[nds:Heliozentrisch Weltbild]]
[[nl:Heliocentrische theorie]]
[[no:Heliosentrisme]]
[[pl:Heliocentryzm]]
[[pt:Heliocentrismo]]
[[ro:Heliocentrism]]
[[ru:Гелиоцентрическая система мира]]
[[si:සූර්ය කේන්ද්‍රවාදය]]
[[sk:Heliocentrizmus]]
[[sl:Heliocentrični model]]
[[sr:Хелиоцентрични систем]]
[[sv:Heliocentrisk världsbild]]
[[th:ระบบดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง]]
[[tl:Heliosentrismo]]
[[tr:Günmerkezlilik]]
[[uk:Геліоцентризм]]
[[ur:شمس مرکزی نظریہ]]
[[vi:Thuyết nhật tâm]]
[[zh:日心说]]

11 март 2013, саат 11:21 учурдагы соңку нуска

Күн системасынын сүрөтү Андреаса Целлариустун Harmonia Macrocosmica ктебинен(1708)

Гелиоцентризм (грек. helios – Күн) – дүйнөнүн гелиоцентристтик системасына ылайык, өзүнүн огунун тегерегинде айланган Жер, Күндүн тегерегинде айланган планеталардын бири.

Ушундай системаны жактап айтылган пикирлер Аристарх Самосский менен Николай Кузанскийде ж. б. кездешсе да, бул теориянын чыныгы жаратуучусу болуп, аны математикалык негиздеген жана ар тараптан иштеп чыккан Коперник эсептелет. Илимдин өнүгүүсү менен Коперниктин системасы такталып, толукталган: Күн ааламдын борборунда эмес, күн системасынын борборунда турат.

Ушул системаны негиздөөдө абдан чоң роль Галилейге, Кеплерге, Ньютонго тиешелүү. Гелиоцентризм Ньютондун бүткүл дүйнөлүк тартылыш мыйзамы менен механиканын мыйзамдары планеталардын кыймылдоосунун өзгөчөлүктөрүн түшүндүргөнүнөн кийин биротоло жеңишке ээ болгон.

Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  • Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Философия (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004, ISBN 9967-14-020-8