Каир: нускалардын айырмасы

Шилтемелерди түзөтүү
Википедия дан
Browse history interactively
← мурунку түзөтмөКийинки айырма →
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
ВизуалдыкВикитекст
м world-gazetteer.com is dead
Бот: автоматизированный импорт статей *** существующий текст перезаписан ***
1-сап: 1-сап:
'''Каир''' (арабча Аль-Кахира) - Египет Араб Республикасынын борбору, шаар. Өз алдынча административдик бирдикти түзөт (мухафаза статусуна ээ). Өлкөнүн түндүк-чыгышында, Нил дарыясынын оң жээгинде жайгашып, Гезира жана Рода аралын ээлейт. Калкы 7,9 млн (2008; агломерациясында 16 млн; өлкөнүн калкынын <sup>1</sup>/<sub>4</sub>и). Африкадагы эң ири шаар. Тогуз жолдун тоому. Эл аралык аэропорту бар. Метрополитен. Каирди 969-ж. Фатимиддердин кол башчысы Жаухар ас-Сакали негиздеп, 973-ж. «Миср аль Кахира» («Жеңиштүү Мысыр», арабча Кахира) деп аталган. 973-1171-ж. Фатимид халифатынын, Айюбилердин (1171-1250), мамлюктардын (1250-1517) мезгилинде Каир ири соода кол өнөрчүлүктүн очогу. 1517-ж. шаарды осмон түрктөрү басып алып, бүлдүргөн. 1795-, 1804-05-ж. мамлюктар менен түрктөргө каршы көтөрүлүштөр чыккан. 1882-ж. англиялык аскерлер Египетти басып алганда Каирдин жаңы бөлүгү колониялык анклавга айланган. 1914-22-ж. Британия протектаратынын административдик, 1922-жылдан Египет Королдугунун, 1953-58-жылдары Египет Республикасынын, 1958-71-жылдары Бириккен Араб Республикасынын, 1971-жылдан Египет Араб Республикасынын борбору. Каирде Араб мамлекеттер лигасынын штаб-квартирасы (1945-жылдан), Азия жана Африка өлкөлөрүнүн тилектештик комитетинин туруктуу секретариатынын резиденциясы (1957-жылдан) жайгашкан. Шаардын экономикасынын негизин жеңил өнөр-жайменен туризм түзөт. Металл иштетүү, машина куруу, химиялык, текстиль өнөр-жай ишканалары иштейт. Кол өнөрчүлүк (металл, тери ж. б. материалдардан буюм жасоо) өнүккөн. Университеттер, Египет искусство академиясы, музейлер (анын ичинде Египет, Копт, ислам исквосу), консерватория (1959-ж. негизделген), театрлар (анын ичиндеопера, улуттук, эркин, куурчак ж. б.) бар. Ар кыл тарыхый доорлордогу 400дөн ашык архитектура эстеликтери, анын ичиндеРим (Вавилон чебинин Траян мунарасы, б. з. 100-ж. чен), Византия (копттордун чиркөөлөрү) мезгилинин эстеликтери, Ибн-Тулун (9-кылым), аль-Азхар (10-кылым; анын астында дүйнөдөгү эң мурдагы университет иштейт, ал куранды үйрөтүүнүн башкы борбору) мечиттери, дарбаза (11-кылым), цитадель (12-кылым), көптөгөн медреселер, мамлюктардын мавзолейлери (15-, 16-кылымдын башы) сакталган. Шаардын эски бөлүгү Бүткүл дүйнөлүк мурастын тизмесине киргизилген.
{{ОЖ
⚫
[[Категория:Инсандар]]
|статусу = [[Египет|Египттин борбор шаары]]
==Колдонулган адабияттар==
|кыргызча аталышы = Каир
* [[“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы]]: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074 -5
|расмий аталышы = القاهرة [[Файл:Cairo, evening view from the Tower of Cairo, Egypt, Oct 2004.jpg|center|300px]]
|баш ийгени =
|өлкө = Египет
|герб =
|гербдин туурасы =
|желек = Flag of Cairo.svg
|желектин туурасы = 100
|lat_deg=30|lat_min=3|lat_sec=22
|lon_deg=31|lon_min=14|lon_sec=22
|CoordAddon = type:city(7734602)_region:EG
|CoordScale =
|ЯндексКарта = http://maps.yandex.ru/?text=Египет,%20Каир&sll=31.317894,30.058452&sspn=0.195456,0.244072&l=map,trf
|өлкө картасынын өлчөмү = 300
|убакыт аралыгы =
|DST =
|област түрү = Мухафаза
|област = Каир
|баш ийгени =
|ички бөлүнүшү =
|башчысынын түрү =
|башчысы = Абдул Азим Вазир
|негизделген күнү =
|биринчи белгиленген =
|мурунку аталышы =
|берилген статусу =
|аймагы = 214
|бийиктиги =
|ОЖ борборунун бийиктиги = 68
|климаты =
|расмий тили =
|расмий тили-ref =
|калкы = 8 026 454<ref name="gazetteer">{{cite web|url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=432237125|title=World Gazetteer|archiveurl=http://archive.is/YK0m|archivedate=2012-12-08}}</ref>
|элди каттоо жылы = 2009-жыл
|жыштыгы = 36 143
|агломерация = 17 856 000
|улуттук курамы =
|диний курамы = ислам
|этнохороним =
|убакыт аралыгы = +2
|телефон коду = +202
|почта индекси =
|Commons түрмөгүндө = Cairo
|сайты = http://www.cairo.gov.eg
|сайтынын тили = ar
|сайтынын тили 2 =
}}

Каир ({{lang-ar|القاهرة}}, ''al-Qāhira'' — «жеңиштүү») - Мысыр/[[Египет]]тин борбору жана [[Африка]] менен Араб дүйнөсүнүн эң ири шаары. Египеттегилер аны көбүнчө '''مصر''' '''Маср''' деп аташат.<br />
Калкы - 2009-жылдын маалыматы боюнча шаардын өзүндө 8 026 454 жана шаардык агломерациясында 17 856 000 киши.

== Архитектуралык эстеликтер ==
[[Файл:Al-Azhar (inside) 2006.jpg|thumb|300px|Аль-Азхар мечити]]
[[Файл:Kairo Hanging Church BW 1.jpg|thumb|right|Ыйык Мария чиркөөсү]]

== Адабияттар ==
* Н. А. Длин «Каир». М., 1957.
* Дж. Олдридж «Каир. Шаардын таржымалы» М., 1970.
* С. И. Ходжаш «Каир» М., 1967, 1975.
* Э. Битти «Каир. Шаардын тарыхы» М.: Эксмо, 2007.
* {{Книга:Густерин П.В.: Арабстан шаарлары|2007}}
* Густерин П. В. Египет музейи // Мир музея. 2011, № 6.

== Шилтемелер ==
* [http://wikimapia.org/#y=30059586&x=31266918&z=12&l=0&m=a&v=2 Каир WikiMAPIA]
* [http://www.tvclick.ru/channel/muscairo/12959/ Египет Музейинде] Видео
* [http://guide-travel.info/egypt_cairo.html Каир туристер үчүн]

⚫
[[Категория:Каир| ]]
[[Категория:Африка]]

23 июль 2015, саат 09:24 учурдагы нуска

Каир (арабча Аль-Кахира) - Египет Араб Республикасынын борбору, шаар. Өз алдынча административдик бирдикти түзөт (мухафаза статусуна ээ). Өлкөнүн түндүк-чыгышында, Нил дарыясынын оң жээгинде жайгашып, Гезира жана Рода аралын ээлейт. Калкы 7,9 млн (2008; агломерациясында 16 млн; өлкөнүн калкынын 1/4и). Африкадагы эң ири шаар. Тогуз жолдун тоому. Эл аралык аэропорту бар. Метрополитен. Каирди 969-ж. Фатимиддердин кол башчысы Жаухар ас-Сакали негиздеп, 973-ж. «Миср аль Кахира» («Жеңиштүү Мысыр», арабча Кахира) деп аталган. 973-1171-ж. Фатимид халифатынын, Айюбилердин (1171-1250), мамлюктардын (1250-1517) мезгилинде Каир ири соода кол өнөрчүлүктүн очогу. 1517-ж. шаарды осмон түрктөрү басып алып, бүлдүргөн. 1795-, 1804-05-ж. мамлюктар менен түрктөргө каршы көтөрүлүштөр чыккан. 1882-ж. англиялык аскерлер Египетти басып алганда Каирдин жаңы бөлүгү колониялык анклавга айланган. 1914-22-ж. Британия протектаратынын административдик, 1922-жылдан Египет Королдугунун, 1953-58-жылдары Египет Республикасынын, 1958-71-жылдары Бириккен Араб Республикасынын, 1971-жылдан Египет Араб Республикасынын борбору. Каирде Араб мамлекеттер лигасынын штаб-квартирасы (1945-жылдан), Азия жана Африка өлкөлөрүнүн тилектештик комитетинин туруктуу секретариатынын резиденциясы (1957-жылдан) жайгашкан. Шаардын экономикасынын негизин жеңил өнөр-жайменен туризм түзөт. Металл иштетүү, машина куруу, химиялык, текстиль өнөр-жай ишканалары иштейт. Кол өнөрчүлүк (металл, тери ж. б. материалдардан буюм жасоо) өнүккөн. Университеттер, Египет искусство академиясы, музейлер (анын ичинде Египет, Копт, ислам исквосу), консерватория (1959-ж. негизделген), театрлар (анын ичиндеопера, улуттук, эркин, куурчак ж. б.) бар. Ар кыл тарыхый доорлордогу 400дөн ашык архитектура эстеликтери, анын ичиндеРим (Вавилон чебинин Траян мунарасы, б. з. 100-ж. чен), Византия (копттордун чиркөөлөрү) мезгилинин эстеликтери, Ибн-Тулун (9-кылым), аль-Азхар (10-кылым; анын астында дүйнөдөгү эң мурдагы университет иштейт, ал куранды үйрөтүүнүн башкы борбору) мечиттери, дарбаза (11-кылым), цитадель (12-кылым), көптөгөн медреселер, мамлюктардын мавзолейлери (15-, 16-кылымдын башы) сакталган. Шаардын эски бөлүгү Бүткүл дүйнөлүк мурастын тизмесине киргизилген.

Колдонулган адабияттар

"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Каир&oldid=202443" булагынан алынды