Орхидейлер: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун

Бирге

14 август 2016, саат 14:00 учурдагы нуска

Орхидейлер (Orchidaceae) — өсүмдүктөрдүн бир үлүштүүлөр классындагы тукуму.

Орхидейлер — сабак-тамырлуу же, түймөк-тамырлуу көп жылдык чеп. Жалбырагы бүтүн жээктүү, сабакка оролуп өсөт же жаабырак кучактуу, сапрофиттерде туссүз түрпүчөлөргө айланган. Эпифиттик Орхидейлер дарак бутактарына жайгашыл, аба тамырларынын жардамы менен ным тартып өсөт. Булардын жалбырактары назик, ширелүү, дайыма жашыл же кургакчылыкта күбүлүп түшет. Орхидейлердин гүлдөрү туура эмес түзулүштүү, көбүнчө 2 жыныстуу.

Топ гүлү чачыктай же машактай, уз. 2—3 м, кээде жалгыз гүлдүү. Чөпчөкчөсү желекче сымал. Желекчесп үчөө, сртоцкусу капталындагы экеөнөн формасы, түсү, көлөмү менен айырмалават. Энелигинин мамычасы менен аталыгы биригип өсүп, гиностемий деп аталуучу түтүкчөгө айланган. Аталыктары калың стаминодийди пайда кылат. Мөмөсү — кутуча, чымын-чиркейлердин жардамы менен кайчылаш чаңдашат. Орхидейлердин уругу эндотрофтуу микоризаны пайда кылуучу козу карындарга дуушар келсе гана андан өсүмдүк өнүп чыгат. Жердин бардык материгинде (уюлдук областтардан башка) Орхидейлердин 600— 700 уруусунун 20 миң түрү өсөт. Өзгөчө тропикте көп сандаган түрү кездешет.

Колдонулган адабияттар

Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы.

@@ 1-сап: / 1-сап: @@
 '''Орхидейлер''' (Orchidaceae) — өсүмдүктөрдүн бир үлүштүүлөр классындагы тукуму.
-О.—сабак-тамырлуу же, түймөк-тамырлуу көп жылдык чеп. Жалбырагы бүтүн жээктүү, сабакка оролуп есет же жаабырак кучактуу, [[сапрофит|сапрофиттерде]] туссүз түрпүчөлөргө айланган. Эпифиттик О. дарак бутактарына жайгашыл, аба тамырларынын жардамы м-н ным тартып есет. Булардын жалбырактары назик, ширелүү, дайыма жашыл же кургакчы- лыкта күбүлүп түшет. О-дин гүлдөрү туура эмес түзулүштүү, көбүнчө 2 жыныстуу.
+Орхидейлер — сабак-тамырлуу же, түймөк-тамырлуу көп жылдык чеп. Жалбырагы бүтүн жээктүү, сабакка оролуп өсөт же жаабырак кучактуу, [[сапрофит|сапрофиттерде]] туссүз түрпүчөлөргө айланган. Эпифиттик Орхидейлер дарак бутактарына жайгашыл, аба тамырларынын жардамы менен ным тартып өсөт. Булардын жалбырактары назик, ширелүү, дайыма жашыл же кургакчылыкта күбүлүп түшет. Орхидейлердин гүлдөрү туура эмес түзулүштүү, көбүнчө 2 жыныстуу.
-Топ гүлү чачыктай же машактай, уз. 2—3 м, кээде жалгыз гүлдүү. Чөпчөкчөсү желекче сымал. Желекчесп үчөө, сртоцкусу капта- лындагы экеөнөн формасы, түсү, көлөмү м-н айырмалават. Энелигинин мамычасы м-н аталыгы биригип өсүп, гиностемпй деп аталуучу түтүкчөгө айланган. Аталыктары калыц стами- нодийди пайда кылат. Мөмөсү — кутуча, чымын-чпркейлердин жардамы м-н кайчылаш чацдашат. О-дин уругу эндотрофтуу микоризаны пайда кылуучу козу карындарга дуушар келсе гана андан өсүмдүк өнүп чыгат.
+Топ гүлү чачыктай же машактай, уз. 2—3 м, кээде жалгыз гүлдүү. Чөпчөкчөсү желекче сымал. Желекчесп үчөө, сртоцкусу капталындагы экеөнөн формасы, түсү, көлөмү менен айырмалават. Энелигинин мамычасы менен аталыгы биригип өсүп, гиностемий деп аталуучу түтүкчөгө айланган. Аталыктары калың стаминодийди пайда кылат. Мөмөсү — кутуча, чымын-чиркейлердин жардамы менен кайчылаш чаңдашат. Орхидейлердин уругу эндотрофтуу микоризаны пайда кылуучу козу карындарга дуушар келсе гана андан өсүмдүк өнүп чыгат.
-Жердпн бардык материгинде (уюлдук областтардан башка) О-дин 600— 700 уруусунун 20 миң түрү есет. Оз- гөчө троппкте кеп сандаган түрү кез- дешет. [[СССР|СССРде]] 120дан ашуун (Кырг-н- да Юдой) түрү бар. О-дин айрым түрлөрү кооздук үчүн оранжереяларда өстүрүлөт. Айрымдарынын мөмөсү [[Кондитер өндүрүшү|кондитер]], [[парфюмерия]] е. ж-нда колдонулат, о. эле кээ бир түрлөрүнүн түймөк тамырларынан [[Медицина|медицинада]] пайдалануучу сален заты алынат.
+Жердин бардык материгинде (уюлдук областтардан башка) Орхидейлердин 600— 700 уруусунун 20 миң түрү өсөт. Өзгөчө тропикте көп сандаган түрү кездешет.
 == Колдонулган адабияттар ==
-Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. "4 том" Фрунзе 1979
+Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы.
 [[Категория: Биология]]