Алмурут: нускалардын айырмасы

Википедия дан
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
мNo edit summary
м + link
6-сап: 6-сап:
}}
}}


'''Алмурут''' (''Pyrus'') - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар.
'''Алмурут''' ({{lang-la|Pyrus}}, [[L.]] 1753) - [[роза гүлдүүлөр]] тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар.


КМШда алмуруттун 30, анын ичинде [[Кыргызстан]]да (негизинен [[АРСТАНБАП|Арстанбап]]та) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, [[Кавказ]], [[Орто Азия]], Ыраакы Чыгыш, [[Кытай]]да өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, [[Украина]], Кавказ, [[Борбордук Азия]] өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын [[Ош областы]]нда, [[Талас областы|Талас]], [[Чүй]], [[Ысык-Көл]] өрөөндөрүндө өстүрүлөт.
КМШда алмуруттун 30, анын ичинде [[Кыргызстан]]да (негизинен [[АРСТАНБАП|Арстанбап]]та) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, [[Кавказ]], [[Орто Азия]], Ыраакы Чыгыш, [[Кытай]]да өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, [[Украина]], Кавказ, [[Борбордук Азия]] өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын [[Ош областы]]нда, [[Талас областы|Талас]], [[Чүй]], [[Ысык-Көл]] өрөөндөрүндө өстүрүлөт.
20-сап: 20-сап:
* Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Биология (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004, ISBN 9967-14-002-4
* Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Биология (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004, ISBN 9967-14-002-4


[[Category:Өсүмдүктөр]]
[[Категория:Өсүмдүктөр]]

3 май 2017, саат 20:06 учурдагы нуска

Алмурут (лат. Pyrus, L. 1753) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар.

КМШда алмуруттун 30, анын ичинде Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, Кавказ, Орто Азия, Ыраакы Чыгыш, Кытайда өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, Украина, Кавказ, Борбордук Азия өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын Ош областында, Талас, Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө өстүрүлөт.

Алмурут дарагынын бийикт. 4-20 мге чейин жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры туз, жерге терең кирет. Кыям, компот, повидло жасалат. Мөмөсүндө 80% суу, 10,4% турдуу кант, 0,3% к-та, 0,03% боёк заттар 2,6% клетчатка, 0,4% азот ж-а А, Б, С витаминдери бар. Алмурут дарагы жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка анча бышымсыз. Алмуруттун бир түп дарагынан 1 т дай түшүм алынат. Көчөтүнөн өстүрүлөт.

Кыргызстанда алмуруттун 8 сорту: токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильяме ж. б. өстүрүлөт.
Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаңгыл кебер, цитроспороз.

Алмуруттун ар кандай сорттору

Колдонулган адабият

  • Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Биология (энциклопедиялык окуу куралы).-Б.: 2004, ISBN 9967-14-002-4