Аргу

Аргу - 1) 11-12-кылымда Караханиддер мамлекетине караган азыркы Кыргызстан, ага чектеш Казакстан аймактарындагы дубан; 2) Гунндардын курамындагы байыркы уруулардын бири. Аргулар Махмуд Кашгари жана башка тарыхчылардын эмгектеринде Талас өзөнүн бойлогон байыркы Талас, Сайрам шенен мекендеген түрк тилдүү, көп сандуу байыркы эл экендиги айтылган. Махмуд Кашгари бул топонимди: 1) эки тоо ортолугу; 2) Баласагун жана Тараз, Баласагун жана Исфиджиабдын ортолугундагы жайгашкан шаарлардын жалпы аталышы экендигин жана бул аймакты кийинки мезгилдерде (11-кылымга чейин) түрк тилдүү уруулар мекендей баштаганын белгилеген. Жамал Карши (13-кылым) Аргу өлкөсүнө бүткүл Жетисуу аймагы кирерин жазат. 11-кылымдын орто ченинде Жетисуу аймагынан Мавераннахрга Аргулар менен бирге карлук, халадж, тухси жана башка уруулар көчүшкөн. 1253-жылы Или өрөөнү аркылуу өткөн Гильом Рубрук бул аймактын «Органум» деп аталарын эскерген. Аталган аймак жөнүндө Рашид ад-Дин (14-кылым) «Жами ат-таварихте» эскерип өтөт. Аргулардын чыгыш тегинин башаты СаянАлтай аймагы менен да байланышы бар экендигин азыркы Тувадагы (Тува Республикасы) Оргу топониминин сакталып калышы тастыктайт. Ошондой эле Оргу Аргу этнотопоним катары Чыгыш Түркстанда да сакталып калган.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы”: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1