Кисси (эл)
Кисси (гиси, гизи, исси, гизима, гии, дэи) — Батыш Африкадагы эл. Гвинея (360 миң адам), Сьерра-Леоне (100 миң) жана Либерия (40 миң) өлкөлөрүндө жашайт.
Жалпы саны 0,5 млн адам.
Тил[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кисси (гизи) тили Нигер-конго макробүлөсүнүн Батыш атлантикалык тилдердин уясына кирет.
Дин[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Көпчүлүк жергиликтүү салттуу ишенимдерди (анимизм) карманышат.
Чарбалык иштер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Негизги кесиби — кол менен иштетилген жер чарба (маниок, батат, таруу, күрүч, жер жаңгак). Андан тышкары майлуу пальманын жемиштерин жыйноо, балык уулоо (деңиз жээгинде), малчылык (майда мүйүздүү мал).
Турак жай[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Чакан кыштактарда жашашат. Пальма жалбырактарынан жасалган конус чатыры бар тегерек турак-жайлар басымдуулук кылат.
Кийим[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Арзан пахта кездемелеринен тигилген европалык кийимдер.
Тамак-аш[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Тамак-аш — пальма майына бышырылган жана жашылча татымалдары кошулган таруу, жүгөрү, күрүч ботколор жана коюу шорполор. Жээгинде — балык тамактары.
Коом[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Коомдук уюм аксакал башында турган чоң үй-бүлө жамаатынан негизделген. Туугандык эсеп аталык. Нике патрилокалдык.
Маданият[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Элдик көркөм өнөрдө жыгач оюу (адамдардын жана жаныбарлардын айкелдери, ритуалдык маскалар), боёктук кездемелерди жасоо (батик), оймо-чийме керамика бай салттарга ээ.
Буга чейин (бир нече кылым мурун) кисси таштан оймочулары "помдо" таш айкелдерди (ритуалдык
мааниге ээ) жасашкан.