Пепель (эл)
| Пепель | |
 Пепель карыясы | |
| Мамлекеттер жана аймактар | |
|---|---|
|
Бардыгы: 140 миң адам | |
| Тили |
пепель, |
| Дини | |
| Расалык тиби | |
| Тууган элдер | |
Пепель — Гвинея-Бисаудагы эл.
Гвинеи-Бисаунын батышында Биомбо регионунда жашайт. Аз сандуу топтор Сенегалда (Казаманс провинциясында) жана Гвинеяда бар.
Жалпы саны 140 миң.
Тил[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Пепель тилинде сүйлөшөт. Пепель тили Нигер-конго макробүлөсүнүн Батыш атлантикалык уясына кирет.
Көпчүлүк португал тилин билет.
Дин[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Пепель арасында христиандар (айрыкча католиктер) көп. Ошондой эле, жергиликтүү анимисттик ишенимдер жана ата-бабалар культу сакталган. Маркумдун үйүндө өткөрүлгөн «Toka Chur» жөрөлгөсү эл арасында сакталып калган.
Чарбалык иштер[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Дыйканчылык (күрүч өстүрүү), малчылык (чочко, эчки) жана балык уулоо менен алектенишет.
Токуу иши өнүккөн.
Коом[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Маданий жана тил жагынан манжак элине жакын.
Социалдык мааниде коомдун түзүлүшү иерархтуу жана көптөгөн өзүнчө полигиниялык фамилиялардан турган чоң үй-бүлө-кландардын жамаатарынан турат. Алар ата-бабаларынын үйлөрүндө жашашат, анда уруу башчысы да жашайт. Башка, кичинекей үйлөрдү "regulos"
("кичинекей падышалар") деп аталган төмөнкү даражадагы жергиликтүү башчылар жетектейт. Үй-бүлө кургандан кийин, никеленген аялдар көбүнчө күйөөсүнүн атасы жетектеген күйөөсүнүн үйүнө көчүшөт.
Тарых[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Элдин этногенези манжак эли менен байланыштуу.
Португалиянын азыркы Гвинея-Бисау аймагындагы колониялык үстөмдүгү учурунда пепель урууларына бийликтин таасири анча деле болгон эмес. 1915-жылга чейин португалдык колониялык өкмөтү тартипти сактоо үчүн айрым топторуна пособие төлөп келген.
Чыгаандар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Пепель элинин белгилүү инсандардын бири — Гвинея-Бисаунун мурдагы президенти Жуан Бернарду Виейра.