Карапапахтар
 |
Бул макалада грамматикалык, орфографиялык же пунктуациялык каталар бар. |
Карапапахтар же таракамалар — Түндүк Кавказдагы Дербент, Грузиядагы Квемо-Картли, Азербайжандагы Газах, Ирандагы Сулдуз жана жалпы Түндүк-Чыгыш Анадолудагы Түркияда жашаган азербайжан түрктөрүнө тектеш уруу[1][2]. Калкы негизинен мал чарбачылыгы менен алектенет жана көбүнчө көчмөндөр катары кездешет[3]. 1917-1918 жылы, Карапапактар өзүнүн эркин, таанылбаган Борчалы Карапапах Республикасын ээлеген.
| Каракапапахтар | |
 | |
| Мамлекеттер жана аймактар | |
|---|---|
|
Бардыгы: 170.000 | |
| Тили |
азербайжан тилинин карапапак диалекти |
| Дини | |
| Тууган элдер | |
Тарыхы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Алар мурда Сыр-Дарыянын оң жээгинде жашашкан. Огуз түрктөрү (түркмөндөр) XI кылымдан баштап Иранга, Түштүк Кавказга, Кичи Азияга жана Месопотамияга тараган. Көчмөн турмушта жашаган түрктөрдүн айрымдары таракама (арабча «таракима» - түркмөн) деп аталчу. Кээ бир булактарда таракамалар этникалык топ катары каралат. Бирок андай эмес, Тарекамалар биринчиден эле этникалык топ болгон. Анан алардын саны көбөйгөн сайын эл болуп калыптанган. Терекамалар Азербайжан, Дагестан, Түркия жана Грузияда жашайт. Кур-Араз ойдуңунда, Азербайжандын Мил-Карабах, Муган жана Ширван түздүгүндө, Батыш Азербайжандын Гойча районунда жашаган жана жамаат болуп түздүккө барган терекамалар да дыйканчылык менен алектенишкен. Калган таракамалар талаада эгин чаап-жыйноону аяктап, куздук себүүгө даярданып жатышты. Негизинен мал чарба азыктарын (май, сыр, жүн ж.б.) өндүрүп, данга, кол өнөрчүлүккө алмаштырышкан. Килем токуу, токуу ж.б. да өнүккөн. «Таракама» элдик бий жана музыка Таракама менен байланыштуу. Таракамалар Азербайжан, Түркия, Грузия, Дагестан жана Ирандын аймактарында жашашат.
Булактар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- ↑ Азербайджанцы. Большая Советская Энциклопедия (цитаты)
- ↑ Значение слова «Карапапахи» в Большой Советской Энциклопедии
- ↑ Sakinat Hajiyeva (1990). Дагестанские терекеменцы: XIX - начало XX в. Наука. p. 3. ISBN 5-02-016761-4.