GNU долбоору
GNU долбоору (англ. GNU Project) — эркин программалык, массалык кызматташуу долбоору. Биринчи жолу 1983-жылдын 27-сентябрында Ричард Столлман тарабынан Массачусетс технологиялык университетинде жарыяланган. Анын максаты компүтер колдонуучуларга өз компүтерлерине жана эсептөөчү түзмөктөрүнө болгон эркиндикти жана башкарууну берүү. Программаны кызматташуу аркылуу иштеп чыгуу жана камсыздоо төмөнкү эркиндик укуктарына негизделет: колдонуучулар программаны иштетүү, бөлүшүү (көчүрүү, таратуу), изилдеп окуу жана өзгөртүү эркиндигине ээ. GNU программасы бул эркиндик укуктарын мыйзамдуу түрдө (өз лицензиясы аркылуу) кепилдейт, ошондуктан ал — эркин программа (англ. free software); англис тилиндеги "free" деген сөз бул жерде ар дайым эркиндик деген маанини туюнтат.
Компүтердин бүт программалары колдонуучуга бардык эркиндик укуктарын (колдонуу, бөлүшүү, изилдөө, өзгөртүү) кепилдегенине ишениш үчүн, ал түгүл эң негизги жана түпкү бөлүгү болгон операциондук системасы (бардык көптөгөн пайдалуу программаларды кошо алганда) дагы эркин программа болушу зарыл. Анын программалык билдирүүсүнө ылайык, долбоордун башкы максаты — эркин операциондук системаны куруу. Мүмкүн болушунча "бардык пайдалуу болгон нерселер адатта Unix системасы менен келет, ошондуктан эркин эмес программасыз эле өз ишин бүтүргөнгө болот" делет. Столлман бул операциондук системаны GNU ("GNU бул Unix эмес" деген рекурсивдик акроним маанисинде) деп атоону чечкен. Өз дизайнын проприетардык операциондук система болгон Unix'ке негиздеген. Иштеп чыгуу 1984-жылы январда башталган. 1991-жылы Linux өзөгү пайда болуп, GNU долбоорунан тышкары Линус Торвалдс тарабынан иштелип чыккан. 1992-жылы декабрда ал GNU General Public License'тин 2-версиясынын алдында жеткиликтүү болгон. Ал мурунтан эле GNU долбоору тарабынан иштелип чыккан операциондук система программалары менен айкалыштырылып, Linux же GNU/Linux катары белгилүү болгон эркин программа биринчи операциондук системанын иштешине өбөлгө түзгөн.
Долбоордун учурдагы иш-аракеттери программа иштеп чыгууну, маалымдуулукту жогорулатууну, саясий үгүттү жана жаңы материалдарды бөлүшүүнү камтыйт.