«Палестина мамлекети» барагынын кодун көрүү

{{Мамлекет
 |Негизделген                = 
 |Макамы                     = Жарым-жартылай таанылган мамлекет
 |Кыргызча аталышы           = Палестина мамлекети
 |Расмий аталышы             = {{lang-ar|دولة فلسطين}}
 |Мамлекеттик дини           = [[Ислам|Ислам дини]]
 |Герб                       = Coat of arms of Palestine.svg
 |Желек                      = Flag of Palestine.svg
 |Гимн аталышы               = Фидаи
 |Аудио                      = Anthem_of_Palestine.ogg
 |Урааны                     = 
 |Башкаруу формасы           = [[Авторитаризм|авторитаризмдин]] жана бир партиялуу системанын негизиндеги [[аралаш башкаруу системасы]]
 |Картада                    = State of Palestine Lands and Claims.jpg
| lat_dir = N
| lat_deg = 31
| lat_min = 53
| lat_sec = 
| lon_dir = E
| lon_deg = 35
| lon_min = 12
| lon_sec = 
| CoordScale                 = 
 |Тили                       = [[араб тили]]
 |Эгемендүүлүк күнү          = [[15-ноябрь]] [[1988-жыл]]
 |Эгемендүүлүгүн алды        = [[Израиль|Израилден]]
 |Борбор шаары               = [[Рамалла]] (де-факто)<br>[[Иерусалим]] же [[Чыгыш Иерусалим]] (де-юре)
 |Ири шаарлар                = [[Газа]]
 |Башчыларынын милдеттери    = [[Президент]]<br>[[Вице-президент]]<br>[[Спикер|Парламенттин төрөгасы]]
 |Башчылары                  = Махмуд Аббас<br>Мухаммед Мустафа<br>Абдель Азиз Дуэйк
 |Аянты                      = 6,020
 |Суу пайызы                 = 3.5
 |Аянты боюнча орду          = 163-орун
 |Калкы                      = 5,483,450
 |Калкы боюнча орду          = 121-орун
 |Калкты каттоо жылы         = 2023
 |Калктын жыштыгы            = 731
 |ИДӨ (САМ)                  = 36,391 млрд
| ИДӨнү эсептөө жылы (ППС)   = 2023
| ИДӨ (САМ) боюнча           = 138-орун
| ИДӨнүн ар бир жанга        = 6,642
| ИДӨнүн ар бир жанга боюнча = 140-орун
| ИДӨ (номинал)              = 18,109 млрд
| ИДӨ (номинал) эсептөө жылы = 2021
| ИДӨ (номинал) боюнча       = 121-орун
| ИДӨ (номинал) ар бир жанга = 3,464
|Акча бирдиги                = [[Мисир фунту]] (EGP) <br> [[Жаңы израиль шекели]] (ILS) <br> [[Иордан динары]] (JOD)
| АДӨИ                       = {{Өсүү}} 0,715
| АДӨИ деңгээли              = <span style="color:#00сс33;">'''жогору'''</span>
| АДӨИ боюнча орду           = 106-орун
 |ЭОК                        = PLE
 |Этнохороним                = 
 |Домени                     = [[.ps]]
 |Телефон коду               = 970
 |Убакыт аралыгы             = [[UTC+02:00|+02:00]]
 |Штрих коду                 = 
}}
'''Палестина мамлекети''' ({{lang-ar|دولة فلسطين}} — ''«Да́улят Филасты́н»'') — [[Жакынкы Чыгыш|Жакынкы Чыгыштагы]] де-юре көз карандысыз жана жарым-жартылай таанылган, түптөлүү процессиндеги мамлекет. [[2024-жыл|2024-жылдын]] [[май]] айынын акырына карата алынган маалыматтар боюнча Палестина мамлекетинин көз карандысыздыгын [[Бириккен Улуттар Уюму|Бириккен Улуттар Уюмуна]] мүчө болгон 193 мамлекеттин ичинен 144 тааныган<ref>БУУ. [https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n24/097/67/pdf/n2409767.pdf?token=AoEwrKVHTMDuyIlWzJ&fe=true Палестина мамлекетинин көз карандысыздыгын тааныган, Бириккен Улуттар Уюмуна мүчө болгон мамлекеттер.]{{Жеткиликсиз шилтеме|date=July 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.

[[Кыргызстан]] — Палестина мамлекетинин көз карандысыздыгын [[1995-жыл|1995-жылдын]] [[12-сентябрь|12-сентябрында]] тааныган<ref>Кыргыз Республикасынын тышкы иштер министрлиги. [https://web.archive.org/web/20180809123728/http://www.mfa.gov.kg/contents/view/id/98 КР дипломатиялык мамиле түзгөн өлкөлөрдүн тизмеси.]</ref>.

== Этимология ==
«Палестина» аталышы — [[Израиль|Израилдин]] [[Жер ортолук деңиз|Жер Ортолук деңизинин]] жээгиндеги байыркы филистимдер отурукташкан бөлүгүнүн «Филистия» ({{lang-he|ארץ פלשת}}) аталышан келип чыккан. Арабтар 638-жылдан бери «Палестина» атылышынын арабча формасы катары «Фаластын» сөзүн колдонуп келишет.

Британ мандаты учурунда «Палестина» аталышы мандат алдындагы аймакка бекитилген. Орто кылымдарга чейин «палестиналыктар» деп ушул аймакта отурукташкан бардык улуттардын өкүлдөрү атылып келишкен, ал эми орто кылымдарда «Палестина» деген сөздөн келип чыккан «палестиналыктар» аталышы ошол аймакта жашаган араб улуттундагы (палестина эли, палестинадагы араб эли) адамдарга карата колдонула баштаган<ref>[https://web.archive.org/web/20110809041512/http://www.netreach.net/~zoa/newsLinks/shockers/m100.htm Палестина идентификациясы.]</ref><ref>Иерусулимдин хроникасы. [http://gazeta.rjews.net/shustef10.shtml Палестиналык Шарон.]</ref>.

[[1994 жыл|1994-жылы]] [[Израиль]] менен ''Палестинанынын бошотуу уюмунун'' ортосундагы [[Осло]] шаарында кол коюлган келишимдин натыйжасында Иордан дарыясынын батыш жээгин жана Газа тилкесин камтыган аймакта ''Палестинанын улуттук администрациясы'' түзүлгөн.

Учурда ''Палестинанын улуттук администрациясы'' жана [[Израиль]] Иордан дарыясынын батыш жээгинин бир бөлүгүн гана көзөмөлдөйт, ал эми Газа тилкеси толугу менен ХАМАС кыймылы тарабынан көзөмөлдөнөт жана ''Палестинанын улуттук администрациясынан'' толугу менен көз каранды аймакка айландыруу пландалууда<ref>Комерчантъ. [https://www.kommersant.ru/doc/1986647 Газа тилкеси бөлүнүүгө даярданууда.]</ref>. ''Палестинанын улуттук администрациясы'' Палестина мамлекетинин көз карандысыздыгын эл аралык деңгээлде таанууга умтулат<ref>Лента.ру. [https://lenta.ru/news/2011/09/23/un/ Аббас Палестинаны таануу боюнча БУУга арыз жиберди.]</ref>. «Ослодогу келишиминин» жыйынтыгы боюнча Израиль менен Палестинаны бошотуу уюму кол койгон документтерде «Palestinian Authority» («Палестина администрациясы») термини колдонулган<ref>Израилдин тышкы иштер министирлиги. [https://web.archive.org/web/20190526055831/http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace+Process/Guide+to+the+Peace+Process/Agreement+on+Preparatory+Transfer+of+Powers+and+Re.htm Ыйгарым укуктар жана жоопкерчиликтер боюнча макулдашуу.]</ref>.

== Тарых ==
XIX кылымдын аягында жана XX кылымдын башында, бул аймакта улутчулдук сезимдер күчөгөн жана Палестиналык араб улутчулдук көз караштары да пайда боло баштаган<ref>Daily Sabah. [https://www.dailysabah.com/feature/2018/05/18/400-years-of-peace-palestine-under-ottoman-rule 400 жылдык тынчтык: Палестина Осмон империясынын бийлиги астында.]</ref>. Палестинадагы интеллигенция көбүрөөк автономияга жана өз алдынча башкарууга чакырыктарды жасаган<ref>Jewish Virtual Library. [https://www.jewishvirtuallibrary.org/ottoman-rule-1517-1917 Осмон Империясынын мезгили (1517-1917).]</ref>. Бул мезгил [[Осмон империясы|Осмон империясынын]] ичинде ар кандай саясий кыймылдардын түптөлүшүнө дал келген жана [[жаш түрктөр]] кыймылдын катышуучуларынын кысымынын негизинде айрым саясий реформалар жүргүзүлгөн. Бирок бул реформалар башка топтордун каршылыгына дуушар болуп турган<ref>Britannica. [https://www.britannica.com/topic/Young-Turks-Turkish-nationalist-movement Жаш түрктөр.]</ref>.

XX кылымдын башында сионисттик кыймыл күч алып, Палестинада жөөттөрдүн мекенин түзүүнү көздөгөн кыймылдар күч алган<ref>Hystory. [https://www.history.com/news/ottoman-empire-fall Осмон империясынын кулашынын алты себеби.]</ref>. Жөөттөрдүн иммиграциясы күчөп, сионисттик уюмдар жергиликтүү жер ээлеринен жерлерди сатып алууну башташкан.

[[Осмон империясы|Осмон империясынын]] акыркы султаны [[Абдул-Хамид II|Абдул Хамид II]] Палестинадагы сионисттик кыймылдын аракеттерине каршы чыккан. Осмон империясынын Палестинадагы башкаруусу [[Биринчи дүйнөлүк согуш|Биринчи дүйнөлүк согуштун]] жыйынтыгы толугу менен аяктаган. 

Осмон империясынын [[Биринчи дүйнөлүк согуш|Биринчи дүйнөлүк согушта]] жеңилүүсүнөн кийин, 1920-жылы Палестинада Британиянын мандатын ишке ашыруу менен бул аймак толугу менен [[Британ империясы|Британиянын]] көзөмөлүнө өткөн<ref>The Palestine Chronicle. [https://www.palestinechronicle.com/remembering-the-ottoman-empire-in-palestine/ Палестинадагы Осмон империясынан калган элестер.]</ref>.

== Физикалык жана географиялык мүнөздөмөсү ==

=== Географиялык абалы ===
Азыркы Палестина мамлекети экиге бөлүнгөн — [[Иордан дарыясынын Батыш жээги|Иордан дарыясынын батыш жээги]] жана [[Газа тилкеси]].

Палестина мамлекетинин карамагындагы аймактар Леванттын түштүгүндө жайгашкан. 

Газа тилкеси батышынан [[Жер ортолук деңиз|Жер ортолук деңизинин]] суулары менен чулганат, түштүгүнөн [[Мисир]], түндүгүнөн жана чыгышынан [[Израиль]] менен чектешет. 

[[Иордан дарыясынын Батыш жээги|Иордан дарыясынын батыш жээги]] чыгышынан [[Иордания]], түндүгүнөн, түштүгүнөн жана батышынан [[Израиль]] менен чектешет. Палестина мамлекетин түзгөн эки анклавдын бири-бири менен географиялык чек арасы жок, аларды [[Израиль]] бөлүп турат<ref>БУУ. [http://data.un.org/CountryProfile.aspx/_Images/CountryProfile.aspx?crName=State+of+Palestine Өлкөлөр жана аймактар].</ref>. 

=== Геология ===
[[Файл:Mt-Grizim-national-park-7920.jpg|left|thumb|Наблус шаарынын тегерегиндеги Геризим тоосу самарийлер үчүн ыйык жер деп саналат]]
Газанын жээктеги түздүгү кум дөңсөлөрүнөн жана түшүмдүү кумдуу ойдуңдардан турат. Арабча куркар деп аталган, башка аймактарда кездешкен тешикчелуу акиташ, кумташтан жана башка тоо тектер жок. Ал эми Батыш жээкте жапыз тоолор басымдуулук кылат: Геризим тоосу (881м), Наби Самвил тоосу (890м) жана Скопус (826м) тоосу. Тоолордун курамы негизинен деңиз чөкмөлөрүнөн (акиташ жана доломит) турат. Бул тоо тектердин борпоң жана тешикчелүү болушу, жаан-чачын менен түшкөн суулардын чыпкалып жер астына сиңишине жол берип, көптөгөн суу сактагычтарды суулар менен камсыз кылат<ref>Palestine & Palestinians. Beit Sahour, Palestine: Alternative Tourism Group. 2008. p. 18. <nowiki>ISBN 978-9950-319-01-1</nowiki>.</ref>.

=== Климат ===
Палестинада абанын температурасы ысык келет. Батыш жээктеги климат негизинен Жер ортолук деңизинин климатына окшош, деңиз жээктеги климатка салыштырмалуу бир аз салкын. Батыш жээктен чыгышында Жөөт чөлүнүн көп бөлүгү жайгашкан жана климаты кургак жана ысык деп мүнөздөлөт. Жансыз деңиздин батыш жээги планетадага ысык жерлердин бири болуп саналат. Газаданын климаты ысык жарым кургак, кышы жумшак жана жайкысы ысык болот.

Жаз март–апрель айларында туура келет, эң ысык айлары июль жана август, орточо жогорку температурасы 33 °C. Эң суук айы январь, орточо төмөнкү  температурасы  7 °C. Жаан-чачын аз жана адатта ноябрь жана март айларынын ортосунда жаайт, жылдык жаан-чачындын көлөмү болжол менен 116 мм<ref>[https://pogoda.365c.ru/palestine/gaza/po_mesyacam?ysclid=lxkclg41qh543090404 Газа тилкесиндеги айлык орточо аба температурасынын көрсөткүчтөрү.]</ref>.

=== Суу ресурстары (гидрология) ===
[[Файл:Jordan_River_(5418351509).jpg|right|thumb|Иордан дарыясы]]
Иордан дарыясы Палестинадагы эң чоң дарыя болуп саналат. Жакынкы Чыгыштын Жердин достору уюмунун  билдирүүсүнө ылайык, бул дарыянын 96% таза суусу [[Израиль]], [[Иордания]] жана [[Сирия]] тарабынан тиричилик үчүн колдонуу максатында каналдар же түтүктөр менен башка жактарга бурулуп кетет. Акыркы жылдары тазаланбаган агынды суулардын дарыяга куюуушунун көлөмү тез өсүп жатат<ref>[https://web.archive.org/web/20160304081757/http://foeme.org/www/?module=projects&project_id=23 Иордан дарыясын калыбына келтирүү иш-чаралары.]</ref>.
[[Файл:The_Dead_Sea_with_a_Far_View_for_Palestine.jpg|left|thumb|[[Жансыз деңиз|Жансыз деңиздин]] жээгинде Палестинанын эң төмөнкү чекити жайгашкан]]
[[Жансыз деңиз]] Палестинадагы эң чоң көл<ref>Zertal, Adam (2004). [https://books.google.kg/books?id=Vt-IvRhCEyYC&pg=PA36&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Manasseh Hill Country Survey: The Shechem Syncline]. BRILL. p. 36. ISBN 978-9004137561</ref>.

Арабча вади деп аталган бир катар кыска мөөнөттө аккан сайлар Иордан дарыясына же [[Жансыз деңиз|Жансыз деңизге]] батыш жээги аркылуу куят, анын ичинде Вади Ог, Вади Фаррах жана Вади Келт сайлары. Хадера агымы жана Вади Кабибага сайы [[Израиль|Израилдин]] аймагы аркылуу [[Жер ортолук деңиз|Жер ортолук деңизине]] куят<ref>[https://water.fanack.com/uae/water-resources/ Жакынкы Чыгыштын жана Түндүк Африканын суу булактары.]</ref>.

=== Флора жана фауна ===
Палестинада расмий түрдө улуттук парктар же корголуучу аймактар жок. Бирок Батыш жээкте экологиялык жана маданий мааниге ээ деп эсептелген жана жаратылышты коргоо боюнча иш-аракеттерге байланыштуу аймактар бар. Бул аймактар көбүнчө жаратылыш коруктары же корголуучу аймактар деп аталып келет. Батыш жээктеги Иерихон шаарынан алыс эмес аралыкта Вади-эль-Келт деп аталган уникалдуу флорасы жана фаунасы бар чөлдүү коругу жайгашкан. Корук өзүнүн татаал пейзаждары, табигый булактары жана Ыйык Георгий Хозевиттин монастыры сыяктуу тарыхый жайлары менен белгилүү<ref>[https://www.beinharimtours.com/st-george-s-monastery/ Ыйык Георгий Хозевиттин монастыры.]</ref>. Бул аймактын биологиялык ар түрдүүлүгүн жана табигый кооздугун коргоого аракеттер жасалууда<ref>[https://www.mahmiyat.ps/en/protected-areas/12#about Вади-эль-Келт коругу.]</ref>. Бул чөлдүү аймактарда төөлөр кеңири тараган.
<gallery mode="packed" heights="240">
Файл:Camel - panoramio.jpg|Жөөт чөлүндөгү төөлөр
Файл:WadiKelt ST 06.jpg|Ыйык Георгий Хозевиттин монастыры
Файл:PikiWiki 23005 Sports in Palestine.jpg|Вади-эль-Келт аймагындагы аскаларга чыгуу спорту 
Файл:Nahal prat2.jpg|Нахал Прат суусу
</gallery>

== Саясий түзүлүшү ==
[[Файл:Mausoleo Arafat (Muqata, Ramallah) 02.JPG|thumb|220px|left|Ясир Арафаттын күмбөзү]]
[[Файл:The_Prime_Minister_meets_Mahmoud_Abbas_(53272300740)_(cropped).jpg|thumb|156x156px|Махмуд Аббас (президент)]]
[[Файл:Dr._Mohammad_Mustafa_(cropped).JPG|thumb|136x136px|Мухаммед Мустафа (премьер-министр)]]
Палестинада жарым-жартылай президенттик башкаруу системасы иштейт<ref>[https://www.sciencespo.fr/ecole-droit/fr/evenements/the-story-of-the-palestinian-political-system/ Square Pegs and Round Holes: The Story of the Palestinian Political System]</ref>.

Палестина мамлекетинин негизги документи — Палестинанын көз карандысыздык декларациясы<ref>[https://web.archive.org/web/20140608203237/http://www.un.int/wcm/content/site/palestine/cache/offonce/pid/12353 Declaration of Independence (1988) (UN Doc)]</ref>.

Өлкөнүн саясий түзүмү Палестинаны боштондукка чыгаруу уюмуна (ПБО) мүчө болгон мекемелерден жана кызматтык орундардан турат, анын ичинде Палестина мамлекетинин президенти<ref>[https://web.archive.org/web/20110815175157/http://enlacecongreso.mirex.gov.do/ecc/Lists/Establecimiento%20de%20Relaciones%20Diplomticas/Attachments/70/Palestina.pdf Comunicado Conjunto para Establecimiento Relaciones Diplomaticas entre la Republica Dominican y el Estado de Palestina]</ref>, Палестинанын Борбордук Кеңеши тарабынан дайындалган<ref>[http://www.miftah.org/PrinterF.cfm?DocId=18244 PLO Body Elects Abbas 'President of Palestine']</ref> Палестина улуттук кеңеши жана Палестинаны боштондукка чыгаруу уюмунун аткаруу комитети – тышта жүргөн Өкмөттүн функцияларын аткарат.

Палестинанын башкаруу тутуму эки географиялык топко бөлүнөт. Иордан дарыясынын батыш жээгиндеги аймактар Палестина улуттук автономиясы тарабынан башкарылат жана Газа тилкесиндеги Палестинанын аймактары ХАМАСтын көзөмөлүндө.

== Административдик-аймактык түзүлүшү ==
[[Файл:Административное_деление_ПНА.jpg|right|220px|thumb|Палестинанын провинциялары]]
[[Файл:Westbank Control & Access Restrictions Dec 2012.png|right|220px|thumb|Палестинанын аймагындагы Израилдин калктуу конуштары]]

Жарым-жартылай таанылган Палестина Мамлекети (же Палестинанын улуттук администрациясы) 16 мухафазадан ({{lang-ar|محافظة}} — ''мухафаза'') турат:  Иордан дарыясынын батыш жээгинде 11 жана Газа тилкесинде 5 мухафазалары жайгашкан. [[Газа тилкеси]] де-факто ХАМАС террордук уюмунун башкаруусунун алдында.
{| class="wikitable sortable"
!Аталышы
!Аянты (км<sup>2</sup>)<ref>[https://web.archive.org/web/20140714162009/http://www.geohive.com/cntry/palestine.aspx GeoHive. The State of Palestine]</ref>
!Калкынын саны
!Калкынын жыштыгы (адам/км<sup>2</sup>)
!Мухафазанын административдик борбору
|-
|'''Женин'''
|583
|311,231
|533,8
|Женин
|-
|'''Тубас'''
|402
|64,719
|161,0
|Тубас
|-
|'''Тулькарм'''
|246
|182,053
|740,0
|Тулькарм
|-
|'''Наблус'''
|605
|380,961
|629,7
|Наблус
|-
|'''Калькилия'''
|166
|110,800
|667,5
|Калькилия
|-
|'''Сальфит'''
|204
|70,727
|346,7
|Сальфит
|-
|'''Рамалла жана эль-Бира'''
|855
|348,110
|407,1
|Рамалла
|-
|'''Иерихон'''
|593
|52,154
|87,9
|Иерихон
|-
|'''Иерусалим'''
|345
|419,108
|1214,8
|Иерусалим
|-
|'''Вифлеем'''
|659
|216,114
|927,9
|Вифлеем
|-
|'''Хеврон'''
|997
|706,508
|708,6
|Хеврон
|-
|'''Түндүк Газа'''
|61
|362,772
|5947,1
|Жебалия
|-
|'''Газа'''
|74
|625,824
|8457,1
|[[Газа]]
|-
|'''Дейр-эль-Балах'''
|58
|264,455
|4559,6
|Дейр-эль-Балах
|-
|'''Хан-Юнис'''
|108
|341,393
|3161,0
|Хан-Юнис
|-
|'''Рафах'''
|64
|225,538
|3524,0
|Рафах
|}

== Калкы ==
[[2021-жыл|2021-жылдын]] [[26-май|26-майына]] карата Палестинанын статистикалык борборунун маалыматы боюнча,  Палестина мамлекетинин 2021-жылдагы калкынын саны 5 227 193 адам болгон<ref name=":0">[https://www.pcbs.gov.ps/statisticsIndicatorsTables.aspx?lang=en&table_id=676 Estimated Population in the Palestine Mid-Year by Governorate,1997-2026]</ref>. 2017-жылга карата дүйнөдөгү орточо калктын жыштыгы бир чарчы километрге 25 адам болгон, ал эми Палестинадагы бир чарчы километрдеги калктын жыштыгы 827 адам болуп, дүйнөдөгү эң калк жыш отурукташкан аймактардын бири кылат<ref>[https://ourworldindata.org/most-densely-populated-countries Which countries are most densely populated?]</ref>.

Палестинанын шаарларынын калкынын саны<ref name=":0" />:

* Женин — 311,231
* Тубас — 64,719
* Тулькарм — 182,053
* Наблус — 380,961
* Калькилия — 110,8
* Сальфит — 70,727
* Рамалла — 348,11
* Иерихон — 52,154
* Иерусалим — 419,108
* Вифлеем — 216,114
* Хеврон — 706,508
* Жебалия — 362,772
* Газа — 625,824
* Дейр-эль-Балах — 264,455
* Хан-Юнис — 341,393
* Рафах — 225,538

=== Диний курамы ===
Өлкө диний мааниси жана көптөгөн ыйык жерлердин мекени болуп саналат, дин өлкөнүн коомчулугун жана маданиятын калыптандырууда маанилүү ролду ойнойт. Ыйык жер деп эсептелген жердин бир бөлүгүн дагы өз курамына камтыйт. Палестинанын баш мыйзамда Ислам расмий дин деп айтылат, бирок башка диндерди урматтоого чакырып, дин тутуу эркиндигин да кепилдейт<ref>{{Cite web |title=Amid conflict, Samaritans keep unique identity |url=http://edition.cnn.com/2002/WORLD/meast/10/08/samaritans/ |accessdate=2024-08-12 |archivedate=2018-11-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181120095213/http://edition.cnn.com/2002/WORLD/meast/10/08/samaritans/ }}</ref>.<gallery mode="packed" caption="Палестина мамлекетиндеги ыйык деп эсептелген жерлер">
Файл:Al-Aqsa_is_a_silver-domed_mosque_inside_a_35-acre_compound_referred_to_as_al-Haram_al-Sharif_by_Muslims_in_the_Old_City_of_Jerusalem,_A_UNESCO_world_heritage_site._It_is_considered_as_3rd_most_holy_site_in_Islam._(6).jpg|Иерусалимде Аль-Акса мечити
Файл:Bethlehem-Nativity-140.jpg|Рождество чиркөөсү христиандар үчүн эң маанилүү жерлердин бири
Файл:Archaeological_site_Mount_Gerizim_IMG_2181.JPG|Геризим тоосу самаритияндар үчүн ыйык
Файл:PikiWiki_Israel_43143_Cave_of_the_Patriarchs.JPG|Патриархтар үңкүрү, мусулмандар, жөөттөр жана христиандар үчүн ыйык жер
Файл:مقام_النبي_موسى_في_اريحا.jpg|Наби Муса, Ислам дининде «Мусанын күмбөзү» деп эсептелет
Файл:PikiWiki_Israel_15003_Jericho_synagogue_mosaic.JPG|Жерихо синагогасы Палестина автономиясы тарабынан башкарылат
Файл:Sebastia-2-179.jpg|Наби Яхья мечити
</gallery>

== Булактар ==
{{Булактар|2}}

== Тышкы шилтемелер ==

* [https://www.mofa.pna.ps/en-us/ Палестина мамлекетинин тышкы иштер министрлигинин расмий сайты]
* [https://pica.pna.ps/ Палестинанын эл аралык кызматташтык агенттиги (PICA)]
* [https://ru.palinfo.com/ Палестина маалымат борбору]