Рембрандт

Рембрандт Харменс ван Рейн (1606, Лейден – 1669, Амстердам) – голландиялык живописчиси, графикчи Лейден университетинде (1620) азыраак окуп, Я. ван Сваненбюрхтан (1620–23-ж. ченде), Амстердамда П. Ластмандан (1623) таалим алган. Р. 1625-ж. Лейденде өнөркана ачкан. 1631–32-ж. Амстердамда жашаган. Р. портреттеринде адамдын ыраңын, кийимин, асыл буюмдарды так берген. Тышкы патетика, барокконун динамикалуулугунан башка драматизмге жана демократия толгон образдарды чагылдырган реалисттик сүрөттөрдү (“Даная”, 1636, Эрмитаж, Ленинград), пейзаждарды (“Таш көпүрөлүү пейзаж”, 1638, Рейксмюсеум, Амстердам), гравюраларды (беретчен автопортрети, 1639) жараткан. 1642-ж. “Түнкү күзөт” деген голланд элинин эркиндик күрөшүн эске салган композициясынан улам Р-тын искусствосу менен демократиялык салттарын жоготкон буржуазиялык коомдун ортосунда келишпөөчүлүк пайда болот. Ушундан улам ага заказ берүү токтолот. 1640-жылдары анын чыгармаларындагы көтөрүңкү маанай жоголот. 1656-ж. чабал сүрөтчү катары бааланып, 1657–58-ж. бардык мүлкү аукцион аркылуу сатылат. Өзү өмүрүнүн акыркы жылдарын Амстердамдын еврей кварталында өткөрөт. Кийинки мезгилдеги сүрөттөрүндө (“Ассур, Аман жана Эсфирь”, 1660, А. С. Пушкин атындагы сүрөт музейи, Москва) изденүүлөрүнүн синтези чагылган жана анын кеңири, эркин живописи тереңдикке ээ болуп, жарык шаңы коллизияларды ачууну күчөтүүчү курал катары кызмат өтөйт.

Колдонулган адабияттар

• Кыргыз сүрөт искусствосу: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:, 2004