«Тажикстандын Кыргызстанга кол салуусу» барагынын кодун көрүү

{{Infobox civil conflict
|кагылыш=Тажикстандын Кыргызстанга кол салуусу
|бөлүгү =
|сүрөт=Attack of Tajikistan on the population of Kyrgyzstan 2022.png
|башжазуу=
|дата=14—сентябрь [[2022]] — 20 сентябрь 
|орун= {{Өлкө желеги|Кыргызстан}} / {{Өлкө желеги|Тажикстан}} 
|себеп= Тажикстандын чек арачылары такталбаган аймактан ок чыгарган 
|өзгөрүүлөр=
|каршы тарап1= '''{{Өлкө желеги|Кыргызстан}}'''
|каршы тарап2 = '''{{Өлкө желеги|Тажикстан}} '''
 |колбашчы1    = [[File:Flag of the President of Kyrgyzstan.svg | 24px|border]] '''[[Садыр Жапаров]] <br>{{Желек|Кыргызстан}} [[Камчыбек Ташиев]] <br>{{Желек|Кыргызстан}} [[Өмүралиев Таалайбек Барыктабасович|Таалайбек Өмүралиев]] '''
|колбашчы2= [[File:Flag of the President of Tajikistan.svg | 24px|border]] '''[[Эмомали Рахмон]]<br>     Саймумин Ятимов<br>     Шерали Мирзо'''
|күчтөр1 = [[File:Armed Forces of the Republic of Kyrgyzstan.svg | 24px]] '''[[Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрү|КР КК]]'''<br>[[File:Emblem of State Committee for National Security.png|24px]] '''[[Мамлекеттик улуттук коопсуздук комитети|УКМК / ГКНБ]]'''<br>[[File:Patch of Kyrgyz Border Special Force “Börü”.jpg | 24px]] '''[[БӨРҮ (АБО)]]'''<br>[[File:25th Special Forces Brigade SSI.png | 24px]] '''[[25-чи АББ "Скорпион"|Скорпион (АББ)]]'''
|күчтөр2= [[File:Tajik Armed Forces Shoulder Patch.jpg | 24px]] '''[[Тажик Республикасынын Куралдуу Күчтөрү|ТР КК]]'''<br> [[File:Tajikistan State Committee for National Security logo.jpg|24px]] '''[[Тажик ГКНБ]]сы'''<br> [[File:Patch of the OMON of the Central District.svg | 24px]] '''[[ОМОН]]'''
|жоготуулар1='''63 Адам/Аскер<br>1 [[Тигр (ЖАМУ)|ЖАМУ "ТИГР"]]'''
|жоготуулар2='''243 Адам/Аскер<br>17 [[Танк]]<br>6 [[Соотташыгыч]]<br>2 [[Град (РЖУС)|РЖУС "Град"]]'''
|жалпы жоготуулар= 
}}

'''Тажикстандын Кыргызстанга кол салуусу''' — [[2022|2022-жылдын]] 14-сентябрынын таңкы саат 4:00 башталган. [[Кыргызстан]] жана [[Тажикстан]] чек арасында катталган куралдуу кагылыштын тарыхындагы эң көп жоготуу болгон окуя.

==Окуянын жүрүшү ==
* 14-сентябрь күнү тажик аскерлери Кыргызстандын чек арага жакын аймагына беш жерден ок чыгарган. Сүйлөшүүдөн кийин атышуу токтогон. 
* 16-сентябрда Кыргызстандын чек ара кызматы Тажикстан тараптан аткылоо кайрадан башталганын билдирип, кагылышуу Баткен облусунун бардык чек ара тилкесинде жүргөн. Мекеме тажик чек арачыларынын аракетин кол салуу деп атаган. Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги Тажикстанга каршылык нотасын тапшырып, буга чейинки макулдашуулар бузулганын айткан. Кыргызстандын күч түзүмдөрү тажик тарап Кыргызстандын аймагын басып алуу максатында оор техника, анын ичинде "Град" ракеталык системасын колдонуп жатканын кабарлаган.УКМК төрагасы [[Камчыбек Ташиев]] тажикстандык кесиптеши Саймумин Ятимов менен 16-сентябрь күнү саат 16:00дөн тарта ок атууну токтотууга макулдашып, эки өлкөдөн атайын комиссия түзүлгөн. Бирок кечинде тажик тарап келишимди аткарбай, кайрадан ок чыгарган.Саламаттык сактоо министрлиги Кыргызстандын 24 жараны көз жумганын билдирген. Баткен жана Лейлек райондорунан 140 миң киши эвакуацияланган.
* 17-сентябрда Ош облусунун [[Чоң-Алай району|Чоң-Алай районундагы]] заставаларды аткылай баштаган.Тажикстандын аскерлери, жөнөкөй жарандары жана белгисиз топтор Баткен менен Лейлек райондорундагы ондогон үйлөрдү, социалдык объектилерди, дүкөндөрдү талап-тоноп, өрттөп кетишкен.
* 18-сентябрда атышуу токтогон, бирок абал чыңалган бойдон калган.Кыргызстан расмий түрдө окуяны "Тажикстандын алдын ала даярдалган агрессиялык куралдуу кол салуусу" деп атаган. 
==Келтирилген зыяндар ==
Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин маалыматына ылайык, жараксыз абалга кептелген имараттардын арасында турак үйлөр, мектеп, бала бакча, фельдшердик-акушердик пунктулар бар. Ошондой эле айыл өкмөт имараттары, аскердик заставалар, сарайлар да өрттөлгөн.

{|class="wikitable" style="font-size:90%; text-align:center"
|-
!colspan="8"|{{Өлкө желеги|Кыргызстан}} 
|-
! style="width:4em"| [[File:Crime symbol house fire80px.gif|40px]]<br>Турак үй
! style="width:4em"| Сарай
! style="width:4em"| Тиричиликти камсыздоочу обьект 
! style="width:4em"| [[File:Crime symbol mobilehome fire80px.png|alt=|40px]]<br>Автоунаа
! style="width:4em"| Социалдык обьект 
! style="width:4em"| Административдик, стратегиялык имарат 
! style="width:4em"| [[File:BeamBridge-diagram.svg|60px]]<br>[[Көпүрө|Автоунаа өтүүчү көпүрө]] 
!Баардыгы 
|-
|613
|323
|171
|26
|15
|9
|1
|1158
|}

== Дагы караңыз ==

* [[Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасындагы куралдуу кагылыш (2021)]]

== Булактар ==