Темир жол

Темир жол – поезд жүрүүчү рельстүү жол; жүргүнчү жана жүк ташуучу бардык техникалык каражаттары бар комплекстүү транспорттук ишкана. Өлкөнүн темир жол тармагы өнөр-жай комплексинин өнүгүшүн аныктай турган, саясий мааниге ээ, мамлекеттик аскердик-стратегиялык милдеттерди камсыз кылуучу эң маанилүү коммуникациялардын бири. Темир жолдун негизги техникалык каражаттары: кыймылдуу состав (локомотив жана вагон), рельс жолу, жасалма курулмалар (көпүрө, эстакада, виадук), станциялар жана түйүндөр, автоматика жана телемеханика каражаттары (сигналдаштыруу, борбордоштуруу жана блокировка), имараттар (депо, устакана, вокзалдар) ж. б. Арналышы боюнча Темир жол: жалпы пайдаланылма; өнөр-жай транспорту (өнөр-жай ишканаларынын жана уюмдарынын негизги жолго кошулуучу тармагы, анын ичинде карагай, тоо-кен ташуучу, заводго барчу ж. б. жолдор); шаар жолдору (трамвай жана метрополитен); колеянын эни боюнча – кең жана кууш колеялуу; тартуу күчүнүн түрү боюнча – электрдик, газ турбиналуу жана буу кыймылдаткычтуу болуп айырмаланат. Кыргызстанда темир жол тармагынын узундугу 371 кмди түзөт (2013).

Темиржол – укук жагынан алып караганда, жолоочулар менен жүк ташууга арналып, техникалык каражаттар менен атайын курулуштардын биримдигинен турган унаа ишканасы.

Колдонулган адабияттар

“Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 6-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. 816 бет, илл. ISBN 978 9967-14-117 -9
Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7