Ади Шамир
Ади Шамир (англ. Adi Shamir, иврит тилинде: עדי שמיר; 1952-жылы 6-июль) – израильдик шифрлөөчү. RSA алгоритминин кош-ойлоп табуучусу (Рон Ривест жана Леонард Адлеман менен бирге), Feige–Fiat–Shamir таану схемасынын кош-ойлоп табуучусу (Уриэль Фейге жана Амос Фиат менен бирге), окумуштуу дифференциалдуу криптоанализдин ойлоп табуучуларынын бири, ошондой эле Шамир криптография менен информатика илимдерине чоң салым кошкон.
Өмүр таржымалы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Тель-Авивде туулган Шамир 1973-жылы Тель-Авивдин университетинде математика адистигинин бакалавр даражасын алган, ал эми 1975-жылы Вейцман институтунун информатика илими боюнча магистр даражасын алган, 1977-жылы доктордук илимий даражасын алган. Окумуштуунун диссертациясынын темасы: "Fixed Points of Recursive Programs and their Relation in Differential Agard Calculus" болгон. Бир жылдан кийин Шамир Уорик университетинде постдок катары иштегенден соң Массачусетс техникалык институтунда 1977-1980-жылдар арасы илимий изилдөөлөр менен алек болгон. Кийин окумуштуу Вейцмар институтуна кайрадан кайтат. 2006-жылдан тартып Шамир Париждеги Жогорку ченемдүү мектебинде атайын чакырылган профессор катары иштеген.
Сыйлыктары[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Шамир көптөгөн сыйлыктарга ээ болгон, алардын ичинде:
- Ривест менен Адлеман менен бирге, криптографияга кошкон салымы үчүн 2002-жылкы Түриң сыйлыгы
- Каннелакис сыйлыгы;
- Израильдин математикалык коомчулугунун Эрдёш сыйлыгы,
- 1986-жыл, IEEE институтунун Ричард У. Хэммингтин медалы
- UAP Scientific Prize сыйлыгы;
- Пия XI алтын медалы;
- 2000-жылы, IEEE институтунун Кодзи Кобаяси атындагы компүтер жана коммуникация сыйлыгы
- 2008-жылы, информатика илиминин жаатындагы Израильдин сыйлыгы.
- (Математика адистигинин доктордук илимий даражасы), Ватерлоо университети
- 2017-жылы, (33чү) криптография илиминин баштапкы изилдөөлөрү менен маалыматтык коопсуздугуна кошкон салымы үчүн Электроника, информатика жана коммуникация жаатындагы Жапониянын сыйлыгы.