Батыш Сибирь мунай-газ аймагы

Батыш Сибирь мунай-газ аймагы ― Орусиядагы мунай менен газдын ири кендери жайгашкан зор аймак. Ал Батыш Сибирь түздүгүндө, негизинен Тюмень, Обь, Новосибирск, Томь облусунун аймактарында. Аянты 3,5 млн км²ге жетет. Мунай менен газ кендери юра жана бор мезгилдеринин кумдуу, алевролит тоотек катмарларында пайда болгон. Мында 40тан ашык продуктулуу горизонт табылган. Алардын калыңдыгы 1-45 м келип, 2-3 миң м тереңдикте жатат. Түштүгүндө палеозой тектери да кенге бай. Аймактагы кендер жогорку дебиттүүлүгү менен айырмаланат (мунайдыкы 200 о/сут, газдыкы 5 млн м³/суткага чейин). Мунайдын тыгыздыгы 880 кг/м³, курамында күкүрт аз (1,1%), бензин фракциясы көп (40-60%), парафин 0,5% ке чейин жетет. Газы жогорку сапаттуу, курамында метан 90-98% , оор углеводород 1-4% , азот 3-6%, көмүртектин кош оксиди 0,1-2% . Жылына 31,4 млн о нефть, 9,4 млрд м³ (1970) газ алынат. Негизги кендери: Самотлор, Усть-Балык, Правда, Мамонт, Батыш Сургут, Уренгой, Ямбург ж. б.

Колдонулган адабияттар

• «Кыргызстан». Улуттук энциклопедия: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4