Бир өңчөй мүчө
Бир өңчөй мүчө - бирдей суроолорго жооп берип, сүйлөмдө бирдей милдет аткарып, бири бири менен байламталар же интонация аркылуу байланышкан сүйлөм мүчөлөрү.
Мисалы:
—Эмне үчүн бала адамга да, айбанга да, канаттууга да таттуу болуп калды экен?(бир өңчөй толуктооч)
—Тоо капталдай алма ,өрүк,кара өрүк ,бадам,шабдалы өсүп чыгат .(бир өңчөй ээ )
Бир өңчөй мүчөлөр үтүр менен ажыратылат .Бир өңчөй мүчөлөрдүн акыркысынан кийин үтүр коюлбайт .
Жалпылагыч сөз-сүйлөмдүн бир өңчөй мүчөлөрүн бириктирип ,жалпылап турган сөз .
•Эгер жалпылагыч сөз бир өңчөй мүчөлөрдөн мурда келсе ,жалпылагыч сөздөн кийин кош чекит (:) коюлат
М : Ал үчүн азыр эч нерсенин :байлыктын ,бийликтин ,мансаптын мааниси жок .
•Эгер жалпылагыч сөз бир өңчөй мүчөлөрдөн кийин келсе,жалпылагыч сөздөн мурун сызыкча (–) коюлат
М: Баласын да ,аялын да -экөөнү өзү менен бирге ала кетмек болду .
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4