Ван-дер-ваальс теңдемеси
Ван-дер-ваальс теңдемеси - реалдык газдын биринчи абал теңдемелеринин бири. 1873-жылы Ваальс сунуш кылган. V-көлөмгө жанар басымга ээ, Т температурадагы бир моль реалдык газдын абал тендемеси төмөнкүдөй: (р+а/Ү2)(Үb)=RT, мында R универсалдык газ турактуулугу, а жана b турактуу чоңдуктар, b өлчөмдөгү газдын молекулаларынын ээлеген көлөмдөрүнүн суммасына барабар чоңдук. а/V2 молекулалардын өзара тартышуулары менен шартталган газдын ички басымы. Бул басым когезиялык (байланышкан, чиркелишкен) деп да аталатынча Ички молекулярдык басымдын (а/V2) сан мааниси заттын агрегаттык абалына көз каранды Ван-дер-ваальс теңдемеси жогорку температурада жана төмөнкү басымда реалдык газдын касиеттерин сандык жактан болжолдуу, ал эми жогорку басымдагы газды, газдын суюктукка өтүшүн жана кризис абалды сапаттык жактан мүнөздөйт. Температуранын жогорулашы жана басымдын азайышы менен Ван-дер-ваальс теңдемеси пдеалдык газ абал теңдемесине өтөт.
Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4