Казакстандагы ачарчылык (1930—1933)
1930–1933-жылдардагы казак ачарчылыгы, ошондой эле казак кыргыны [1] ачарчылык болуп, анда Казак Автономиялык Социалисттик Советтик Республикасында, ошол кездеги Орусия Социалисттик Федеративдик Советтик Республикасынын курамында 1,5 миллиондой адам каза болгон. Биримдик, анын 1,3 миллиону этникалык казактар болгон. [2] Болжол менен бардык казактардын 38 [3] - 42 [4] пайызы өлдү, бул 1930–1933-жылдардагы советтик ачарчылыктан каза болгон бардык этностордун эң жогорку пайызы. Башка булактарда 2,0 миллиондон 2,3 миллионго чейин өлгөн деп айтылат.
Казак кыргыны | |
---|---|
![]() | |
Болгон жери: |
![]() |
Жабыркаган: |
1.1 млн — 2.3 млн киши. |
Ачарчылык 1930-жылы кышында, Украинадагы «Голодомор» деп аталган ачарчылыктан бир жыл мурун башталган, ал 1931-1933-жылдары эң начар болгон. [5] [6] [7] Ачарчылык Казак АССРинде казактарды азчылыкка айлантты ; ал көп сандагы адамдардын өлүмүнө же миграциясына себеп болгон жана 1990-жылдары, Советтер Союзу тарагандан кийин гана казактар Казакстандагы эң көп этникалык топко айланган. Ачарчылыкка чейин республиканын тургундарынын 60%га жакынын этникалык казактар түзсө, ачарчылыктан кийин бул көрсөткүч калктын 38%ке чейин кыскарган. [3] Кээ бир окумуштуулар ачарчылык Советтер Союзундагы коллективдештирүүнүн кеңири тарыхына жана 1932–1933-жылдардагы советтик ачарчылыктын бир бөлүгүнө таандык деп эсептешет. [6]
Колдонулган адабияттар[оңдоо | булагын оңдоо]
- ↑ Levene, Mark (2018). Devastation Volume I: The European Rimlands 1912–1938 (E-book ed.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-1925-0941-3.
- ↑ Page Модуль:Citation/CS1/styles.css has no content.Volkava, Elena (26 March 2012).
- ↑ 3.0 3.1 Page Модуль:Citation/CS1/styles.css has no content.Pianciola, Niccolò (1 January 2001).
- ↑ Getty, J. Arch; Manning, Roberta Thompson, eds. (1993). Stalinist Terror: New Perspectives
. Cambridge University Press. p. 265. ISBN 978-0-5214-4670-9.
- ↑ Pannier, Bruce Kazakhstan: The Forgotten Famine. Radio Free Europe/Radio Liberty (28 December 2007).
- ↑ 6.0 6.1 Ohayon, Isabelle The Kazakh Famine: The Beginnings of Sedentarization. Paris Institute of Political Studies (28 September 2013).
- ↑ Cameron, Sarah (10 September 2016). The Kazakh Famine of 1930–33: Current Research and New Directions. https://www.researchgate.net/publication/308010845. Retrieved 19 November 2021.