Канга аралжы суюктуктар
Канга аралжы суюктуктар - шок, кан агуу, аз кандуулук, күйүк оорусу, ириң-сепсис ж. б. ооруларды дарылоо жана кан ордуна колдонулуучу же консерваланган канды суюлтуучу каражаттар.
Таасирине жараша шокко карты, уусуздандыруучу (дезинтоксикалык) жана парэнтерал жол менен тамактандыруучу дары-дармек болуп болунөт. Канга аралжы суюктуктардын көпчүлүгүнүн комплекстуу таасири бар. Шокко каршы каражаттардын ичинен көбүнчө полиглюкин, поливинилпир- ролидон, желатина дары-дармеги колдонулат. Дезинтоксикалык дары-дармек төмөнкү молекулалуу поливинил- пирролидон түрүндө болот. Алар заара айдоочу таасир берет жана майда кан тамырлардагы кандын уюшун же токтоп калышын азайтат. Парэнтерал дары-дармекке табигый белок продуктулары (плазма, альбумин), ошондой эле белоктуу гидролизаттар кирет. Булар операциядан кийинки алсыз оорулууларга, Кызыл өңгөч күйгөндө, куйук оорусунда ж. б. колдонулат.
[[Пахта], соя жана жүгөрү майларынан май эмульсиялары даярдалып, парэнтерал жол менен тамактандыруу жана организмдин энергиялык запасын жогорулатуу үчүн колдонулууда анын уясы 500дөн (1939) 7200гө чейин (1970) көбөйгөн.
Баренц деңизинин жээгинде сейрек кездешүүчү дол, тумшук түлөн жашайт. Канга аралжы суюктуктарнун аралдарында Кызыл карагай, ак кайың жана бай теректүү токойлор бар. Ак деңиздин жээгинде багыш, түлкү, коён, калтар, тыйын чычкан, кереңкур, чил, сүлөөсүн, күрөң аюу, суусар ж. б. учурайт.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1978. Том 3. Ирик - Лактар. -640 б.