Кыдырали, Дархан Куандыкулы

Дархан Куандыкулы Кыдырали (16-апрель, 1974-жыл, Түлкибас району, Түркстан облусу) — казак аалымы, публицист, коомдук-мамлекеттик ишмер, Казакстан Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын академиги (2020), Казакстан Республикасынын Президентинин массалык маалымат каражаттары тармагындагы сыйлыгынын лауреаты (2020), Эл аралык Түрк академиясынын президенти (2014-жылдан) жана «Эгемен Казакстан» республикалык газетасы» акционердик коомунун Башкармалыгынын төрагасы (2016-жылдан). Нур Отан партиясынын Саясий кеңеш бюросунун мүчөсү. Казакстан Республикасынын Президентинин буйругу менен II класстагы өзгөчө жана ыйгарым укуктуу өкүлү дипломатиялык даражасы ыйгарылган.

өмүр баяны

Дархан Кыдырали 1974-жылы, 14-апрелде Түркстан облусуна караштуу Түлкибас районунда жарык дүйнөгө келген. Аль-Фараби ат. Казак Улуттук университетинде (1991-1992-жж.) жана Түркиядагы Мармара (1992-1996-жж.), Докуз Ейлүл (1996-1997-жж.), Эгей (1997-1998-жж.), Стамбул (1998-2001-жж.) университеттеринде билим алган. Эгей университетинде магистратурасын бүтүргөн. Стамбул Университетинде доктордук диссертациясын коргоп, тарых доктору (PhD) илимий даражасын алган (2001-ж.). Абай ат. Казак Улуттук педагогикалык университетинде докторлук диссертациясын жактап, тарых илимдеринин доктору илимий даражасына ээ болгон (2010-ж.). Нур-Султандагы Л.Н. Гумилев ат. Евразия Улуттук университетинин, Кыргызстандагы Ош Мамлекеттик университетинин ардактуу профессору. Эл аралык Ч. Айтматов академиясынын академиги. Азербайжан Улуттук илимдер академиясынын Ардактуу доктору (2016-ж.), Монголия Улуттук илимдер академиясынын Ардактуу доктору (2017-ж.).

Эмгек жолу

2001-2005 ж. К. А. Йесеви ат. Эл аралык казак-түрк университетинде улук илимий кызматкер, илимий катчы, кафедра башчысы, аппарат жетекчиси, жетектөөчү илимий кызматкер.

2005-2006 ж. Л.Н. Гумилев ат. Евразия Улуттук университетинде доцент, улук илимий кызматкер.

2006-2007 ж. Казакстан Республикасы Президенттик Маданият борборунун директорунун орун басары.

2007-2008 ж. Казакстан Республикасынын Билим жана илим министрлигинде Министрдин кеңешчиси.

2008-2009 ж. Казакстан Республикасынын Президентинин Аппаратында эксперт, сектор башчысы.

2009-2012-жылдар арасында жылдар арасында Казакстан Республикасынын Президентинин Басма-сөз катчысынын орунбасары болгон.

2012-2014-жылдары Түрк Кеңешинин Баш катчысынын орун басары кызматын аркалаган.

2014-жылдан баштап, Эл аралык Түрк академиясынын президенти.

2015-жылдын 29-июнунан тартып, Түрк дүйнөсү Улуттук илимдер академиясы биримдигинин Катчылыгынын башчысы, бул биримдиктин уюштуруучусу.

2015-жылы ЮНЕСКОнун Париждеги штаб-квартирасында "Коркут мурасы жана Түрк дүйнөсү" аттуу эл аралык маданий иш-чараны, 2016-жылы Нью-Йорк шаарындагы Бириккен Улуттур Уюмунун (БУУ) штаб-квартирасында "2030 Стратегиясы үчүн Жибек Жолу боюндагы жаңы синергия" аттуу эл аралык симпозиумду жана 2018-жылы "Руханий жаңыруу жана маданий мурас: өтмүштөн келечекке түрк тили" деген эл аралык маданий иш-чаралардын уюштуруучусу.

2016-жылдын июль айынан баштап ""Эгемен Казакстан" республикалык газетасы" акционердик коомунун Башкармалыгынын төрагасы.

2018-жылдын сентябрь айында Эл аралык Түрк академиясынын президенти кызматына экинчи мөөнөткө дайындалган.

Коомдук-саясий кызматтары

Нур-Отан саясий партиясынын алдындагы Мирас республикалык коомдук кеңешинин Төрагасынын орун басары
Казакстан Республикасынын Мамлекеттик сыйлык ыйгаруу комиссиясынын мүчөсү
Коррупцияга каршы күрөш агенттигинин Коомдук кеңешинин төрагасы
Казакстан Жазуучулар биримдигинин Башкаруу кеңешинин мүчөсү
Л.Н. Гумилев ат. Евразия Улуттук университетинДиректорлор кеңешинин мүчөсү
Саясий репрессия курмандыктарын актоо комиссиясынын мүчөсү

Үй-бүлөсү

Үй-бүлөөлүү. Төрт уулу, бир кызы бар.

Илимий эмгектери

Мұстафа Шоқай. Анкара, 2001 ж.,
Тараз тарихы. Тараз, 2005 ж.,
Түрік халықтары әдебиеті тарихы, (жамааттык жыйнак) Түркістан, 2005 ж.,
Тарпаңды таңдап міндім тағалап. Тараз, 2005 ж.,
Жүрегіне қаламын сүйеген. Астана, 2007 ж.,
Мұстафа Шоқай, Астана, 2007 ж.,
Қазақ ұлт-азаттық қозғалысы. Ұлық Түркістан. Астана, 2008.,
Қазақ ұлт-азаттық қозғалысы. Тұтас Түркістан идеясы. Астана, 2008.,
Ұлық Түркістан, Астана, 2008.,
Атымды адам қойған соң... Астана, 2008 ж.,
Жерұйық. Астана, 2009 ж.
Әлемдік тұлға. Астана, 2010 ж.
Мұстафа. Астана, 2012 ж.
«Мәңгі тас», Алматы, «Ғылым» баспасы, 2015 ж.
«Ұлы дала тарихы», Алматы, «Ғылым» баспасы, 2018 ж.
«Орток түрк тарыхы» (8-класс), Баку, Нұр-Сұлтан, 2019 ж.

Сыйлыктары

Дарын мамлекеттик жаштар сыйлыгы (2008-ж.).
Казакстан Республикасынын Президентинин алкыш каты (2010-ж.)
"Казакстан Республикасынын Эгемендигине – 20 жыл" медалы (2011-ж.)
Түркология жаатындагы жетишкендиктери үчүн Күл Тегин сыйлыгы (2014-ж.).
"Түрк дүйнөсүнө кызмат" сыйлыгы (2015-ж.).
Түрк дүйнөсүнүн "Кызыл алма" сыйлыгы (2015-ж.).
"Жаңы Түркия" стратегиялык изилдөө борборунун "Түрк тарыхы менен маданиятына кызмат" Алтын медалы (2015-ж.).
"Казакстан Элдер Ассамблеясына 20 жыл" маарекелик медалы (2015-ж.).
КМШ Парлементтер Асссамблеясынын Кеңешинин "Басма сөз жана маалыматты өнүктүрүүгө сиңирген эмгеги үчүн" белгиси (2016-ж.).
"Жибек Жолу" стратегиялык изилдөө борбору менен "Жибек Жолу" журналы тарабынан берилген эл аралык "Жыл адамы" сыйлыгы (2017-ж.)
Венгриянын "Офицердик крест" ордени (2017).
«Маалымат тармагынын мыктысы» төш белгиси (2017).
"Казакстан Республикасынын дипломатиялык кызматына 25 жыл" маарекелик медалы (2017)
Азербайжандын "Достук" ордени (2018).
Түлкибас районунун ардактуу атуулу (2018)
Астана (Нур-Султан) шаарынын 20 жылдык маарекелик медалы (2018)
"Парасат" ордени (2018)
Казакстан Элдер Ассамблеясын «Бiрлiк» алтын медалы (2019)
Казакстан Республикасынын Президентинин алкышы (2019)
Казакстан Республикасынын Президентинин массалык маалымат каражаттары тармагындагы сыйлыгы (2020)
"Казакстан Конституциясына 25 жыл" маарекелик медалы (2020)
Монголиянын "Алтын Жылдыз" ордени (2021)