Простата бези
Простата бези - сүт эмүүчүлөрдүн эркегинин жыныс системасына кирүүчү жупсуз без. Чыгаруучу түтүкчөсү сийдик чыгаруучу канал менен байланышта. П. б. чыгарган секрециясы уруктук суюкта сперматозоиддердин тиричилик аракетин (спермаларды суюлтуп, алардын көлөмүн чоңойтуп) камсыз кылууга чоң роль ойнойт.
Ар кандай түрлөрдө ал анатомиясы, химиясы жана физиологиясы боюнча айырмаланат. Анатомиялык жактан простата бези зааранын пузырынын астында жайгашкан, андан заара чыгаруучу түтүк өтөт. Жалпы анатомияда ал бөлүктөрдөн турат деп сүрөттөлөт, ал эми микроанатомияда зоналардан турат деп сүрөттөлөт. Ал ийкемдүү фиброздуу-булчуңдуу кабык менен курчалган жана без ткандарын, ошондой эле туташтыргыч ткандарды камтыйт.
Простата бези сүт эмүүчүлөрдө гана кездешет.[1][2][3] Баштыкчан сүт эмүүчүлөрдүн ургаачыларынын простата бези плацентардык сүт эмүүчүлөргө салыштырмалуу пропорционалдуу түрдө чоңураак. Бир көңдөйлүү сүт эмүүчүлөрдүн функционалдуу простатасы бар экендиги талаштуу, эгер бир көңдөйлүү чындыгында эле функционалдуу простатага ээ болсо, алар башка сүт эмүүчүлөр сыяктуу сперманын курамы менен салым кошпой калышы мүмкүн.[4]
Простата суюктук чыгарат жана сактайт, ал сперма бөлүкчөсү болуп эсептелет жана эркек жыныстык реакциясынын бир бөлүгү катары эякуляция учурунда чыгарылат.[5][6] Бул простаталык суюктук бир аз щелочтуу болуп, анын көрүнүшү сүттөй же агыш болот. Сперманын щелочтуулугу аялдардын жыныс органдарынын кислота чөйрөсүн нейтралдаштырууга жардам берип, сперматозоиддердин өмүрүн узартат. Простаталык суюктук суюктугун чыгаруучу булчуңдардын аракетинин натыйжасында эякуляттын биринчи бөлүгүндө сперматозоиддердин көбү менен бирге чыгарылат. Сыяктуу сперматозоиддерге салыштырмалуу, простаталык суюктуктун сперматозоиддери жакшыраак кыймылдуулукка, узак өмүргө жана генетикалык материалды жакшыраак коргоого ээ.
Простата безинин ооруларына чоңойуу, сезгенүү, инфекция жана рак кирет.[7] Простата көйгөйлөрү эркек төрөөмдүүлүгүнө жана жалпы ден соолукка таасир этиши мүмкүн.[8]
Простата безинин ички түзүлүшү бөлүктөр жана зоналар аркылуу сүрөттөлөт.[9][10] Бөлүктөрдүн сүрөттөлүшү жана аныктамаларындагы айырмачылыктарга байланыштуу зоналар менен классификация көбүрөөк колдонулат.
Простата үч же төрт зонадан турат деп сүрөттөлгөн.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Биология: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4
Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Hormonal, cellular, and molecular control of prostatic development. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Morphological Characteristics of Prostate in Mammals. revistas.uautonoma.cl. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Animal organs. Reproductive system. Prostate. mmegias.webs.uvigo.es. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Uncertain breeding: a short history of reproduction in monotremes. www.publish.csiro.au. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ The Prostating Prostate. hpathy.com. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Prostate : Definition, Functions and Diseases. microbiologie-clinique.com. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Diseases and disorders of the male reproductive system. microbenotes.com. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Male Fertility. conceiveplus.com. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ The Prostate Gland. teachmeanatomy.info. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024.
- ↑ Prostate. learnsurgeryonline.com. Текшерилген күнү 6 -ноябрь (жетинин айы) 2024. Түп булактан архивделген күнү 10 -ноябрь (жетинин айы) 2024.